Tại sao ngành hot, trường top lúc nào cũng là mối quan tâm hàng đầu của các bạn học sinh, thậm chí là ba mẹ?
"Bố mẹ khiến con ngạt thở", "Bố mẹ gây áp lực về điểm số", hay "Bố mẹ áp đặt con vào con đường người ta phải tranh nhau để được đi",... Đó là một vài những lời tâm sự của một số bạn trẻ ngày nay. Khi mà tính chất của kỳ thi đại học đang trở nên quan trọng thì một số bố mẹ đang vướng vào những sự quản lý con cái khắc nghiệt.
Ngành hot, trường top - những gánh nặng vô hình
Khi mỗi mùa tuyển sinh đến, những câu chuyện về việc lựa chọn ngành, lựa chọn trường cho các bạn học sinh lớp 12 lại râm ran. Cứ vào thời điểm này trên mạng xã hội lại xuất hiện hàng loạt các bài viết về chủ đề "Những ngành nghề hot trong năm 2021", hay "Top các trường đứng đầu cả nước". Và tất nhiên các bạn học sinh sẽ chọn theo những điều hot như thế này thay vì muốn biết thực sự mình muốn học gì.
Chỉ cần lên google gõ "Top 10 trường hot" thì chỉ trong 0,52 giây đã có đến 174 triệu kết quả tìm kiếm. Điều này chứng minh rằng việc chọn trường, chọn ngành đang là mối quan tâm hàng đầu trong mỗi mùa tuyển sinh: Khối trường Đại học quốc gia được nhiều người lựa chọn bởi vì độ nổi tiếng và có học phí rẻ; Trường Đại học Ngoại thương là trường top vì điểm cao và được ví là lò đào tạo hoa hậu; Trường Đại học quân đội hay công an là trường top vì đảm bảo nghề nghiệp tương lai. Các trường đạt danh hiệu trường top thường có sự ảnh hưởng nhất định.
Tại sao ngành hot, trường top lúc nào cũng là mối quan tâm hàng đầu của các bạn học sinh, thậm chí là ba mẹ? Bởi lẽ, trong tư tưởng của đa số học sinh trường top phải là trường công lập, học phí rẻ và đặc biệt là được nhiều người ganh nhau chọn lựa. Việc vào các trường top còn được xem là sự khẳng định năng lực và danh tiếng của bản thân các bạn và gia đình.
Chúng ta không thể không phủ nhận mức độ phủ sóng của các trường hot ngày nay. Bởi lẽ, trường nào được đông đảo các bạn lựa chọn để theo học là y như rằng đó là nguyện vọng đầu tiên. Do tác động của hiệu ứng đám đông, ngành nào, trường nào càng nhiều người lựa chọn thì khối lượng học sinh đăng ký vào càng lớn. Không biết ngành này sẽ ra làm được những việc gì, có phù hợp với bản thân hay không nhưng chỉ cần nhiều người chọn thì mặc nhiên nó trở thành sự lựa chọn của bất kỳ ai.
Mặc khác, việc học ngành hot trường top có thể làm các bạn cảm thấy tự hào, tạm thời yên tâm trong những năm tháng theo học tại chính ngôi trường Đại học của mình. Hoặc các bạn sẽ tự cảm thấy giá trị của mình được nâng lên, sự tự tin có thể sẽ nhiều hơn khi trả lời câu hỏi: "Con học ở đâu? Học ngành gì?".
Gen Z kỳ vọng vào ước mơ của bản thân nhưng bị đè nặng bởi cái danh "con nhà người ta"
Áp lực đè nặng lên đôi vai của các sĩ tử: Con cháu phải đỗ đại học trường top ngành hot. Đối với các bạn, đề thi, đề cương, tài liệu cùng với bao nhiêu áp lực phải đối mặt trong kỳ thi là điều đã quá khủng hoảng. Rồi chưa hết áp lực này lại bị đè nặng đến từ những con người vô danh khác "con nhà người ta".
Để rồi từ đó, các bạn luôn tạo áp lực với chính mình, để vượt qua cái bóng của những "đứa con nhà người ta" như cách kỳ vọng của bố mẹ. Gánh nặng học tập khiến con mệt mỏi, gánh nặng khác mang tên chọn trường chọn ngành lại khiến các cô cậu học trò trở nên thở dài hơn.
Không thể phủ nhận một điều rằng, việc chọn trường chọn ngành của các bạn học sinh lúc nào cũng mang những áp lực lớn. Tuy nhiên, có một điều đáng nói đây là đề tài bàn tán của các ông bố bà mẹ: "Con anh chị nộp trường nào thế?", "Thời buổi này mà học ngành đó ra trường thất nghiệp",... Những ai có con đề nguyện vọng ở ngành hot thì rôm rả khoe khoang. Còn ngược lại thì lắc đầu ngao ngán: "Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư".
Kể cả bản thân và bố mẹ của chúng ta chưa thực sự tìm hiểu rõ ràng về ngành học mà chúng ta đang chọn lựa. Bởi lẽ, xu hướng đám đông quyết định yếu tố này nhiều hơn. Có bao giờ các bạn tự hỏi, bản thân mình muốn gì? Sau này bạn sẽ làm việc gì? Đam mê thực sự của bản thân là gì? Chúng ta cứ an toàn trong lối mòn của nhiều người đã chọn đã đi mà quên mất một điều rằng liệu 4 năm nữa cái ngành được cho là hot ở thời điểm hiện tại có còn hot không?
Các bạn luôn ấn tượng và đề bút đặt nguyện vọng ở nhiều nghề nghiệp mới được sản sinh ra trong thời gian này: các ngành thuộc lĩnh vực thiết kế, công nghiệp sáng tạo, và thiên hướng về nghệ thuật,... Tuy nhiên, việc lựa chọn ngành nghề của các bạn trở nên khó khăn hơn trước bởi rào cản của thế hệ cũ... Bởi lẽ, do thế hệ X từng sống trong thời kỳ kinh tế khó khăn, luôn mong muốn có một công việc ổn định. Chính vì thế, họ mong muốn con cái của mình chọn học những trường được nhiều người lựa chọn việc làm cao và chọn những ngành có cơ hội việc làm cao.
Bố mẹ hãy là những "mentor" thật sự chứ không phải người cản trở ước mơ của con
Mong muốn con cái thành công là mong muốn chính đáng của bất kỳ bậc làm cha làm mẹ nào. Nhưng thực tế, đôi khi những kỳ vọng của bố mẹ đang làm cho con mệt mỏi. Có một vài bạn trẻ đã được chọn nghề từ trong bụng. Bởi lẽ, đó là áp lực lớn nhất của những đứa con "nhà nòi" chọn ngành, chọn trường.
Bố mẹ chọn trường, chọn ngành cho chúng ta âu cũng là muốn cho con cái mình tương lai tươi sáng. Nhưng đôi lúc, bố mẹ vô tình trở thành những người cản trở ước mơ thật sự của con mà không phải là một mentor lắng nghe và chia sẻ. Sự đối lập trong quan điểm và suy nghĩ giữa hai thế hệ khiến những cuộc nói chuyện trở nên căng thẳng và bế tắc hơn bao giờ hết.
Liệu rằng, ba mẹ có bao giờ từng hỏi: "Con mình có thích cái nghề mà mình đã chọn cho nói hay không?". Bố mẹ thích, bố mẹ thấy an toàn là một chuyện, nhưng việc con cái có thấy thoải mái và vui vẻ không lại là chuyện khác. Nếu mong muốn của bố mẹ khiến cho con trẻ sau này phải gồng mình lên để đối mặt với thứ mà nó vốn dĩ không thích thì điều này còn kinh khủng hơn bội phần.
Trong 1 cuộc đối thoại giữa C. Cofen - nguyên hiệu trưởng ở một trường học ở Chicago và đồng nghiệp. Ông ta hỏi 1 câu rằng: "Theo anh, các bậc phụ huynh sẽ muốn con mình khổ sở ở trường Đại học Harvard hay là hạnh phúc với 1 sinh viên bình thường ở Chicago?" Anh đồng nghiệp trả lời rằng: "Theo anh, 70% ông bố bà mẹ sẽ muốn con mình bị trầm cảm ở Đại học Harvard vì theo họ việc giải tỏa cảm xúc sẽ được giải quyết ở tương lai. Nhưng hiếm có ai có được cơ hội bước chân vào Harvard lần nữa". Đây là một trong những ví dụ điển hình của sự áp đặt lên trên vai con.
Chỉ còn chưa đến 1 tháng nữa các sĩ tử năm nay đã bước vào cuộc thi trung học phổ thông quốc gia. Các bậc cha mẹ hãy là những người bạn của con mình. Hãy cùng nhau tìm ra tiếng nói chung, khi đó con cái sẽ vững bước tin trên con đường chinh phục tương lai của mình. Và gánh nặng thi cử không còn quá đáng sợ trong tâm trí con trẻ. Áp lực đè lên con cái trên danh nghĩa một tình yêu vô điều kiện.
"Tất cả chúng ta đều có cuộc đời riêng để theo đuổi, giấc mơ riêng để dệt nên, và tất cả chúng ta đều có sức mạnh để biến ước mơ thành hiện thực, miễn là chúng ta giữ vững niềm tin". Chỉ mong rằng, ước mơ thật sự của các bạn trẻ được viết nên từ nỗ lực và lời cam đoan giá trị từ những ước mơ đó. Và khoảng cách giữa các thế hệ không cản bước những ước mơ hiện hành.
Nguồn: TH&PL