Sau khi tình hình dịch bệnh đã được ổn định tại nhiều nơi, các chuyên gia cũng đã nhận thấy rằng sức khỏe tinh thần con người cũng đang bị những tác động nặng nề.
"Làn sóng" Covid-19 đã gây ra những tổn thất đến mọi mặt, nhiều chuyên gia về tâm lý cũng nhận thấy rằng nó còn có những ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần con người, thậm chí là sẽ vẫn còn tiếp tục kéo dài. Thực tế ta cũng có thể nhận thấy với sự phát triển của vaccine phòng Covid-19 thì tình hình dịch bệnh cũng đang dần được ổn định trở lại nhưng với vấn đề về tâm lý thường được mọi người ít chú ý đến.
Hiểu đúng về hội chứng collective trauma từ Covid-19
Collective trauma (chấn thương tập thể) có thể sẽ là một vấn đề toàn cầu sau khi dịch bệnh kết thúc. Một bác sĩ về sức khỏe tinh thần hàng đầu như Pereau cũng đã có nhận định: "Sau một sự kiện đau buồn, cá nhân thường có cảm giác sợ hãi và dễ bị tổn thương hơn". Và nếu phát triển ở cấp độ cộng đồng thì những ảnh hưởng sẽ có thể tác động đến cả xã hội.
Pereau nói rằng do bản chất của chấn thương tập thể nên có thể là một thách thức để đưa ra kết luận rõ ràng về những ảnh hưởng lâu dài đối với cá nhân và xã hội. Không phải tất cả những tổn thương đều được cảm nhận như nhau, ngay cả khi mỗi nhóm đang chiến đấu với những nỗi sợ hãi và lo lắng giống nhau theo một cách nào đó.
Vị bác sĩ này cũng cho rằng chấn thương có thể tác động khác nhau đến mỗi nhóm. "Chúng ta đang chiến đấu trong cùng một trận chiến, nhưng có thể không phải tất cả chúng ta đều có vũ khí ngang nhau để chống trả. Chấn thương có thể tăng lên khi có nhiều chấn thương tích tụ", cô nói.
Tùy thuộc vào quan điểm, những người từng trải qua chấn thương có thể hình thành quan điểm cụ thể không chỉ về một sự kiện như Covid-19 mà còn mọi thứ xung quanh nó. "Nếu mọi người không cẩn thận, họ có thể hình thành quan điểm tiêu cực không cân xứng về những điều xung quanh chấn thương ban đầu", Pereau nói.
Tại Việt Nam thì cũng đã có những nghiên cứu về ảnh hưởng sức khỏe tinh thần của người dân. Theo Zing, dẫn lời chuyên gia tâm lý Vương Nguyễn Toàn Thiện, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM): "Đó là một làn sóng ngầm rất dữ dội, có sức tàn phá lâu dài nhưng ít được nhận biết và can thiệp kịp thời", chuyên gia nhận định.
Covid-19 là nguyên nhân cho những chấn thương tâm lý
Trong tất cả những vấn đề mang tính toàn cầu trước đây, hầu hết các hệ quả mà chúng để lại đều cho con người thấy được những vấn đề trực tiếp từ thực tế chẳng hạn như những thiên tai, chiến tranh… đâu đó ta có thể dự đoán hoặc có những tính toán trước. Còn với Covid-19 khi lần đầu được ghi nhận thì mọi thứ dường như mơ hồ trong những quan điểm và suy nghĩ của nhiều người.
Trong trận chiến lần này ta không thể hình dung được thời gian mà nó có thể kết thúc hay bảo đảm mình sẽ trở thành nạn nhân hay không, sự xuất hiện của nó hoặc thậm chí là các bước tiến tiếp theo. Những điều này mang lại cảm giác không chắc chắn khiến mọi hoạt động đều tạm dừng để tránh nguy hiểm, do đó làm suy giảm sức khỏe tinh thần toàn cầu.
Cùng với đó khi các kênh tin tức vốn là công cụ mạnh mẽ để có các khuyến nghị và thông báo về sức khỏe, giúp người dân cập nhật tình hình nhanh chóng. Nay lại chứa đựng những thông tin sai lệch, xuyên tạc gây ra những ảnh hưởng đến tinh thần chống dịch của nhân dân, điều này cũng đã có những tác động vô cùng lớn đến niềm tin và hơn hết là sức khỏe tinh thần của con người.
Liên tục tiếp nhận những thông tin tiêu cực sẽ kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm, giải phóng các hormone căng thẳng khiến bản thân lo lắng và bất an. Bên cạnh đó, các cuộc trò chuyện trong thời điểm này cũng có những tác động to lớn khi chủ đề chỉ xoay quanh vô số những tin tức đau buồn.
Chưa kể tình hình hình dịch bệnh khiến vấn đề làm việc tại nhà được ưu tiên hơn bao giờ hết, sự mất kết nối và những khó khăn xảy ra trong suốt quá trình, cùng với đó là hàng giờ mệt mỏi trước màn hình máy tính với camera đang bật khiến nhiều người căng thẳng. Trong khi lại chẳng biết giải quyết những áp lực đó cùng với ai, bởi sự giao lưu cũng buộc phải thực hiện thông qua Internet.
Đương đầu với những rối loạn để ổn định cuộc sống
Điều quan trọng là phải đối mặt với tất cả các nguồn gây ra tiêu cực và cố gắng giành quyền kiểm soát chúng hơn là bị kiểm soát. Chúng ta cần chấp nhận những sự thật vốn dĩ không thể thay đổi, thậm chí đó là những đau thương để có thể có được những giải pháp hiệu quả thích nghi với cuộc sống "bình thường mới".
Sự san sẻ và kết nối là vấn đề cần thiết để ổn định tinh thần sau khi cuộc sống được ổn định bởi những điều này cũng chính là nguyên nhân của những ảnh hưởng tinh thần. Mặc dù vậy thì việc khắc phục lại vô cùng đơn giản, đó chỉ cần là một cuộc gọi điện hỏi thăm nhau, buổi hẹn cà phê với đồng nghiệp hay cùng bạn bè đi ăn uống…
Tuy vẫn phải tuân thủ những quy định về an toàn phòng bệnh nhưng đừng để sự lo lắng thái quá của bản thân trở thành hành động phớt lờ đi những cảm xúc của người xung quanh. Hơn ai hết mỗi cá nhân cần chủ động bảo vệ mình, đồng thời cùng nhau củng cố lại tâm lý và tinh thần sau những ngày chứng kiến quá nhiều đau thương.
Cũng cần chú ý đến cảm xúc bản thân và những người thân yêu để nhanh chóng nhận thấy những dấu hiệu bất thường, từ đó có giải pháp giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Đừng nên im lặng hay có thái độ tránh né việc đối mặt cảm xúc bởi những điều này vốn rất khó để tránh khỏi, quan trọng vẫn là cách chấp nhận và giải quyết.
Nguồn: TH&PL