Mỗi cá nhân đều có quyền với hình ảnh của mình và không "nạn nhân mạng" nào đáng bị đưa ra xét xử bằng việc xâm phạm quyền riêng tư.
Hôm nay (13/7), trên mạng xã hội xuất hiện một chiếc clip ghi lại cảnh hai bạn trẻ ở Long An đưa một con mèo ốm yếu đi khám thú ý nhưng bị cơ quan chức năng chặn lại do vi phạm quy định giãn cách xã hội vì không có giấy tờ xác nhận được phép ra ngoài đường.
Clip được lan truyền từ kênh TikTok chính chủ của người quay đến các nền tảng mạng xã hội khác và rồi, như thường lệ, Facebook lại trở thành một "tòa án online" với hàng triệu người tham gia "bới lông tìm vết" rồi lần lượt ai nấy đều "tự tin" gõ xuống chiếc búa thẩm phán.
Chưa bàn đến việc đơn vị thi hành nhiệm vụ giữ chân hai bạn trẻ lại và việc hai bạn trẻ đưa mèo đi khám ai đúng, ai sai, nhưng có một sự thật quá rõ ràng và hiển nhiên nhưng nhiều người lại không để ý và có thể là coi nhẹ, cố tình không thèm để ý đó là: Người thi hành nhiệm vụ này đã xâm phạm quyền hình ảnh riêng tư của hai bạn trẻ khi quay clip mà không có sự đồng ý của họ!
Mỗi cá nhân đều có quyền với hình ảnh của mình
Luật pháp nước ta quy định rõ ràng rằng mỗi cá nhân đều có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.
Nếu tự ý sử dụng hình ảnh cá nhân, người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.
Nhận thức được điều này, bạn nữ trong clip sau khi biết được mình đã bị quay lén, liền chia sẻ lên trang cá nhân như sau:
Có phải chúng ta đã quá "dễ dãi" với việc xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân? Hay do đã có quá nhiều "vụ" xảy ra nên mọi người dần cho đó là "chuyện bình thường"?
Luật pháp đã quy định rất rõ ràng nhằm bảo vệ quyền của mỗi chúng ta, nhưng liệu có phải chúng ta đang tự xóa nhòa đi những quyền vốn dĩ thuộc về mình?
Xâm phạm quyền riêng tư một cách công khai trong xã hội vì nhân quyền?
Ở một xã hội mà con người ngày càng hướng đến cuộc sống cá nhân và coi trọng quyền riêng tư hơn bao giờ hết thì không hiểu bằng một cách nào đó, sự riêng tư ấy lại càng dễ dàng bị xâm phạm.
Người ta lén quay clip lẫn nhau rồi đăng tải lên mạng xã hội rồi "túm năm tụm ba" lại để phán xét. Một "tòa án online" mà chỉ có nạn nhân và những "nhà bình phẩm". Nhẹ thì bình phẩm về hành động, hình ảnh của đối tượng xuất hiện trong clip, nặng thì bình phẩm cả nhân cách rồi đến gia đình của đối tượng.
Nhiều người đòi hỏi đầy đủ quyền lợi, đòi hỏi người khác tôn trọng mình nhưng bản thân lại tự ý xâm phạm đến quyền lợi của người khác. Cụ thể trong clip được lan truyền, hai bạn trẻ không hề có lời nói hay hành động chống đối, thậm chí bạn nữ còn khóc một cách đáng thương, xin được phép đi đến thú y vì mèo của bạn ấy yếu quá rồi.
Một chuyện hoàn toàn có thể giải quyết bằng lời nói và văn bản nhưng hà cớ gì người đàn ông này lại lén quay clip để tung lên TikTok? Có phải là vì bản thân là lực lượng chức năng nên người quay clip nghĩ rằng mình có quyền làm vậy? Không hề! Đây là hành động xâm phạm quyền riêng tư một cách quá công khai và lộ liễu, nhưng đa phần cư dân mạng lại phớt lờ đi vấn đề thực sự nghiêm trọng này.
Giao tiếp vốn là chìa khóa để người với người thấu hiểu nhau nhưng giờ lại bị mạng xã hội thế chỗ?
Ở một thời đại mà Internet và mạng xã hội đang phát triển với tốc độ chóng mặt, dường như ngày càng nhiều người từ chối giao tiếp với nhau và thay vào đó, họ dành thời gian để kể lể mọi thứ lên mạng xã hội, để "nhờ" mọi người phán quyết "giùm".
Mạng xã hội là kênh thông tin nhanh và hữu ích nhưng đồng thời nó cũng đem đến tác dụng phụ khó lường khi người dùng quá tiêu cực. Bất kể chuyện gì cũng đem lên mạng "giãi bày". Thay vì góp ý thẳng thắn với nhau, người ta lựa chọn "bóc phốt"? Thay vì nói chuyện, xử lý theo đúng quy định và pháp luật thì người ta lựa chọn quay clip rồi đăng lên mạng xã hội?
Tự hỏi, rốt cuộc, mục đích của những hành động này là gì? Nhiều người nói rằng để "câu view, câu like", nhiều người lại cho rằng để "phơi bày" mọi chuyện ra ánh sáng, để mọi người biết mà rút kinh nghiệm... Có lẽ chỉ có người trực tiếp thực hiện hành vi mới biết rõ động cơ thực sự.
Còn điều chúng ta có thể nhận thấy là dường như mọi người đang dần trở nên ích kỷ với nhau thì phải? Ích kỷ từ việc từ chối thẳng thắn chia sẻ suy nghĩ, ích kỷ đến việc tự cho mình quyền xâm phạm quyền riêng tư của người khác.
Xử phạt? Có thể bồi thường hành chính nhưng nỗi đau tinh thần thì không gì bù đắp nổi!
Như đã nói ở trên, nếu hình ảnh cá nhân bị người khác tự ý sử dụng, người có hình ảnh có thể sử dụng quyền hình ảnh cá nhân để can thiệp bằng pháp luật. Thậm chí người xâm phạm hình ảnh cá nhân còn phải bồi thường thiệt hại và bị xử lý theo quy định.
Tuy nhiên, hầu hết những sự việc xâm hại quyền riêng tư ngày nay đều có ý định nhắm đến việc công kích cá nhân. Chính vì vậy mà các nạn nhân, ai nấy đều bị ảnh hưởng về tinh thần và tâm lý. Bởi không chỉ hình ảnh của mình bị lan truyền trên mạng xã hội mà họ còn phải chịu vô số những bình luận mang tính nhạo báng, xúc phạm hay quấy rối từ cư dân mạng, thậm chí còn có nhiều người vào tận trang cá nhân của nạn nhân và để lại những tin nhắn rất khó nghe.
Là những người qua đường, khi nhìn thấy những hành vi xúc phạm ấy, chúng ta khó chịu và bất bình một thì nạn nhân, họ ảnh hưởng và tổn thương gấp mười.
Mỗi lời nói của chúng ta đều có giá trị, nhưng là giá trị tích cực hay giá trị tiêu cực còn tùy thuộc vào cách chúng ta sử dụng. Có một câu nói được truyền từ sự việc này sang sự việc khác: "Nếu không thể nói ra những lời tốt đẹp thì xin hãy im lặng". Thật vậy, chúng ta sẽ không biết được rằng những lời nói chúng ta thốt ra trong lúc kích động sẽ có mức sát thương nhường nào đối với nạn nhân.
Bồi thường? Không nạn nhân bị tổn thương tinh thần nào thực sự muốn nhận tiền bồi thường cả, thứ họ cần không phải là vật chất mà là sự cảm thông, thấu hiểu và tôn trọng của mọi người kìa.
Mỗi chúng ta đều có đầy đủ quyền để bảo vệ chính bản thân mình, hãy tìm hiểu và nhận thức đúng về nó để biết cách bảo vệ bản thân cũng như tôn trọng người khác hơn. Mong rằng trong tương lai sẽ không còn "nạn nhân mạng" nào bị đưa ra xét xử bằng việc xâm phạm quyền riêng tư nữa.
Nguồn: TH&PL