Thời gian Covid-19, nhiều người mất đi sự tương tác đã chuyển sang các mối quan hệ ngoài xã hội vì họ không được được đáp ứng những nhu cầu đó trong cuộc sống thực.
"Mối quan hệ ngoài xã hội" đang nhận được rất nhiều sự chú ý trên Twitter từ cuối năm nay. Khi có thông tin cho rằng diễn viên người Mỹ John Mulaney và nữ diễn viên Olivia Munn đang mong có con với nhau. Người hâm mộ đã buộc tội những người chỉ trích thông báo này có mối quan hệ "ngoài xã hội" với các ngôi sao. Cuộc tranh cãi trên mạng xã hội khiến nhiều người tự hỏi: mối quan hệ ngoài xã hội là gì và nó có lành mạnh không?
Thuật ngữ này lần đầu tiên được đặt ra vào năm 1956 bởi các nhà tâm lý học Donald Horton và Richard Whorl, sau khi họ nghiên cứu mối quan hệ giữa người xem và các tính cách trên truyền hình. Elizabeth Perse, giáo sư danh dự về giao tiếp tại Đại học Delaware (Hoa Kỳ) nói rằng một mối quan hệ ngoài xã hội là "ảo tưởng về tình bạn" với một cá nhân công khai.
Ngày nay, thuật ngữ này có thể được tìm thấy trên truyền thông xã hội trong bối cảnh hiện tại. Một tài khoản trên Twitter đã nhận định: "Mọi người sẽ phải nói bao nhiêu lần để chúng ta dừng hình thành các mối quan hệ mang tính chất xã hội kỳ lạ với người nổi tiếng và những người sáng tạo trên mạng xã hội mà bạn không biết và sẽ chẳng bao giờ biết gì về họ".
Nhưng các chuyên gia nói rằng các mối quan hệ ngoài xã hội có thể mang đến những điều tích cực. Nhà trị liệu Audrey Hope cho biết: "Có rất nhiều điều về các mối quan hệ ngoài xã hội đã thực sự giúp ích cho chúng tôi và tốt cho chúng tôi trong khoảng thời gian này vì sự cô lập do tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp".
Perse bắt đầu nghiên cứu các mối quan hệ ngoài xã hội vào những năm 80. Cô ấy nói kể từ khi mạng xã hội phát triển đã tăng đáng kể khả năng tiếp cận của người hâm mộ với những người nổi tiếng, tạo ra sự gần gũi về mặt cảm nhận. "Tôi nghĩ rằng những gì đã xảy ra là do các phương tiện truyền thông đã thay đổi. Tôi chắc chắn có thể thấy điều đó đặc biệt với Instagram, những thông điệp được tạo dựng cẩn thận để dẫn dắt mọi người tương tác và hình thành tình bạn này" - Perse nói.
Perse coi các mối quan hệ ngoài xã hội với những người nổi tiếng trên mạng xã hội là một ảo tưởng. "Bạn có ảo tưởng khi trò chuyện. Bạn thậm chí có thể không nhất thiết phải trò chuyện với một người nổi tiếng. Bạn có thể chỉ là đang trò chuyện với người quản lý phương tiện truyền thông xã hội của họ".
Trước đây, các ràng buộc mang tính chất xã hội học được nghiên cứu trong bối cảnh xem xét tình cảm mà người hâm mộ hình thành đối với nhân vật là một ngôi sao nổi tiếng. Các chuyên gia cho biết thuật ngữ ngày nay được sử dụng là hạn chế hơn khi người hâm mộ gắn liền với tính cách ngoài đời của người nổi tiếng.
"Họ là những con người về mặt lý thuyết có thể có mối quan hệ với bạn và thậm chí có thể tương tác với bạn trên mạng xã hội," giáo sư tâm lý xã hội Wendi Gardner tại Đại học Northwestern ở Illinois giải thích. "Nếu họ là một người bạn và họ không biết bạn là ai, tôi sẽ nói rằng điều đó đáp ứng các tiêu chí của một mối quan hệ ngoài xã hội".
Bạn có thể cảm thấy tự nhiên và bình thường trong mối quan hệ với các nghệ sĩ, tác giả hoặc diễn viên yêu thích. Nhưng Gardner nhấn mạnh việc trở thành một người hâm mộ và có mối quan hệ ngoài xã hội là hai điều khác nhau. Garnder nói: "Không phải lượng thời gian bạn dành để nghĩ về người đó khiến mối quan hệ đó trở thành một mối quan hệ ngoài xã hội. Đó là cách bạn đang cảm thấy".
Sự khác biệt chính giữa cả hai vấn đề nằm ở mối quan hệ. Cô nói: "Bạn có thể là người hâm mộ cuồng nhiệt của một người nổi tiếng và không có mối quan hệ ngoài xã hội nào với họ. Nếu bạn ngưỡng mộ ai đó, bạn sẽ đi xem phim chỉ vì họ ở trong đó. Bạn không cảm thấy mình là bạn với nữ diễn viên đó".
Trong đợt dịch vừa qua, nhiều mô hình xã hội của chúng ta đã thay đổi, một số người đã cảm thấy mất kết nối với giao tiếp xã hội. "Đôi khi mọi người hình thành sự gắn bó mang tính chất xã hội bởi vì họ không được đáp ứng được nhu cầu đó theo những cách khác", Gardner nói. Nhưng cũng lưu ý rằng mối quan hệ ngoài xã hội tốt hơn là không có mối quan hệ xã hội nào cả, "Họ không tốt như một mối quan hệ thực sự".
Bên cạnh đó thì nhiều người cũng đồng ý rằng các mối quan hệ ngoài xã hội là có lợi cho đến khi chúng được sử dụng như việc hỗ trợ cho các mối quan hệ thực sự. Khi chúng ta bắt đầu rình rập và thay thế nó cho các mối quan hệ của riêng mình trong thực tế cuộc sống, ảo tưởng thái quá về chúng thì đó là lúc nó trở thành một thứ văn hóa sai lệch.
Nguồn: TH&PL