Phúc Du: "Tôi muốn hip-hop hóa mainstream, làm rap đến ông bà cũng nghe được"

Vui. Đây là một trong những năm tôi cảm giác là tuyệt vời nhất trong cuộc đời của tôi tính đến thời điểm hiện tại. Cái tôi vui nhất chính là việc tôi được làm. Nửa năm nay tôi làm rất nhiều.

Trong thời gian tôi nghỉ khoảng một năm rưỡi, tôi viết rất nhiều demo. Nhưng nó không được ưng ý, đến tận đầu năm nay. Tôi viết bài nào lấy được bài đó luôn nên cuối cùng cũng đã xong được một E.P khoảng 4 -5 bài.

Đó là một khái niệm trong cộng đồng lyrical: meta. Tôi tìm được một meta mới cho tôi. Trong E.P này, mỗi bài có một sự khác biệt nhất định về cách dùng kỹ thuật.

Có bài full punchline - thứ đã quen thuộc với khán giả của tôi. Có những bài ít hơn. Nhưng thứ khác biệt chính là meta mới.

Ngày xưa, tôi viết nhạc hơi rời rạc. 1 cụm 4 câu này, 1 cụm 4 câu khác. Nhưng giờ nó liên kết hơn, có câu chuyện rõ ràng hơn, mang nhiều cá tính của tôi trong đó hơn nữa.

Ngày xưa, tôi sử dụng những hình ảnh trong punchline có khi chẳng liên quan gì đến mood của bài nhạc cả. Nhưng giờ nó lại trộn vào nhau và tạo ra một cách viết mới hoàn toàn, ít nhất là với tôi.

Từ Chối Nhẹ Nhàng Thôi là một bài rất thành công. Nếu không vướng dịch bệnh và tôi được đi diễn, có khi tôi phải làm thêm 10 bài kiểu như vậy. Có nghĩa là dù tôi rất có cảm xúc trong đó, nhưng đây không phải một bài quá thử thách với tôi.

Tôi có thể viết nhiều hơn và viết theo công thức kiểu đấy. Nếu không có dịch, tôi nghĩ những bài hát đó vẫn sẽ thành công. Về sự nghiệp, đó sẽ là sự may mắn. Tôi có thể sẽ có nhiều bài hit hơn, view nhiều hơn,...

Nhưng về mặt cá nhân, tôi sẽ không có thời gian để nhìn lại bản thân. Tôi chắc chắn sẽ không có cơ hội làm ra những sản phẩm fail mà không phải đưa cho ai cả. Tôi sai nhiều, và dần hiểu hơn về bản thân.

Nếu tôi cứ thành công theo hướng dễ tiếp nhận, có nhiều điểm viral thì tôi sẽ chẳng bao giờ bộc lộ những thứ "tối" hay sâu hơn của bản thân. Tại sao tôi phải thay đổi khi những thứ đó đang hiệu quả?

Lúc đó tôi chưa nhận ra. Tôi đã đi với rap được 3 năm rồi. Tôi chạy liên tục và lao đầu đi, làm đủ mọi thứ để tên tuổi mình được biết đến hay nâng kỹ năng bản thân lên.

Tôi không nhận ra bản thân cần một quãng nghỉ. Và tôi nghĩ đó là thứ nhiều anh em nghệ sĩ cũng gặp phải. Họ quên mất rằng họ làm nghệ thuật rất lâu rồi, và công việc này cũng rất căng thẳng.

Nghỉ khoảng nửa năm, một năm, tôi nghĩ mọi người sẽ phát triển hơn rất nhiều.

Ca khúc này tôi viết khoảng 1 tháng. 25 ngày để tìm cách diễn đạt cảm xúc và viết trong 5 ngày.

Ngay từ ban đầu, tôi xác định được rằng đây là ca khúc của một chàng trai giãi bày với cô gái về nỗi lo: "Anh không chắc mang lại được hạnh phúc cho em, tại sao em vẫn chịu đựng anh".

Đó là cảm xúc của bài hát. Cách viết ban đầu của tôi văn hoa hơn, dùng nhiều hình ảnh hoa mỹ hơn. Ví dụ như câu hát:

"Anh biết tay em còn bắt máy tai em còn muốn nghe đôi ta còn hi vọng
Ném anh trăm lời quát mắng, vứt một lời chia tay, đừng tặng anh im lặng".

Ban đầu không phải vậy. Tôi viết theo kiểu "những giọt nước mắt của em để anh rơi nhòe cho", "những lời tự trách trong em hãy để tai anh nghe những tiếng vo ve đó",...

Đó là những câu rất ok, nhưng không trực tiếp và gần gũi như cách nói chuyện với người yêu mình. Tôi mất thời gian rất nhiều để đi đến quyết định cuối.

Chị Bích Phương nói với tôi rằng: "Chị thấy em đang bị phức tạp quá. Em nói chuyện với người yêu em em nói đơn giản hay phức tạp?".

Lúc đó tôi mới nhận ra những thứ khiến tôi rung động là những thứ đơn giản. Lúc đó tôi mới bắt đầu viết lại, và hướng đến một người duy nhất thôi. Tôi không hướng đến việc phải cho tất cả mọi người đều nghe được.

Bài này là tâm sự của tôi gửi một cô gái, thay vì làm một món quà cho mọi người và chẳng tiếp cận được với ai.

Tôi có một câu: "Chim gõ kiến có thể đói vỡ mồm, kể cả nó chỉ có cắm mặt vào kiếm ăn". Có thể hiểu được tầm 3 nghĩa qua câu này. Nhưng khi nghe trên một bài có thể bị lướt qua chẳng hạn.

Tôi có cảm giác nhạc của Phúc Du cũng phải có một tí đọc lyric thì mới thấy thú vị được. Không biết đây là điểm cộng hay điểm trừ. Tôi biết rõ nhạc của tôi hơi dồn dập. Một bài vừa nhiều chữ, vừa có MV và nhiều thứ khác.

Nên đọc lyric đó là một "đặc trưng" rồi. (cười)

Ở thời điểm hiện tại, đó là ưu tiên của tôi. Rap phải cho người ta nghe rõ được từng chữ một chứ. Nếu không thì khán giả sẽ phải tốn rất nhiều công sức để nghe.

Giờ fan rap cũng không "hardcore" như 2016, 2017. Họ không sẵn sàng ngồi đọc, mò mẫm lyric như trước. Mọi người giờ bận lắm, nên tôi muốn tôi phải dễ tiếp cận với mọi người.

Điểm mạnh của tôi nằm ở nội dung. Nếu để làm thế mạnh đó thì cần tập trung vào việc rap rõ chữ, punchline,... Khi đặt điểm mạnh là flow hay melody thì sẽ bị cuốn ra khỏi nội dung. Lựa chọn nào cũng phải hy sinh mà.

Tôi không. Tôi nghĩ đây là một lời khen. Ngày xưa, cụm từ này có nghĩa như kiểu một rapper sẽ phải giảm chất lượng âm nhạc để dễ hút, dễ viral hơn.

Nhưng bây giờ, đó là tăng thêm tiền đầu tư, làm cho mọi thứ thuộc về âm nhạc chỉn chu và trau chuốt hơn khi đến khán giả. Một phần nữa tôi vẫn làm thứ đúng với lương tâm, nên tôi không ngại cụm này lắm.

Nó khó nhưng được cái khó "sướng". Khó thì khó thật nhưng không phải ai cũng đc có cơ hội như thế. Có đội ngũ ekip hỗ trợ mình làm nhạc.

Làm việc không thể lúc nào cũng vui vẻ được 100% với nhau. Quan trọng nhất ở đây là cùng để phát triển cho tôi, tốt cho tôi, cho sản phẩm 2 bên collab với nhau.

Mặc dù nghe sẽ bị căng thẳng, nhưng sau cùng đấy là những cái giúp tôi phát triển.

Đầu tiên, đó phải là cơ hội được làm việc ở 1 mức độ chuyên nghiệp rất cao và đội ngũ ekip có rất nhiều kinh nghiệm trong ngành. Có những kinh nghiệm phải trả giá bằng tiền, bằng nỗi đau, nhưng tôi được các tiền bối đi trước giúp đỡ vượt qua.

Tiếp theo là về sáng tác. Nếu anh Hưng Cao là người dạy tôi punchline, chị Tiên Cookie chính là người mang đến cho tôi tư duy cảm xúc khi sáng tác.

Tôi khẳng định đó không hẳn là chiêu trò. Cần làm rõ rằng, nếu đó là 1 điều hướng ra khỏi sản phẩm, như chỉ để mọi người nhắc đến, thì tôi cảm giác nó không ok. 

Nhưng nếu nó liên quan đến sản phẩm, ví dụ như trong Đứa Nào Làm Em Buồn chẳng hạn, thì lại là câu chuyện khác. Tôi có một bài post nhắc đến chuyện nên đi hay ở lại, và đó như một bài post lựa chọn của cô gái ấy.

Khi thời đại thay đổi, buộc nghệ sĩ và mọi người cũng phải thay đổi. Ngày xưa, chỉ có 1000 giọng hát thôi thì bây giờ nó là 10.000 người cùng hét lên: "Tôi đây, tôi đây". 

Tự nhiên tôi chỉ thì thầm thôi thì sẽ rất phí công sức cũng như sản phẩm của tôi. Nếu có gì ngon thì mình nên tự hào và mình sẵn sàng chia sẻ với mọi người.

Chưa bao giờ, battle lúc nào cũng là thứ tôi tự tin nhất. Nó đến với tôi tự nhiên nhất, cũng giống như Binz nói chuyện tình cảm, đau buồn, ăn chơi hay Đen Vâu nói chuyện về cuộc sống khó khăn ấy.

Mặc dù nghe hơi ghê. Battle với người khác, chửi người khác mà nó lại là những gì tự nhiên. Nghe cũng hơi dị nhưng đấy là thứ tôi tự tin nhất.

Tôi quan điểm rằng nếu là đấu rap theo hướng thể thao thì tôi không ngại đâu. Nhưng battle diss thực sự thì tôi phải suy nghĩ kỹ. Battle diss thì phải có beef (mâu thuẫn - PV) giữa các rapper với nhau nữa. 

Tôi không có vấn đề với những người nhắc đến tôi, nên tôi không lo lắm. Bao giờ bài rap nhắc đến tôi mà đi kèm cùng fact gì đấy tôi cảm thấy mình cần lên tiếng thì mới trả lời thôi.

Ngày trước tôi cũng nhắc nhiều rapper mà, nên giờ bị lại là chuyện bình thường. (Cười)

Tôi nghĩ thời điểm hiện tại nó chưa có hướng phù hợp để triển khai. Với sự quan tâm của mọi người đến rap, cũng như ảnh hưởng của rap ở thời điểm hiện tại thì bắt buộc battle rap phải có sự thay đổi ở 1 khía cạnh nào đấy cho phù hợp hơn.

Một phần nữa cũng đến từ việc các rapper thế hệ sau cũng chưa có nhiều người đam mê với thể loại battle nữa. Thời điểm hiện tại, tôi cảm giác mọi người sẽ muốn thử sức ở mảng làm nhạc hơn.

Ngày xưa tôi sẽ quan tâm đến vấn đề đấy nhiều. Tới thời điểm hiện tại, tôi nghĩ là tôi muốn làm "Phúc Du thứ 1", nghĩa là phiên bản tốt nhất của bản thân chứ không so sánh với những người khác nữa.

Câu chuyện này có thể tranh cãi cả chục năm nữa, nó vẫn là câu chuyện như thế. Tôi muốn mình là người đã giúp ích được cho cuộc sống của khán giả.

Còn nếu không, tôi sẽ trở thành phiên bản tốt nhất của mình là Phúc Du đỉnh nhất của mọi thời đại, đỉnh nhất trong số những Phúc Du có mặt trong đa vũ trụ.

Vào giai đoạn 2016 - 2019, rap như một món ăn mới, một thứ rất thú vị trong thị trường âm nhạc mà khán giả vừa được nếm thử. Đến 2020 - 2021, Rap bùng nổ và mọi người được ăn quá nhiều món ăn này.

Khi mọi người ăn nhiều, một tiêu chuẩn mới được xác lập. Nếu trước đây, tôi ăn cơm tấm lần đầu chỉ cần 6 điểm là thấy ngon, thì bây giờ phải ở mức 8 - 9 điểm.

Khán giả đã tiêu thụ Rap trong 1 thời gian dài, và đến giai đoạn này, tiêu chuẩn rap của đại chúng đang yêu cầu nhiều hơn ở nghệ sĩ.

Việc rapper loay hoay là câu chuyện anh em phải nâng cấp bản thân lên để đáp ứng đc tiêu chuẩn của khán giả.

Rapper chỉ là 1 người biết rap thôi. Nếu không phải là nghệ sĩ thì tôi chấp nhận câu đó. Tôi nghĩ ai biết ráp vần vào thì là rapper thôi, chứ bây giờ gọi người ta là gì?

Rapper có rapper hay có rapper dở, không có nghĩa người ta không phải rapper. Không phải rapper thì tôi là người thường nhưng tôi biết rap à? Đã biết viết punchline thì hẳn cũng phải biết rap đấy.

Thật ra nó là 1 phần của âm nhạc thôi. Lúc nào cũng sẽ có những cách thể hiện cảm xúc hay kể 1 câu chuyện theo hướng khác hơn so với những gì truyền thống.

Nếu như thứ âm nhạc đó mang đến cho khán giả sự giải trí, tôi chấp nhận. Nhưng vẫn cần phải cẩn thận, rất cẩn thận trong việc truyền tải những thông điệp. Không phải nói là giải trí mà phủi bỏ trách nhiệm với bài nhạc của bản thân.

Từ lúc bắt đầu rap đến nay, năm nào tôi cũng tuyên bố năm sau sẽ có album. Đến lúc vào công ty, tôi bắt đầu ngừng việc đó lại, nhưng giờ tôi thấy rõ tôi muốn album đấy sẽ như thế nào rồi.

Ngày xưa đam mê lyrical, muốn làm những thứ trừu tượng, theo kiểu mang màu sắc US-UK cũng được. Nhưng giờ tôi có những sự thay đổi rồi. 

Tôi muốn làm album mà đến cả ông bà hay mẹ tôi cũng nghe được. Nói như câu chuyện "mainstream hóa" nãy giờ, tôi muốn hiphop hóa mainstream. 

Đó là mong ước của tôi. Tôi muốn mình có thể giúp cộng đồng thứ gì đấy, cho những người đi sau một môi trường làm hip-hop, làm rap nói riêng tốt hơn, có đường hướng hơn.