Covid-19 có thể sẽ không biến mất hoàn toàn mà sẽ ở bên chúng ta mãi mãi!
Vào ngày 14/5, tôi đã chạy bộ và ngạc nhiên trước sự tự do mới tìm lại của mình. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ vừa ký quyết định về việc người đã tiêm chủng có thể không đeo khẩu trang khi ở ngoài trời.
Trong Prospect Park ở Brooklyn, vào một ngày mùa xuân trời không mây, tôi đã suy nghĩ về điều có vẻ giống như một sự thay đổi hệ hình kỳ diệu: Rõ ràng, tôi không còn phải lo sợ rằng những người bạn cùng chạy với tôi sẽ "giết" tôi, hoặc là tôi "giết" họ (bằng việc nhiễm Covid-19).
Sau 14 tháng tính toán các rủi ro - những nguy cơ khi đi thang máy hoặc lui tới một cửa hàng tạp hóa - người ta đột nhiên dễ dàng hình dung ra một tương lai không có Covid hơn. Mỹ có thể dẫn đầu thế giới trong việc tung ra vaccine. Và vào ngày 4/7, mặc dù có những cảnh báo trước, Tổng thống Biden đã tuyên bố: "Hôm nay, chúng ta đã đến gần hơn bao giờ hết thời điểm có thể tuyên bố rằng chúng ta đã độc lập khỏi một loại virus gây chết người".
Tất cả chúng tôi đều biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo: Trong vòng vài tuần sau những lời nói đó, số ca nhiễm đã tăng đột biến, ICU quá tải và chúng tôi lại được nhắc nhở về sức mạnh của Covid. Niềm hy vọng "giải phóng" đó giờ đây giống như một điều gì đó khác biệt: một sự bế tắc, với kẻ giết người ở phía bên kia cánh cửa mà chúng tôi đang rào chắn đóng lại.
Ngay cả khi số ca nhiễm một lần nữa giảm xuống và tỷ lệ người tiêm chủng tăng lên, một ý tưởng không thể tưởng tượng được đang phá vỡ mọi giả định rằng chúng tôi sẽ đánh bại Covid-19. Tiến sĩ Anthony Fauci đã nói lên điều đó trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng trong tháng này: "Sẽ rất khó khăn - ít nhất là trong tương lai gần và có thể là không bao giờ - để thực sự loại bỏ virus có khả năng lây truyền cao này".
Việc virus có thể ở bên chúng tôi mãi mãi là một suy nghĩ đen tối. Nhưng kéo đòn bẩy tinh thần đó có thể chỉ là những gì chúng ta cần để tổ chức hiệu quả trong thời gian dài, cải thiện đáng kể khả năng ứng phó với đại dịch và áp dụng các biện pháp bảo vệ vào cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
"Đó là một thông điệp khó chịu", Tiến sĩ Matthew Hepburn, cố vấn đặc biệt tại Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ của Nhà Trắng, chia sẻ. Ông nói: "Tất cả chúng ta đều muốn nó kết thúc. Nhưng việc lập kế hoạch dự phòng để ứng phó dài hạn là hoàn toàn cần thiết".
Thật vậy, sự lạc quan có thể là "một trong những trở ngại lớn nhất" để thực hiện những kế hoạch đó, Tiến sĩ Jeremy Farrar, giám đốc của Wellcome, một tổ chức y tế toàn cầu có trụ sở tại London, cho biết. Nếu nghĩ rằng Covid-19 sẽ biến mất thì chúng tôi sẽ lơ là cảnh giác và không đầu tư những điều thiết yếu ngay bây giờ.
Thay vì tranh luận về cách kết thúc đại dịch, chúng tôi cần tranh luận về cách sống chung với nó. Tiến sĩ Farrar nói rằng: "Chúng ta phải bắt đầu suy nghĩ, lập kế hoạch và nắm bắt mọi cách, rằng đây là một căn bệnh truyền nhiễm đặc hữu ở con người và nó sẽ không bao giờ biến mất".
Vậy tương lai sống cùng Covid-19 sẽ như thế nào đây? Để trả lời câu hỏi đó, tôi tìm đến Ali Mokdad, Giám đốc chiến lược về sức khỏe dân số tại Đại học Washington. Một nhà dịch tễ học và thống kê học, ông bắt đầu tính toán cho hệ thống bệnh viện của mình khi đại dịch bắt đầu: Cần bao nhiêu giường bệnh để chăm sóc cho những bệnh nhân bị nhiễm bệnh? Với một đội ngũ 15 người, anh ấy đã làm bài toán đó.
Giờ đây, với đội ngũ 60 người và 7.700 cộng tác viên toàn cầu, anh ấy đang đưa ra các dự báo về sự lây lan của đại dịch trong 4 tháng cho mọi quốc gia trên thế giới. Đồng thời chia sẻ các mô hình đại dịch của anh ấy với lực lượng đặc nhiệm Covid-19 của Nhà Trắng và những người khác.
Anh vừa duyệt lại dự án xác định số lượng người tử vong do Covid ở Hoa Kỳ trong tương lai, có thể lên đến ít nhất 828.000 ca tử vong vào ngày 1/2/2022. Khẩu trang, thứ mà rất nhiều người Mỹ đã vứt bỏ đi khi có vẻ như sắp kết thúc đại dịch, vẫn có thể tạo ra một sự khác biệt: Nếu 95% người Mỹ đeo khẩu trang thì mô hình dự án của anh sẽ giảm khoảng 56.000 người tử vong vào ngày 1/2/2022.
Trong tương lai xa hơn, Tiến sĩ Mokdad không nhìn thấy "sự độc lập khỏi một loại virus chết người". Tiến sĩ nói với tôi: "Thực tế có thể sẽ là sự lây truyền sẽ không bao giờ về 0. Virus sẽ tồn tại với chúng ta trong một thời gian dài" - có nghĩa là những ca tử vong và nỗ lực ngăn chặn chúng có thể tiếp tục trong nhiều năm.
Những người nghiêm túc hiện đang cố gắng lên kế hoạch cho cuộc sống cùng với dịch bệnh, một bài toán ảm đạm tiềm năng nhưng cũng đầy hứa hẹn về khoa học.
Các chuyên gia mà tôi đã nói chuyện cho biết một biến thể "né tránh" - biến thể có khả năng lây nhiễm mạnh đến mức có thể né tránh hệ thống phòng thủ vaccine mRNA tốt nhất của chúng tôi - không phải là điều chắc chắn. Nhưng điều đó cũng không quá xa vời, một phần là do tốc độ tiêm chủng trên thế giới còn chậm.
Tiến sĩ Eric Topol, Giáo sư Y học phân tử tại Scripps Research nói rằng kịch bản xấu nhất đó có thể "thay đổi toàn cảnh", đưa chúng tôi "trở về điểm xuất phát, với khẩu trang và giãn cách là cách phòng thủ duy nhất của chúng ta". Nhưng nó có thể tránh được, ông và những người khác nói.
Khi chúng ta đối diện với tiềm năng sống chung với Covid mãi mãi, cuộc sống hàng ngày của chúng ta sẽ như thế nào?
Liệu việc đeo khẩu trang cả ngày trong trường học và văn phòng có tiếp tục kéo dài vô thời hạn?
Liệu chúng ta có phải kiểm tra lại danh sách khách dự tiệc trong những năm tới không?
Liệu xét nghiệm tại nhà trước bất kỳ cuộc tụ tập xã hội nào có trở thành điều bắt buộc?
Trong trường hợp đó, cuộc sống của chúng ta sẽ không thể trở lại bình thường như trước đại dịch. Thay vào đó, sự thay đổi lớn nhất trong cách bình thường mới của chúng ta có thể là xã hội ngày càng chấp nhận các biện pháp bảo vệ, thay vì một cuộc chiến tiếp tục về việc đeo khẩu trang ở trường hoặc các nhiệm vụ tiêm vaccine tại nơi làm việc.
Tiến sĩ Jeffrey Duchin, trưởng bộ phận bệnh truyền nhiễm, dịch tễ học và chủng ngừa vì sức khỏe cộng đồng ở Seattle and King County, cho biết: "Con người không ngu ngốc. Họ sẽ chấp nhận thực tế".
Thật vậy, sau nỗ lực qua 20 tháng qua, có lẽ đã đến lúc chúng ta cần đối mặt với sự thật rằng: Covid có thể sẽ ở bên chúng ta mãi mãi!
Nguồn: TH&PL