Ngày 27/11, Tổ chức Y tế Thế giới đã lấy chữ cái Hy Lạp "Omicron" đặt tên cho một biến thể Covid mới xuất hiện ở Nam Phi.
Biến chủng Omicron được phát hiện lần đầu ở Botswana, lan nhanh ra các nước phía nam châu Phi và xuất hiện tại nhiều nơi khác trên thế giới. Ngày 27/11, Tổ chức Y tế Thế giới đã lấy chữ cái Hy Lạp "Omicron" đặt tên biến thể Covid mới - là chữ cái thứ 15 trong bảng chữ cái Hy Lạp có nghĩa là nhỏ bé.
"Nu" và "Xi" nhường chỗ cho cái tên Omicron
Đây là lần đầu tiên tổ chức bỏ qua các chữ cái kể từ khi bắt đầu sử dụng bảng chữ cái Hy Lạp để đặt tên cho các biến thể của coronavirus. Trước đó nó đã sử dụng bảng chữ cái để đặt tên cho các loại biến chủng mới xuất hiện như Alpha, Beta, Gamma và Delta hiện là những "biến thể cần được quan tâm" hay Lambda và Mu được chỉ định "biến thể quan tâm" ít nghiêm trọng hơn.
Theo Fox News, Tổ chức Y tế Thế giới WHO xác nhận đã bỏ qua các chữ cái Hy Lạp "Nu" và "Xi" trong việc đặt tên cho biến thể SARS-CoV-2 và chọn cái tên Omicron. "Nu" quá dễ bị nhầm lẫn với "mới" và "Xi" không được sử dụng vì nó là một họ phổ biến. Người phát ngôn của WHO cho hay rằng cái tên Omicron được chọn là phương pháp hay nhất của WHO để đặt tên bệnh nhằm tránh "gây xúc phạm đến bất kỳ nền văn hóa, xã hội, quốc gia, khu vực, nhóm chuyên môn hoặc dân tộc nào".
WHO khuyến nghị sử dụng các chữ cái Hy Lạp để đặt tên virus, giúp tên virus dễ đọc hơn. Các biến thể đang được theo dõi trước Omicron bao gồm Alpha (B.1.1.7 và dòng Q), Beta (B.1.351 và dòng dõi tiếp nối), Gamma (P.1 và dòng tiếp nối), Epsilon (B.1.427 và B.1.429), Eta (B .1.525), Iota (B.1.526), Kappa (B.1.617.1), Zeta (P.2) và Mu (B.1.621, B.1.621.1).
Tên khoa học ban đầu của biến thể Covid-19 mới phát hiện là B.1.1.529
Biến thể Omicron dường như có nhiều đột biến trong protein đột biến của coronavirus, điều này có thể ảnh hưởng đến mức độ dễ dàng lây lan từ người sang người. Lawrence Young, một nhà virus học và là một giáo sư về ung thư học phân tử tại Trường Y Warwick ở Vương quốc Anh, cho biết biến thể Omicron là rất đáng lo ngại:
"Đây là phiên bản virus đột biến nặng nề nhất mà chúng tôi từng thấy cho đến nay. Biến thể này mang một số thay đổi mà chúng tôi đã thấy trước đây ở các biến thể khác nhưng không bao giờ cùng ở một loại virus". Biến thể có số lượng đột biến cao, tổng thể khoảng 50. Điều quan trọng, các nhà khoa học bộ gen Nam Phi cho biết hơn 30 đột biến đã được tìm thấy trong protein đột biến - cấu trúc mà virus sử dụng để xâm nhập vào các tế bào mà chúng tấn công.
Omicron là một cái tên khác thay thế cho B.1.1529 cho phép các biến thể được gọi theo cách đơn giản hơn so với tên khoa học của chúng và nó giúp ngăn mọi người đề cập đến biến thể mới xuất hiện từ đâu rồi tạo ra sự kỳ thị. Ví dụ: biến thể xuất hiện ở Ấn Độ không được biết đến với cái tên là B.1.617.2. Nó được biết đến với cái tên phổ biến hơn là Delta, chữ cái thứ tư trong bảng chữ cái Hy Lạp.
Nội dung liên quan
Theo The New York Times, đó là lý do lớn khác mà WHO chuyển sang hệ thống đặt tên của Hy Lạp, Tiến sĩ Rasmussen nói: "Quy ước đặt tên cũ là không công bằng đối với những người sống nơi virus xuất hiện có thể gây ra "kỳ thị và phân biệt đối xử". Tiến sĩ Rasmussen cho biết việc đặt tên virus theo các vùng trong thời gian trước cũng đã gây hiểu lầm. Ví dụ, Ebola được đặt tên cho một con sông thực sự xa nơi virus xuất hiện.
B.1.1529 - chuỗi các chữ cái và số này không được xếp lộn xộn và một chữ số duy nhất đặt sai vị trí hoặc bị bỏ sót sẽ thay đổi ý nghĩa của tất cả. Ví dụ, các virus dòng A đầu tiên nhất có 2 phân tử di truyền chủ đạo (nucleotide) xuất hiện ở những vị trí giống nhau trong mã di truyền giống như 2 virus ở dơi. Những virus thuộc dòng A này được lấy mẫu vào ngày 5.1.2020, tại Vũ Hán, Trung Quốc.
Các virus thuộc dòng B đầu tiên được lấy mẫu vào ngày 24.12.2019, tại Vũ Hán, nhưng vì chúng có các nucleotide khác nhau ở những vị trí di truyền đó nên chúng tạo thành dòng tiếp sau. Virus từ những dòng này được phân loại thành A.1 hoặc B.1. Ví dụ, loại B.1 đề cập đến biến thể có nguồn gốc từ đợt bùng phát COVID-19 ở Italia vào đầu năm 2020.
Nguồn: TH&PL