Một số quốc gia áp đặt các hạn chế đi lại khi biến thể mới được phát hiện ở Nam Phi làm dấy lên báo động toàn cầu.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ định một chủng coronavirus mới được phát hiện ở Nam Phi là một "biến thể đáng lo ngại", khiến các quốc gia trên thế giới áp đặt các hạn chế đi lại trong bối cảnh lo ngại về khả năng lây lan của nó. Một ban cố vấn của WHO hôm thứ Sáu cho biết bằng chủng ban đầu cho thấy biến thể B.1.1529 mới, được đặt tên là Omicron, gây ra nguy cơ tái nhiễm cao hơn so với các chủng lây truyền cao khác.
Những đánh giá và hạn chế đi lại ban đầu
Các nhà chức trách toàn cầu đã phản ứng với báo động về Omicron, được tìm thấy lần đầu tiên ở Nam Phi và sau đó đã được phát hiện ở Bỉ, Israel, Botswana và Hồng Kông. Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh đã áp đặt các hạn chế đối với khách du lịch từ một số quốc gia ở miền nam Châu Phi khi các nghiên cứu tìm cách tìm hiểu xem liệu đột biến này có kháng vaccine hay không, Hoa Kỳ đã thông báo biện pháp hạn chế tương tự sẽ bắt đầu vào thứ Hai.
Maria Van Kerkhove, Trưởng nhóm Kỹ thuật Covid-19 của WHO, cho biết hôm thứ Sáu rằng Omicron được chỉ định là một "biến thể đáng lo ngại" vì nó có một số đặc tính "đáng lo ngại". Cụ thể, "Nó có một số lượng lớn các đột biến và có một số đặc điểm đáng lo ngại", Van Kerkhove nói trong một Twitter. Tuy nhiên, bà nói thêm rằng nhiều nghiên cứu đang được tiến hành ở Nam Phi và các nước khác để hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng, khả năng lây truyền và đặc điểm của Omicron.
WHO cũng cho biết có thể sẽ mất nhiều tuần để xác định mức độ hiệu quả của vaccine Covid-19 hiện tại đối với biến thể này. Helen Rees, chủ tịch Nhóm Cố vấn Kỹ thuật Tiêm chủng Khu vực Châu Phi của WHO, cho biết các nhà khoa học vẫn chưa biết đầy đủ về biến thể mới để bắt đầu gióng lên hồi chuông cảnh báo và cảnh báo không nên đưa ra bất kỳ kết luận nào.
"Việc chúng tôi có thể xác định những thay đổi một cách nhanh chóng là một tin tốt, đó cũng là một tin tốt cho thế giới. Nhưng chúng ta phải cẩn thận rằng sẽ không chuyển đến kết luận. Chúng tôi cần hiểu thêm nhiều điều về điều này", Rees nói với Al Jazeera từ Johannesburg. Mặc dù vậy thì những tranh cãi xoay quanh vấn đề này cũng đã bắt đầu nảy ra.
Các phản ứng quốc tế đối với Omicron là "phi lý"?
Nhiều quốc gia đã cấm đi lại từ một số các nước Châu Phi, bao gồm Nam Phi, Botswana, Zambia và Zimbabwe, do lo ngại về biến thể mới. Bộ trưởng Y tế Nam Phi Joe Phaahla hôm thứ Sáu đã lên án các phản ứng của quốc tế đối với Omicron là "phi lý", nói với các phóng viên rằng các nhà lãnh đạo toàn cầu đang "tìm vật tế thần để giải quyết vấn đề toàn cầu".
Phaahla cho biết trong một cuộc họp báo với giới truyền thông rằng Nam Phi đã hành động một cách minh bạch và các lệnh cấm đi lại là vi phạm các quy tắc và tiêu chuẩn của WHO. Amesh Adalja, một học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, cho biết các lệnh cấm đi lại không phải là một phản ứng thích hợp.
Adalja nói với Al Jazeera: "Trước hết, chúng tôi biết rằng việc hạn chế đi lại có tác dụng rất ít trong việc ngăn chặn sự lây của Covid-19 và làm gián đoạn hoàn toàn chúng. Thứ hai, nó trừng phạt các quốc gia như Nam Phi vì đã công khai và chia sẻ dữ liệu này". Tuy nhiên, trong vấn đề này thì vẫn còn nhiều ý kiến đứng về Chính phủ Nam Phi trước những hành động.
Cụ thể, Thủ tướng Anh Boris Johnson - người bị chính phủ áp đặt các hạn chế đi lại hôm thứ Năm lại ca ngợi tính minh bạch của Nam Phi trong việc chia sẻ dữ liệu khoa học trong cuộc điện đàm với Tổng thống Cyril Ramaphosa của nước này. "Họ đã thảo luận về những thách thức đặt ra trên toàn cầu bởi biến thể mới và các cách làm việc cùng nhau để đối phó và mở lại du lịch quốc tế", Chính phủ Vương quốc Anh cho biết trong một tuyên bố.
Nguyên nhân của biến thể mới đến từ sự bất bình đẳng vaccine
Oksana Pyzik, một giảng viên tại Trường Dược của Đại học College London, cho biết biến thể mới "không có gì đáng ngạc nhiên" trong bối cảnh WHO cảnh báo rằng sự bất bình đẳng về vaccine toàn cầu có thể dẫn đến sự xuất hiện của các chủng virus mới. "WHO đã cảnh báo chúng tôi nhiều lần, kể từ khi bắt đầu đại dịch rằng nếu sự bất bình đẳng vaccine tiếp tục diễn ra thì sẽ dẫn đến một loại virus mới, có khả năng kháng vaccine", Pyzik nói.
"Vì vậy, chúng tôi xem xét trên toàn bộ lục địa Châu Phi, chỉ có chưa đến 3,5% lượng vaccine được sử dụng vào lúc này và đó là do vấn đề nguồn cung cấp", bà nói thêm. Mosa Moshabela, giáo sư sức khỏe cộng đồng tại Đại học KwaZulu-Natal ở Nam Phi, cho biết trong khi các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác cách thức hoạt động của Omicron, hai mối quan tâm chính là khả năng lây truyền và khả năng chống lại miễn dịch của vaccine.
Moshabela cho biết một nỗi sợ hãi đáng kể khác đối với các quốc gia Châu Phi là biến thể mới có thể dẫn đến bệnh nặng và gây căng thẳng cho các hệ thống chăm sóc sức khỏe. Ông nói: "Ở Châu Phi, điều chúng tôi lo ngại nhất là rất nhiều người của chúng tôi không được tiêm phòng". Về phần mình, Giám đốc WHO kêu gọi thế giới tăng tốc "nỗ lực cung cấp vaccine càng sớm càng tốt và bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất ở mọi nơi" do các đột biến liên quan của Omicron.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã nhắc lại cam kết của Chính quyền ông đối với việc miễn trừ vào thứ Sáu, thúc giục các nước tham gia cuộc họp Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào tuần tới để ủng hộ biện pháp "để những loại vaccine này có thể được sản xuất trên toàn cầu". Biden nói trong một tuyên bố: "Tôi đã tán thành vị trí này vào tháng Tư, tin tức ngày hôm nay đã nhắc lại tầm quan trọng của việc tiến hành điều này một cách nhanh chóng".
Nguồn: TH&PL