Cuộc trò chuyện của và Hứa Kim Tuyền mang đến một cái nhìn sâu sắc hơn về cá tính âm nhạc của "hit-maker" và bức tranh của nhạc Việt trong năm 2022.
"Tôi ngày xưa nghĩ rằng mình hay quá..."
Anh có nghĩ mình là một trong những nhạc sĩ nổi bật nhất của thị trường âm nhạc hay không?
Tôi ngày xưa cũng hay nghĩ rằng: "Mình làm hay quá, những người khác họ làm không bằng mình". Nhưng mà khoảng 2-3 năm gần đây tôi nhận ra tất cả mọi người đều hay. Ai rồi cũng sẽ tới tuổi nhận ra tất cả mọi thứ đều có giá trị, chỉ là giá trị đó khác nhau thôi.
Cái hay đó của mọi người phù hợp với số đông hay nó phù hợp với số ít, những thành công của họ có điểm hay là gì và thất bại của họ có điểm chưa tốt là gì, tất cả đều là kinh nghiệm dành cho bản thân tôi.
Nên tôi luôn dặn lòng là không có gì mà mình đánh giá thấp hết, phải đánh giá cao tất cả và bình tĩnh nhìn nhận nó thì lúc đó con mắt nhìn sản phẩm của mình mới được khách quan nhất. Nhiều khi mình tự mãn với bản thân nhiều thì vô hình trung sẽ không quan tâm tới xung quanh.
Định nghĩa "hài lòng" có bao giờ xuất hiện trong âm nhạc của Hứa Kim Tuyền?
Tôi là một người rất hay hài lòng với bản thân. Hài lòng không có nghĩa là mình tự mãn mà là khi làm xong một bài tôi sẽ: "Trời ơi hay quá, hài lòng quá". Hứa Kim Tuyền là vậy.
Nhưng tôi rất nghiêm khắc trong quá trình tập luyện và sáng tạo cho một sản phẩm nào đó. Đến khi đã cố gắng hết sức rồi, tôi sẽ phải hài lòng và hạnh phúc với nó. Tôi phải thực sự yêu thích sản phẩm của mình thì khán giả mới cảm nhận được điều đó.
Vậy anh sẽ hài lòng với cả những sản phẩm cũ?
Dĩ nhiên sau này, khi nhìn lại những sản phẩm cũ, tôi biết rằng có thể làm tốt hơn chỗ này chỗ kia. Nhưng trong thời điểm đó, với sản phẩm đó, tôi hài lòng.
Làm vậy giúp tôi không bị mệt với nghề. Vì nếu tôi cứ không hài lòng, khó chịu với những bài hát, sửa đi sửa lại 7749 lần, tự nhiên một ngày nào đó tôi sợ mình không còn hứng thú với nó nữa.
Tôi để ý rất nhiều người như vậy. Họ làm mà họ sửa nhiều quá, đến nỗi nhắc đến bài hát đó họ bị mất mood. Họ không muốn nói đến bài hát đó nữa.
Nếu viết một bài bị khựng lại, tôi dẹp nó qua một bên luôn. Mấy năm sau lôi ra lại. Bài Sài Gòn đau lòng quá, tôi viết xong từ năm 2017, cứ bị vướng lại với nó, không biết viết gì cho hợp lý. Thế là tôi bỏ luôn. Đến năm ngoái tôi mới lôi ra viết tiếp. Sau đó cảm nhận được: "Ơ ok nè, hát thôi, thu âm thôi, ra thôi". Đơn giản vậy đó.
Anh cũng là một trong những người thường xuyên có "sleeper hit" nhỉ?
Tôi có cả những bài đánh nhanh, thắng nhanh và cả những bài "sleeper hit" (hit muộn - PV). (cười)
Ví dụ như Ước mơ của mẹ ra mắt vào 08/03/2020, năm nay Cara cover lại, bản của chị Văn Mai Hương dùng trong các clip TikTok, những viral clip người ta cũng sử dụng nên nó bùng lên. Một bài khác là Hương cũng của chị Văn Mai Hương. Bài đó tôi viết cũng tương đối lâu, từ 2017, nhưng đến đầu năm 2021 mới cho ra. Bài hát này cũng mất nửa năm xong tự nhiên lại nổi lên.
Vậy Hứa Kim Tuyền có công thức tạo hit nào không? Nhất là khi anh được xem là một hit-maker?
Không có đâu. Khi viết xong bản thân tôi mới có cảm giác nó hit hay không. Và tôi phải thoải mái với bài hát đó. Nếu có công thức thì tôi viết sách "Cách để viết những bài hit". Rồi sau đó mở workshop bán vé. Ước gì được vậy, nhưng không.
Tôi cũng thấy mình flop nhiều lắm. Có những bài khi viết xong mình ngửi được nó sẽ hit. Có bài mình viết xong nghĩ là nó không phải là một hit đình đám nhưng sẽ có giá trị về đường dài. Hay cũng có bài tôi nghĩ nó nên ra trong thời điểm này thì hợp lý còn hit hay không thì mình không chắc.
Bài hit thì mọi người biết, bài flop mọi người không biết thôi. Có những bài mình không nghĩ nó hit thì nó lại tưng bừng. Còn những bài mình rất hy vọng thì nó lại không hit.
Có người nói nếu hai bài của anh đưa cho người khác sẽ thành hit, đó là Love Rosie và Yêu không cần ép, anh nghĩ sao về việc này?
Love Rosie tôi thấy chị Trâm đã cố hết sức rồi. Có thể mọi người đang bị định kiến, không nhìn nhận câu chuyện vào tổng thể rằng Trâm đang hoá thân vào nhân vật đó.
Có thể hợp hay không hợp là chuyện của mọi người. Nhưng tôi thấy Trâm hóa thân vào nhân vật đó, trong bối cảnh đó thì hợp lý mà. Tôi nghĩ nghe nhạc phải dễ chịu, vui vẻ, mình cảm thấy không thích thì mình không nghe thôi. Mình không thích rồi mình nghe, đặt định kiến vào tự nhiên làm tình làm tội bài hát.
Anh có sợ bản thân đi vào lối mòn khi làm nhạc quá nhiều?
Lối mòn là thứ bản thân tôi đã từng rơi vào. Lúc đó, xung quanh có rất nhiều người nói tôi biết là: "Ừ dạo này không ổn, dạo này bị thế này thế kia".
Ví dụ như chị Tóc Tiên, chị nói là "Tuyền, chị nghĩ là em nên nghỉ một thời gian. Chị thấy em có dấu hiệu đang bị panic". Sau đó, tôi cũng nhìn lại mình. Tôi nhận ra mình cũng dễ bị nổi nóng, bị thế này thế kia, sau đó mình cảm ra được: "À thì ra vấn đề là tôi đang bị mất kiểm soát trong công việc của mình".
Có đôi lúc tôi không được làm thứ tôi muốn hay thích, và điều đó nó làm tôi bị cụt hứng và mất đi năng lượng làm việc. Nhiều lần nhỏ nhỏ như vậy nó hình thành cái to to và làm mình rơi vào lối mòn và bế tắc.
Một ngày đẹp trời tôi thấy tôi như vậy không ổn. Thế là tôi tự đặt những câu hỏi cho bản thân là tại sao phải như vậy? Thế là tôi dẹp những thứ không thích sang một bên và lại đâm đầu làm điều mình thích. Đó là cách tôi mang nguồn cảm hứng quay trở lại.
Đó cũng là cách anh nhìn nhận lại âm nhạc của bản thân đang ở đâu đúng không?
Tôi sẽ nghe những người gần xung quanh khi họ cảm thấy mình có vấn đề. Còn câu chuyện lời ra tiếng vào và những bình luận về mình, tôi chọn cách góp nhặt và chắt lọc nó.
Thật ra, sức nặng của những nhận xét này sẽ không bằng những người thật sự hiểu tôi, cảm nhận được bản thân tôi như thế nào. Khi những người này lên tiếng, tôi phải tự ngồi nói chuyện với bản thân để tìm ra cách không khiến mình bị đưa vô lối mòn, không bị lún sâu để rồi không thoát ra được.
Đi với bụt mặc áo cà sa đi với ma mặc áo giấy. Những người xung quanh mình thế nào thì sẽ tạo cho mình một nguồn năng lượng như vậy.
Những người xung quanh thực sự quan trọng với Hứa Kim Tuyền nhỉ?
Rất quan trọng. Những người cùng vibe sẽ thu hút nhau và làm việc với nhau. Cho nên thành ra khi có người hỏi là "Showbiz này có phức tạp không?", tôi nói không.
Tôi trả lời rằng "Chơi với mọi người vui lắm". Mọi người hay đồn là nghệ sĩ ăn chơi thế này thế kia, tôi cũng đáp lại là: "Không có luôn á trời".
Những người xung quanh mà tôi quen toàn suốt ngày đi làm, đi thu âm xong về nhà chăm mèo, rảnh rỗi thì ngồi video call, nói chuyện với nhau trên trời dưới đất. Xong rồi lâu lâu tụ tập qua nhà nhau ăn bánh uống trà.
Cũng không có những cái tiệc như mọi người tưởng tượng là celeb sẽ có những cái private party sang chảnh, mặc đồ hiệu, cụng ly, không có đâu. Lâu lâu nếu mọi người đi ăn kem trong các siêu thị sẽ thấy tôi và chị Văn Mai Hương cười đùa vui vẻ trong đó.
Nói chung, tôi cảm thấy những hashtag ở bên ngoài đối với mình và những người xung quanh mình thực sự không đúng. Có thể với những tệp người khác thì nó sẽ đúng, nhưng đối với chúng tôi thì không.
Nội dung liên quan
![[ĐỘC QUYỀN] Bùi Công Nam: "Tôi thấy mình có duyên với nhạc Tết"](https://media.viez.vn/prod/2022/1/15/small_Bui_Cong_Nam_interview_5729c85db4.png "[ĐỘC QUYỀN] Bùi Công Nam: \"Tôi thấy mình có duyên với nhạc Tết\"")
"Đã là nhạc sĩ, chỉ nên làm nhạc sĩ thôi"
Vậy một ngày của Hứa Kim Tuyền sẽ như thế nào?
Tôi thấy mình sống một cuộc đời rất nhạt nhẽo. Một ngày bình thường của tôi là sáng dậy, ví dụ có những cái hẹn như với như ngày hôm nay, tôi sẽ hẹn lúc buổi trưa 2h, hoặc nếu tôi dậy sớm thì dời lịch lên 12h.
Chiều chiều tôi sẽ vô phòng thu, làm nhạc, thu âm. Hoặc nếu không, tôi sẽ kiếm chuyện để làm, gặp người này người kia, liên lạc với những người bạn lâu rồi không kết nối.
Tối tôi đi tập gym, ngày nào không tập thì đi chạy bộ, hoặc học IELTS. Đến khuya về tôi lại ngồi coi phim, chăm mèo rồi đi ngủ.
Mỗi ngày của tôi là một vòng lặp như vậy. Chỉ có điểm khác biệt là hoạt động đó được thay từ cái này thành cái khác. Còn trong mùa dịch thì sáng ngủ, trưa ngủ, chiều chơi game, tối coi phim. Nói chung cuộc sống tôi chán lắm.
Với một thời gian biểu được miêu tả là "nhạt nhẽo" như vậy, anh tìm cảm hứng sáng tác cho mình ở khoảng nào trong đó?
Tôi tìm những rung động từ sự bình yên. Tức là như thế này, insight (sự thật ngầm hiểu - PV) của một người sáng tác thật ra không có gì cao siêu hết, ít nhất là với chính bản thân tôi.
Ví dụ trên mạng có cái đề tài này. Tôi sẽ nói trong đầu là: "Ôi cái đề tài này hay quá, mình có thể viết về đề tài này" rồi mình gom nhiều ví dụ khác là một cách. Cách thứ hai là khi chạy xe ý tưởng từ trên trời rớt xuống, xong tôi nghĩ rằng: "A tại sao mình không làm cái này ha", "Giai điệu này hay quá nè, ghép vô câu này hợp quá nè", rồi xong dừng xe lại "la la la la la" vô điện thoại rồi nghĩ nghĩ.
Nhiều khi từ đoạn "la la la" trên điện thoại đến lúc về nhà là tôi viết xong một bài rồi đó. Tức là chuyện mình viết ra một bài có thể được truyền cảm hứng từ tất cả mọi thứ. Không nhất thiết cuộc đời phải biến động mình mới có thể viết được.
Anh vẫn đang làm đúng với câu nói mà mình thích: "Khi mình sáng tác bằng lý trí thì đó mới là đỉnh cao của sáng tác" đúng không?
Những bài tôi viết trong lúc panic (khủng hoảng - PV), khoảng tầm nửa năm nghe lại tôi đã không muốn nghe nữa rồi. Vì tôi cảm thấy nó bị nêm nếm thêm nhiều gia vị quá. Giống như một món canh quá mặn, không ăn được. Hay là món gì đó quá nhạt, cũng không ăn được.
Một món ăn ngon là khi gia vị phải đúng và đủ, cảm xúc trong bài hát cũng vậy. Nếu muốn như vậy, người nhạc sĩ chỉ có thể viết trong lúc ổn định, cân bằng nhất. Nếu viết trong lúc cảm xúc rối bời, âm nhạc cũng sẽ hỗn loạn hệt như vậy.
Một trong những cụm thường xuất hiện để miêu tả âm nhạc của Hứa Kim Tuyền là "lãng đãng". Anh cảm thấy sao về cụm từ này?
Như tôi đã nói, tôi luôn viết nhạc trong lúc bình tĩnh nhất. Âm nhạc của tôi không vui, cũng không buồn, trong vui có buồn, trong buồn có vui. Trừ khi tôi viết cho Amee. Tôi muốn bộc lộ được cá tính và tính cách của Amee ở độ tuổi đó thì nó sẽ là như thế.
Nhưng nếu để ý, những màu sắc âm nhạc của tôi dành cho Amee như Ex's hate me 2 lại rất khác. Trưởng thành hơn, đằm thắm hơn để thấy được khía cạnh khác có chiều sâu của bạn.
Hay trong bài Cầu hôn cũng vậy, đó là một bài tưởng vui nhưng lại là một bài hát đặt trong bối cảnh rất buồn. Những bài buồn thì được đặt trong một bối cảnh vui. Âm nhạc của tôi là như thế.
Hứa Kim Tuyền có cái tôi cao trong âm nhạc, vậy còn cái tôi của một người nhạc sĩ thì sao?
Tôi không có cái đó. Cái tôi cao là một chuyện nhưng mà cái gì ra cái đó, ví dụ như là xác định mình là một nhạc sĩ, producer, làm cho ca sĩ thì phải dành những cái tốt nhất cho ca sĩ chứ.
Ví dụ như bài duy nhất tôi hát cho tới thời điểm này là Sài Gòn đau lòng quá đi, đoạn hay nhất là Hoàng Duyên hát. Đoạn còn lại tôi kéo tone mình xuống để hỗ trợ cho Duyên nổi lên. Và Duyên là người nhận được sự chú ý lớn nhất sau bài hát đó mà.
Tất cả những bài hay nhất của tôi như bạn đã thấy, tôi mang cho chị Tiên, chị Hương, chị Uyên Linh. Tôi không có định nghĩa phải giữ lại bài hát hay nhất cho mình. Những người khác họ có chấp niệm đi hát thì tôi không bàn đến. Tôi không có ý định nghiêm túc với chuyện đi hát.
Cho nên khi mọi người giới thiệu tôi là ca - nhạc sĩ, tôi nói: "Không, tôi chỉ là nhạc sĩ thôi". Ca sĩ phải đầu tư sản phẩm của mình, trình diễn cho khán giả này kia các thứ.
Việc tôi hát chỉ là cho vui, mọi người book show thì đồng ý. Có những bài không hợp, mình cứ cố chấp giữ lại nó thì cuối cùng tội cả bài hát và cho người đáng ra nên nhận được cơ hội để tỏa sáng với tác phẩm của mình. Tôi không muốn điều đó xảy ra.
Còn việc không muốn bán bài hát của mình cho người khác vì sợ họ không truyền tải được đủ thông điệp?
Tôi nghĩ việc giúp cho ca sĩ truyền tải được hết bài hát là vai trò của producer và nhạc sĩ, mình phải cho họ hiểu được ý nghĩa của bài hát. Một người sản xuất âm nhạc giỏi hay không giỏi nằm ở việc đó.
Giống như một thầy giáo giỏi có dạy được cho học sinh dễ hiểu bài và nhớ lâu bài hay không, thì producer giỏi là người viết ra và sản xuất một bài hát phù hợp với ca sĩ và phải truyền đạt làm sao họ cho ra đúng tinh thần bài hát và thể hiện nó tốt nhất có thể.
Tôi nghĩ mình đang làm tốt điều này nên không có câu chuyện sợ ca sĩ không lột tả được thông điệp bài hát. Bên cạnh đó, mỗi ca sĩ sẽ có những câu chuyện riêng, cộng hưởng với câu chuyện của người nhạc sĩ. Hai người cùng nói chuyện với nhau biết đâu lại ra một thứ hay ho.
Tôi là một người rất tôn trọng mọi thứ xung quanh như thế và dành điều đó cho tất cả ca sĩ làm việc cùng. Cho nên không có chuyện ca sĩ không thể hiện được hết mong muốn của tôi.
Nhiều khi việc mọi người mong muốn là một cái gì đó rất mơ hồ. Mỗi ca sĩ là một cá tính khác nhau, quan trọng là mình trân trọng họ và mình tìm được giao điểm giữa hai người thôi.
Tôi thấy mình làm tốt điều này. Và hầu như anh làm với ca sĩ nào người đó cũng có một hit với anh. Văn Mai Hương, Amee thì khỏi nói làm gì. Chị Tiên thì có Hôm nay tôi cô đơn quá nè, Bảo Anh thì có Ai cần ai nè, Cara thì có Thôi miên, Hoàng Duyên thì Sài Gòn đau lòng quá.
Và một khi bạn đã muốn làm singer-songwriter thì bạn chỉ làm singer-songwriter, hạn chế bán bài cho người khác. Và một khi bạn đã bán bài cho người khác thì hạn chế tự hát bài của mình. Nên tập trung vào một cái thôi.
Hơi thiệt thòi khi những nhạc sĩ lại không có sự nổi bật xứng đáng nhỉ?
Tôi sắp ra một album. Lần đầu tiên trong những năm gần đây một nhạc sĩ ra album, trong đó tôi không hát bài nào hết. CD đó 10 bài là 8-9 nghệ sĩ hát. Và tôi đầu tư MV xịn cho nghệ sĩ đó đóng luôn. Hoặc là tôi làm animation do nghệ sĩ đó bận. Tôi chỉ xuất hiện trong MV như là một vai phụ xuất hiện lướt qua.
Thật ra tôi còn định không xuất hiện nhưng ekip tôi kêu phải xuất hiện để mọi người biết đó là sản phẩm của tôi. Tôi đã xác định rõ vai trò của mình là như thế rồi. Tôi hạnh phúc với chuyện mình làm cùng ca sĩ và cộng hưởng với cá tính của họ để tạo ra bài hát hay.
Anh có nghĩ mình sẽ làm thứ âm nhạc cá tính hơn không?
Năm nay tôi quậy chấn động luôn cho coi. (cười)
Có thể nửa đầu năm mọi người sẽ thấy một Hứa Kim Tuyền rất cộng đồng, rất gia đình, rất là deep nhưng tầm tháng 5-6 mọi người sẽ thấy một nhân cách khác của tôi, như bài Hương chỉ là 4 phần công lực thôi.
Sẽ có một bài ballad Việt Nam thuần luôn. Đàn dây, rap này kia, rồi MV drama. Lần đầu tiên mọi người sẽ thấy Hứa Kim Tuyền viết ballad Việt Nam như thế nào. Mọi người sẽ xem được cách tôi sủ dụng nhạc cụ dân tộc như thế nào, phối hợp nhạc cụ dân tộc với nhạc hiện đại ra sao.
Dĩ nhiên màu sắc sẽ rất khác những gì mọi người đã làm. Khán giả sẽ thấy tôi chơi hết phần công lực với nhạc dance, thậm chí là nhạc rock.
Cám ơn Hứa Kim Tuyền vì buổi phỏng vấn!
Nguồn: TH&PL