Những vụ việc mâu thuẫn dẫn đến sử dụng vũ lực không còn xa lạ với nhiều người, nhưng ngày nay chúng ngày càng trở nên biến tướng và nguy hiểm.
Mới đây, nam sinh của một trường cấp 2 tại Huế bị bạn học đâm chết gây hoang mang trong dư luận, cụ thể thì vào ngày 15/2, nam sinh C (lớp 7) mâu thuẫn với H (lớp 6) ở phòng vệ sinh của trường. Trong lúc bênh bạn, Y đã cầm dao rọc giấy ra dọa và đâm H, nạn nhân nhanh chóng được đưa đi cấp cứu nhưng đã tử vong sau đó.
Điều mà nhiều người quan tâm, chính là người thực hiện hành vi nguy hiểm trên ở tuổi đời còn rất trẻ. Sự việc cũng chỉ là một trong số rất nhiều những câu chuyện thương tâm liên quan đến xu hướng bạo lực ở người trẻ, điều này không chỉ gây ra ảnh hưởng đối với bất kể cá nhân nào, mà còn đặt ra rất những vấn đề liên quan đến hành vi, suy nghĩ của người trẻ ở tuổi vị thành niên.
Bạo lực được nhìn thấy thông qua phương tiện truyền thông
Việc giới trẻ quay phim nhau làm những điều ngớ ngẩn như đá vào thùng rác hoặc đặt biển báo lên lưng áo của bạn cùng lớp để tạo hiệu ứng là điều rất bình thường. Chúng ta cần phải phân biệt giữa những hành vi nghịch ngợm mà xét trên quy mô lớn là vô hại và những hành vi có hình thức nguy hiểm hơn.
Có những sắc thái tinh tế trong video tạo ấn tượng về sự ác độc và làm sâu sắc thêm sự sỉ nhục nạn nhân vì những gì diễn ra chỉ thoáng qua và ở đó cho tất cả mọi người xem, đặc biệt là khi video được lưu hành và lan truyền. Theo một tuyên bố vào tháng 5/2021 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nhà nước Sun Xueling, cứ 1.000 học sinh tiểu học thì có 2 vụ bắt nạt và cứ 1.000 học sinh trung học thì có 5 vụ bắt nạt.
Các hành vi bạo lực và gây hấn thường không xảy ra trong một sớm một chiều, điều này cũng có thể áp dụng cho việc quay phim những hành động nhỏ, chẳng hạn như chơi khăm một bạn cùng lớp khiến họ sợ hãi, điều này sẽ sớm chuyển thành những hành động đáng ghét hơn như đổ nước vào cặp hoặc ăn cắp bài tập của họ và khiến họ gặp rắc rối.
Sự chú ý mà một người nhận được khi những video nhằm mục đích xấu hổ này lan truyền hoặc được bình luận có thể giống như một phần thưởng. Nhà tâm lý học BF Skinner gọi đây là sự củng cố tích cực, anh ấy nói rằng bất kỳ hành vi nào được khen thưởng đều được khuyến khích lặp lại. Có lẽ bắt đầu bằng một hành động nhỏ của sự khó chịu, sau đó là những hành động đe dọa bộc phát trong các vụ bắt nạt bằng lời nói, đe dọa hoặc thô bạo. Kẻ gây hấn thậm chí có thể không coi đây là hành vi bạo lực mà thay vào đó là niềm vui hoặc thú vị.
Cuộc sống gia đình có thể ảnh hưởng đến hành vi con người
Việc ngăn chặn phải bắt đầu ở nhà, có lẽ từ việc cha mẹ nhận ra những đứa trẻ có thể có một cuộc sống hoàn toàn khác bên ngoài. Giáo viên có thể là đồng minh của những người mà quan điểm về cách con cái đang làm nên được lắng nghe, chúng nên được dựa vào để phát hiện ra các tín hiệu yếu và kêu gọi sự chú ý của cha mẹ khi các hành vi nhỏ có ý nghĩa bắt đầu trở thành một khuôn mẫu cần được chú ý.
Sự can thiệp vào những thời điểm kịp thời có thể giải quyết vấn đề ngay từ đầu trước khi một đứa trẻ biến thành nỗi kinh hoàng ở tuổi vị thành niên. Nhưng những đứa trẻ sẽ lắng nghe, nó thực sự phụ thuộc vào cách cha mẹ xử lý. Trẻ nhỏ có xu hướng hành động tức giận bằng cách xô, đá hoặc đấm, tất cả những gì cha mẹ có thể làm là đảm bảo an toàn cho trẻ và những người xung quanh, loại bỏ chúng cho đến khi năng lượng tiêu cực cạn kiệt.
Cha mẹ phải can thiệp ngay từ những dấu hiệu đầu tiên của rắc rối khi các hình thức bạo lực ban đầu biểu hiện và không cho rằng đó chỉ là một lần xảy ra hoặc nó sẽ tự khỏi. Một cuộc trò chuyện vào đúng thời điểm cố gắng hiểu lý do tại sao họ biện minh cho những hành động đó và khiến họ nhìn nhận nó từ quan điểm của nạn nhân có thể là một khoảnh khắc tạm ổn.
Trong trường học, ý tưởng này được điều chỉnh để giáo dục thanh thiếu niên coi bắt nạt và bạo lực là những hình thức có thể chấp nhận được và chỉ là một phần của "niềm vui", họ cần được nhắc nhở rằng bắt nạt là một hình thức "bạo lực". Điều quan trọng là khi giáo viên liên hệ với phụ huynh, họ không kiềm chế việc hạ thấp sự nghi ngờ và xem các vụ đánh nhau đơn giản là những cuộc ẩu đả vui đùa không đáng có.
Thái độ và cách nhìn nhận là vấn đề vô cùng quan trọng
Hiện nay, bạo lực được bình thường hóa và trở thành điều kiện cho một người chuyển sang mức độ hung hăng cao hơn. Theo các nhà xã hội học Gresham Sykes và David Matza, trẻ vị thành niên sử dụng năm kỹ thuật để biện minh cho hành vi bạo lực: Từ chối trách nhiệm, từ chối thương tích, từ chối nạn nhân, kêu gọi sự trung thành cao hơn của nhóm hoặc lãnh đạo của họ, và sự lên án của những kẻ lên án.
Gresham Sykes và David Matza trích dẫn cách giới trẻ đi vào và thoát ra khỏi sự lệch lạc như vậy vào những thời điểm mà các biện pháp kiểm soát xã hội như sự hiện diện của một người giám hộ cẩn thận hoặc các hình thức giám sát và xử phạt khác suy yếu.
Để chống lại những lực lượng này, nhiều nguồn ảnh hưởng lành mạnh có thể giúp hình thành thái độ và giá trị của một thiếu niên, thông qua người mà họ tin tưởng, quan hệ và ngưỡng mộ nhưng lại thúc đẩy các giá trị tích cực. Điều này có thể xảy ra dưới hình thức bạn bè, bạn thân hoặc bất kỳ người lớn có trách nhiệm nào mà học sinh kính trọng.
Việc hiểu biết về phương tiện truyền thông cũng nên giải quyết tất cả các hình thức bạo lực - lời nói, việc làm, thể chất và tình cảm. Việc mà phụ huynh và giáo viên có thể làm đối với học sinh là giải thích cách hành vi bắt nạt và quay phim khiến ai đó xấu hổ cũng là một hình thức bạo lực, cũng như giúp chúng hiểu được tính nguy hiểm của hành vi bạo lực.
Nguồn: TH&PL