Quyền trượng - dụng cụ quyền lực của các trường đại học, xuất hiện từ thời Phục hưng mang nhiều ý nghĩa về lịch sử và giá trị cốt lõi trong giáo dục của nhà trường.
Quyền trượng - không mới mẻ, lạ kỳ
Đã xuất hiện từ rất lâu ở nhiều quốc gia trên thế giới, quyền trượng hay với tên gọi tiếng anh là "mace". Đối với từng cơ sở giáo dục thì lại có những quyền trượng tượng trưng cho sự quyền lực, uy nghiêm và thể hiện cho lịch sử và những giá trị cốt lõi mà nhà trường đang hướng đến. Và đặc biệt nó chỉ được dùng trong những sự kiện quan trọng và được người đứng đầu của trường cai giữ.
Nội dung liên quan
Trên thế giới nhiều quyền trượng với hình thù và kích cỡ khác nhau, bởi lẽ mỗi cơ sở giáo dục lại có sự phát triển và hình thành đều có sự khác biệt.
Chẳng hạn như trường hợp trường Đại học Yale (Hoa Kỳ) quyền trượng được thiết kế với 4 cánh, đại diện cho 4 yếu tố là nghệ thuật, khoa học, luật pháp và thần học. Ở giữa là quả cầu màu xanh dương, đại diện cho ngôi trường hơn 320 năm tuổi.
Trường Đại học Washing cho rằng quyền trượng bắt nguồn từ thời trung cổ ở Anh, lấy cảm hứng từ quyền trượng được giữ bởi một vệ sĩ cho các chức sắc tại các nghi lễ. Đối với trường đại học này quyền trượng hay chùy một biểu tượng cổ xưa của uy quyền, nó nhắc nhở sinh viên đang theo học phải là người bảo vệ cả truyền thống học tập lâu dài và quyền trượng sẽ ban sức mạnh cho sinh viên.
Quyền trượng của Đại học RMIT được in 3D nguyên khối bằng titanium biểu tượng cho tri thức hiện tại cũng như quá khứ chứng rằng RMIT là một trường đại học công nghệ, thiết kế và doanh thương.
Trong một số bức ảnh lễ tốt nghiệp của trường đại học Kinh tế - ĐHQG Hà Nội trong quá khứ, hình ảnh quyền trượng cũng có xuất hiện. Chứng tỏ quyền trượng này không mới, nó chỉ được tân trang và nâng cấp trở thành một phiên bản khác hơn, một phiên bản mà cư dân mạng cho rằng là "lố lăng" và "đạo nhái" theo phương Tây.
Vậy thì "sao phải xoắn"?
Có một giới hạn vô hình mang tên "thuần phong mỹ tục". Bởi lẽ nhiều ý kiến từ cư dân mạng cho rằng Hiệu trường và trường Đại học Kinh tế - ĐHQG Hà Nội đang sính ngoại và đề cao hình thức, lễ nghi thay vì những giá trị truyền thống trong giáo dục.
Nội dung liên quan
Buổi lễ tốt nghiệp của trường Đại học Kinh tế - ĐHQG Hà Nội bắt nguồn từ hình ảnh thầy Hiệu trưởng diện trang phục áo thụng đỏ bằng vải nhung, tay cầm quyền trượng uy nghiêm, cổ đeo vòng bạc tiến về sân khấu tại lễ trao bằng tốt nghiệp. Theo sau là nhiều giảng viên khoác lên mình trang phục áo nhung đỏ pha đen, đội mũ đen nên nhận phải nhiều ý kiến trái chiều.
Nguyên nhân trường Đại học Kinh tế nhận nhiều bình luận tiêu cực một phần là do chưa kết hợp hài hòa giá trị truyền thống và hiện đại, khi đa số người Việt Nam đã quen với những bộ trang phục cử nhân trong buổi lễ tốt nghiệp. Bộ trang phục và gậy quyền trượng như phong cách hoàng gia trong các bộ phim.
Có một số vấn đề không phải liên quan đến vật chất hay sự đầu tư trong buổi tốt nghiệp, nhưng vấn đề nằm ở văn hóa và giá trị truyền thống. Ngày qua ngày nền giáo dục Việt Nam đang dần học tập theo những nước phát triển nên một phần trong lễ nghi thức này được cho là học tập theo phương Tây cũng là điều hợp lý.
Đây là hiện tượng tiếp xúc và tiếp biến văn hóa, là hiện tượng khi các nhóm cá nhân thuộc các nền văn hóa khác nhau tiếp xúc liên tục với nhau trong thời gian dài với kết quả là sự thay đổi mô thức văn hóa ban đầu của một hoặc cả hai nhóm.
Việc này không phải là điều xấu, nhưng quan trọng cái cốt lõi vẫn phải giữ là giá trị truyền thống và thay đổi có chừng mực. Tiếp thu văn hóa ngoại lai một cách nhanh chóng là điều khó chấp nhận, vì thế những hình ảnh trong buổi lễ tốt nghiệp và áo đồng phục tốt nghiệp được giảng viên khoác lên người mới có sự tranh cãi gay gắt đến thế.
Rõ biết quyền trượng đã có từ lâu nhưng ý nghĩa thật sự của nó đối với hình ảnh trường Đại học Kinh tế thì ít ai biết, đây là một phần giải thích được lý do tạo nên 2 luồng dư luận trái chiều. Chưa kể đến việc trang phục lộng lẫy và lấp lánh ánh bạc từ vòng cổ khiến người ngoài nhìn vào có những nhận định không tốt vì cho rằng nhà trường đang quá chú trọng về mặt hình thức.
Hiện tại Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội đã đề nghị hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế phải báo cáo bằng văn bản về công tác tổ chức lễ trao bằng tốt nghiệp đang gây tranh cãi trong dư luận.
Nguồn: TH&PL