Sau thời gian nghỉ lễ, nhiều người vẫn thường dành thời gian cho việc ăn kiêng hay hàng giờ cho việc tập luyện, tuy nhiên thì điều này không phải là tất cả.
Một số người dành thời gian để nấu những bữa ăn lành mạnh và tập thể dục hàng ngày, mọi thứ dường như theo những kế hoạch vô cùng đúng đắn. Tuy nhiên, sau một số lần giảm cân khi bắt đầu, cân nặng của họ đã tăng trở lại, dần dần tăng lên và đạt đỉnh điểm sau Tết Nguyên Đán.
Không hiếm gặp trường hợp sụt cân, họ biết quản lý cân nặng tốt là như thế nào nhưng không thể giảm cân. Đây là lý do tại sao biết "phần cứng" của việc giảm cân - về kế hoạch ăn uống và chế độ tập thể dục là điều cần thiết nhưng vẫn chưa đủ. Cái chúng ta cũng cần là "phần mềm" - những kỹ năng giúp chúng ta áp dụng hiệu quả "phần cứng". Và nhận thức được những hành vi nào cần thay đổi và cách theo dõi, giải quyết vấn đề và tìm ra giải pháp bền vững hơn về lâu dài.
Kiểm soát cân nặng liên quan đến việc hiểu và quản lý
Việc sử dụng những biện pháp can thiệp tâm lý này để kiểm soát cân nặng không phải là mới. Ban Nâng cao Sức khỏe - Bộ Y tế Hướng dẫn Thực hành Lâm sàng quy định rằng giảm cân nên kết hợp can thiệp tâm lý, cụ thể là can thiệp nhận thức - hành vi. Liệu pháp Hành vi Nhận thức (CBT) là một hình thức điều trị tâm lý nhằm xác định và thay đổi suy nghĩ không có ích bên trong cảm giác và hành vi chống lại chúng ta.
Tại Hoa Kỳ, Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh trong các bài báo xuất bản vào năm 2013 và 2020 rằng khía cạnh chính của kiểm soát cân nặng liên quan đến việc hiểu và quản lý những suy nghĩ và hành vi có thể cản trở việc giảm cân.
Ví dụ, một người có thể nghĩ rằng việc từ chối thức ăn sẽ khiến thức ăn khó chịu hoặc cảm thấy cần phải dọn sạch đĩa ăn để không làm mất lòng một người bạn tốt, người tình cờ là một đầu bếp, người đã nấu ra một bữa ăn ngon. Hầu hết chúng ta đều sẽ gặp phải những sự cố này, nhưng không phải ai cũng có thể quản lý những suy nghĩ đó theo cách không làm chệch hướng nỗ lực giảm cân.
Một đánh giá có hệ thống về hiệu quả của can thiệp tâm lý để quản lý cân nặng, được công bố trên Tạp chí Hệ thống Cơ sở dữ liệu Cochrane, cho thấy những người thừa cân hoặc béo phì được hưởng lợi từ can thiệp tâm lý nhằm thay đổi hành vi. Ví dụ, họ nghiên cứu cách sử dụng thức ăn để đối phó với căng thẳng hoặc buồn chán, hay cảm thấy xứng đáng được ăn ngon vì đã làm việc chăm chỉ. Bằng cách nghiên cứu thái độ chung đối với thực phẩm, đã giúp nhận thức rõ hơn về điều gì đã ngăn họ giảm cân.
Giảm cân là quá trình dài đòi hỏi sự nhất quán và linh hoạt
Trong các mùa lễ hội, những phản ứng hành vi này có thể phát huy tác dụng cao hơn. Với việc giao lưu nhiều hơn, người ta thường nghĩ đơn giản là không có thời gian và năng lượng để tập thể dục. Những người khác có thể đi theo hướng khác và nói rằng, đó là mỗi năm một lần, hãy để tôi thả mình và ăn bất cứ thứ gì tôi cảm thấy thích.
Chính những suy nghĩ này đã khiến việc ăn uống của con người trở nên không có giới hạn, thậm chí là không còn được lành mạnh. Việc thừa cân giờ đây không chỉ việc con người thiếu mất sự vận động, mà chính là việc chúng ta bất chấp mọi cuộc vui mà quên đi sức khỏe chính mình.
Chắc chắn, cũng có những người nghĩ rằng các bữa ăn kỷ niệm sẽ làm lệch kế hoạch của họ và từ chối tham gia các cuộc tụ họp hoặc ăn uống. Đương nhiên, không có phương pháp nào trong số này là lý tưởng bởi vì chúng tập trung vào tư duy của chúng ta trong mọi vấn đề, đó là việc biết tự quy định một số giới hạn riêng dành cho bản thân trong vấn đề ăn uống và rèn luyện.
Giảm cân là một quá trình lâu dài đòi hỏi sự nhất quán và linh hoạt, chúng ta cần cân bằng các nhu cầu khác nhau từ các khía cạnh của cuộc sống. Tất nhiên trong những dịp lễ hội, hay cả sau khi mọi thứ kết thúc cũng đừng vì quá lo lắng về cân nặng mà bỏ qua các vấn đề về sức khỏe bản thân, mọi thứ vẫn cần có được những kế hoạch và mục tiêu khoa học.
Có được sự rõ ràng với những kế hoạch của bản thân
Đối với những người vẫn đang phải vật lộn với vấn đề cân nặng thì cần bắt đầu có kế hoạch, tuy nhiên sẽ không có một kế hoạch nào phù hợp với tất cả, vì vậy việc tùy chỉnh một kế hoạch giảm cân hiệu quả cho bản thân sẽ giúp quản lý cân nặng dễ dàng hơn và cải thiện tỷ lệ thành công. Đặt mục tiêu phù hợp với khả năng, quyết định khi nào và làm thế nào để đạt được chúng.
Một mục tiêu cần phải thực tế, các mục tiêu quá cao thường phản tác dụng vì chúng khó thực hiện và duy trì, tuy nhiên chúng ta sẽ không phát huy hết khả năng giảm cân nếu mục tiêu quá dễ dàng. Các chuyên gia gợi ý rằng kiểm tra thói quen ăn uống và tập thể dục hiện tại, thực hiện các mục tiêu thách thức nhưng không quá xa đường cơ sở sẽ hoạt động tốt hơn.
Vì không đặt ra mốc thời gian để tiếp tục quản lý cân nặng và không có thói quen xem lại quá trình giảm cân của mình thường xuyên, nhiều đã tăng cân dần dần, cảm thấy mất tinh thần khi nhận thấy cân nặng của mình tăng lên. Vì vậy, cần sửa đổi các mục tiêu và thực hiện chúng xung quanh các lễ kỷ niệm quan trọng mang lại niềm vui.
Mùa lễ hội là một trong những cạm bẫy phổ biến của các kế hoạch quản lý cân nặng, nhưng nếu chúng ta nhận thức được cách suy nghĩ và cảm nhận về thức ăn, những lý do mà ta đưa ra để làm điều gì đó tốt hơn cho cơ thể của mình, thì kết quả sẽ càng tốt hơn khi bổ sung "phần cứng" bằng các công cụ "phần mềm" quản lý cân nặng.
Nguồn: TH&PL