Sau 20 năm, đã đến lúc truyền thông nghiêm túc nhìn nhận ngày 11 tháng 9, thay vì chỉ là một sự kiện để tưởng nhớ đơn thuần.
Chương trình truyền hình đặc biệt về lễ kỷ niệm sự kiện 11/9 như một cánh cửa trở lại "địa ngục". Những cuộc phỏng vấn gay gắt với những người sống sót cũng như với những người có người thân đã mất; những câu chuyện thăng hoa về cuộc giải cứu và sự đau khổ của những người đã thiệt mạng trong quá trình cố gắng; cảnh quay về vụ cháy nổ, hỗn loạn và kinh hoàng, và hình ảnh những tình nguyện viên đào bới đống đổ nát.
Những mô tả đó đã được dùng cho lễ kỷ niệm 10 năm. Nhưng nó cũng được áp dụng trong năm nay, lễ kỉ niệm 20 năm. Đối tượng phỏng vấn đã già đi. Thời gian đã trôi qua. Những đứa trẻ trốn học hoặc mất cha mẹ sáng hôm đó giờ đã trưởng thành. Nhưng những câu chuyện đã kể, hầu hết đều giống nhau.
Hai mươi năm sau, liệu có còn điều gì để nói về ngày 11 tháng 9 không? Tất nhiên, chúng ta không thể đơn giản bỏ qua nó. Câu hỏi khó hơn là: Có điều gì khác hơn để nói so với cách đây 5, 10, 15 năm không?
Trong suốt 20 năm, điệp khúc đã là: Nhớ, nhớ, nhớ. Trí nhớ đã ăn sâu vào ngôn ngữ của ngày 11 tháng 9 - "Không bao giờ quên" - ngụ ý rằng các thế hệ tương lai chỉ là ghi nhớ bằng cách xem lại câu chuyện và hình ảnh của một ngày khủng khiếp, thay vì kết nối nó đến những năm tháng lịch sử sau đó.
Ngày 11 tháng 9 chỉ đơn giản là một ngày, hay nó là sự khởi đầu của một điều gì đó? 20 năm, một thế hệ đầy đủ, là đủ dài để coi các cuộc tấn công khủng bố là một phần của kỷ nguyên lịch sử lớn hơn.
Ngày 11 tháng 9 không chỉ là quá khứ, như bạn có thể thấy trong bản tin đẫm máu từ Afghanistan. Đối với những người muốn khám phá cách cuộc tấn công đã dẫn đến hai thập kỷ quân sự bất ổn, có 5 phần "Bước ngoặt: 11/9 và Cuộc chiến chống khủng bố" trên Netflix.
Lịch sử của ngày 11 tháng 9 vượt xa chiến tranh và chính sách đối ngoại. Nó ảnh hưởng đến chính trị trong nước, thù hằn trong nước và thậm chí cả văn hóa Mỹ.
Cuối cùng đó là chủ đề của bộ phim "Too Soon: Comedy After 11/9". Các cuộc tấn công gần đây đã phá vỡ rào cản bi kịch cộng với thời gian đối với phim sitcom. Năm nay, cả "Dave" và "Girls5Eva" đều đưa ra những câu chuyện cười về việc phát hành album có thời gian vào khoảng ngày 11 tháng 9. Có lẽ vì hài kịch và bi kịch là bạn nối khố.
Hai trong số những bộ phim tài liệu nổi bật nhất của ngày kỷ niệm như một sự kiện đánh vào nền dân chủ của Hoa Kỳ và thậm chí cả linh hồn của nó. "Tiền tuyến - Nước Mỹ sau ngày 11/9", đã có sự kết hợp video gây ấn tượng. Đầu tiên, trên Điện Capitol vào ngày xảy ra cuộc tấn công, một dàn hợp xướng của các thành viên Quốc hội, Đảng Cộng hòa và Dân chủ, các thượng nghị sĩ và đại diện, tham gia hát bài "Chúa phù hộ nước Mỹ". Hai thập kỷ sau, trên cùng địa điểm đó, đám đông bao vây Quốc hội nhằm lật ngược kết quả của cuộc bầu cử.
Đó là một mối liên hệ mang tính khiêu khích, nhưng nhà làm phim Michael Kirk đã nói rõ về mặt kinh tế: Các cuộc tấn công gây ra một chuỗi thay đổi - vũng lầy quân sự, nghi ngờ và phân biệt chủng tộc ở quê nhà, mất niềm tin vào các thể chế. Như vậy, mục tiêu của Osama bin Laden đã được hoàn thành - chia rẽ và làm suy yếu nước Mỹ.
Nhưng cuốn hút nhất trong số phim tài liệu năm nay là phim "NYC Epicenters: 9/11-2021 1/2", phát sóng bốn phần trên HBO. "Epicenters" chỉ nói một phần về ngày 11/9, nó tạo nên ấn tượng rằng kỷ nguyên mới mở ra từ 11/9. Các cuộc bài trừ Hồi giáo bùng phát sau ngày 11 tháng 9, vang vọng trong tư tưởng bài ngoại của thời Trump; chiến dịch Black Lives Matter, các cuộc bầu cử năm 2016 và 2020 và hơn thế nữa, ngày 11 tháng 9 không chỉ là vấn đề khủng bố mà còn là phát súng mở đầu cho nhiều thập kỷ náo động.
Ngày 11 tháng 9, không phải là một chấn thương xảy ra một lần, mà là một bệnh mãn tính, và các tình trạng khác đã có từ trước cũng thể hiện qua nó. New York đã trở lại từ nó, và "Epicenters" khẳng định, nó sẽ trở lại từ Covid. Nhưng sự trở lại đó giống như cú nhào lộn đẫm máu của Marlon Brando ở phần cuối của "On the Waterfront".
"Epicenters" sử dụng các đoạn phim từ nhiều bộ phim để gợi nhớ về thành phố, từ "On the Town" đến phiên bản làm lại năm 1976 của "King Kong". Đôi khi ngôn ngữ cường điệu của phim là thứ duy nhất có thể ghi lại trải nghiệm lớn hơn cuộc sống; như loạt bài ghi chú, nhiều người mô tả ngày 11 tháng 9, lặp đi lặp lại trong đầu giống như " một thước phim quay chậm".
Có một bài học nghiêm túc trong những bộ phim tài liệu hay nhất về 11/9 năm nay: Nó cho thấy rằng những lời chỉ trích có thể tạo ra sự khác biệt, và không bao giờ quá muộn để nhìn lại lịch sử một cách nghiêm túc và tạo ra sự thay đổi.
Nguồn: TH&PL