Có nhiều lý do để chúng ta đặc biệt yêu và bảo vệ chó mèo.
Gần đây, những sự việc liên quan đến chó, mèo đang nhận được nhiều sự quan tâm hơn bao giờ hết. Những sự việc này khiến nhiều người tò mò về lý do tại sao nhiều người khác lại yêu thương và bảo vệ thú cưng hết mực như vậy. Không chỉ thế mà chúng còn như một hồi chuông cảnh tỉnh, khiến chúng ta một lần nữa suy nghĩ về mối quan hệ giữa con người và động vật, hay thậm chí là những điều luật liên quan đến chó và mèo.
Những sự việc liên quan đến chó mèo bùng nổ trên MXH gần đây
Tháng 7/2021
Vào 13/7, mạng xã hội đã lan truyền một đoạn video gây tranh cãi ghi lại cảnh hai bạn trẻ ở Long An đưa một con mèo ốm yếu đi khám thú ý nhưng bị cơ quan chức năng chặn lại và xử phạt do vi phạm quy định giãn cách xã hội vì không có giấy tờ xác nhận được phép ra ngoài đường.
Nhiều người bức xúc cho rằng, đó là một hoàn cảnh "nguy cấp" khi mèo - thú cưng đồng thời là một phần trong gia đình của bạn trẻ - đang rất ốm yếu và cần được chữa trị.
Tháng 10/2021
Vào ngày 10/10 vừa qua, mạng xã hội dậy sóng với thông tin 13 chú chó của một cặp vợ chồng nghèo mang từ Long An về Cà Mau tránh dịch, bị chính quyền địa phương tiêu hủy. Vì lo ngại rằng chúng có thể lây nhiễm bệnh sang người khi chủ nhân được xác nhận là dương tính với Covid-19.
Sự việc không chỉ nhận được nhiều sự quan tâm từ những người yêu chó mèo mà các tổ chức phi lợi nhuận, các tổ chức bảo động vật trong và ngoài nước sau đó cũng lần lượt lên tiếng về vấn đề này.
Tháng 11/2021
Và hôm nay (2/11), bài đăng chia sẻ sự bức xúc của diễn viên, MC Sam (tên thật: Nguyễn Hà My) về vấn đề bị ban quản lý chung cư "chèn ép" vì nuôi chó. Trong khi đó, hợp đồng ban đầu không hề có điều khoản cấm hay không cho phép nuôi chó mèo trong chung cư.
Cá nhân Sam nói riêng và cư dân mạng nói chung càng phẫn nộ hơn khi ban quản lý tòa nhà khẳng định rằng: "Chó không phải là thú cưng mà là gia súc".
Hàng loạt các sự việc xảy ra liên tiếp khiến những người yêu động vật, đặc biệt là chó mèo "đứng ngồi không yên". Có phải không khi họ bị nhiều người khác chế giễu và mỉa mai là hội "chó quyền, mèo quyền" nói chuyện vô lý vì suy cho cùng chó mèo không phải là người và không quan trọng đến thế? Hay họ chỉ đang đơn giản là thể hiện những cảm xúc và suy nghĩ mà họ vốn có quyền được thể hiện?
Tại sao chúng ta lại yêu chó, mèo đến vậy?
Sự phổ biến gần đây của chó, mèo và các vật nuôi khác cho thấy việc nuôi thú cưng không còn là một thứ "mốt" nhất thời. Thật vậy, cho đến giờ, nhiều người vẫn cho rằng nuôi thứ cưng là một sự "màu mè" của phương Tây.
Theo thống kê năm 2017, khoảng một nửa số hộ gia đình ở Anh nuôi một số loại thú cưng và hầu hết vật nuôi là chó, mèo. Thú cưng là thứ khiến chúng ta tốn kém thời gian, tiền bạc và ngày nay ít mang lại lợi ích vật chất. Nhưng trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, các khoản chi tiêu cho vật nuôi ở Anh hầu như không bị ảnh hưởng, điều này cho thấy rằng đối với hầu hết các chủ sở hữu, vật nuôi không phải là thứ xa xỉ mà là một phần không thể thiếu và được yêu thương rất nhiều trong gia đình của họ.
Tuy nhiên, tồn tại người yêu thú cưng thì cũng tồn tại những người không quan tâm đến chúng. Tại sao lại như vậy? Rất có thể là do khao khát của chúng ta đối với các loài động vật thực sự đã có từ hàng chục nghìn năm trước và đã đóng một phần quan trọng trong quá trình tiến hóa của chúng ta. Nếu đúng như vậy thì di truyền học có thể giúp giải lý do tại sao tình yêu động vật là điều mà một số người không thể hiểu được.
Các nhà tâm lý học giải thích tình cảm của chúng ta đối với thú cưng theo một số yếu tố.
Đầu tiên, con người đã gây giống những loài mà chúng ta nhận nuôi thường xuyên nhất để chúng có những đặc điểm ngoại hình thu hút chúng ta, cụ thể như đôi mắt to trong tương quan với cái đầu. Tất cả các loài chó đều thuộc cùng một chi chó (Canis).
Dù là mũi ngắn, tẹt như chó Pug và Bulldogs, tai mềm như Labrador và Retriever, hay da nhăn như Shar Pei... thì những đặc điểm này đều là sản phẩm của quá trình chọn lọc nhân tạo của con người. Chúng hấp dẫn chúng ta đơn giản vì chúng ta đã lai tạo chúng ngay từ đầu vì những đặc điểm ngoại hình mà chúng ta cho là "dễ thương" cũng như những đặc điểm và khả năng đặc trưng của chúng.
Thực tế rằng chúng ta thường "trẻ hóa" thú cưng của mình (có nghĩa là chúng ta đối xử với chúng như trẻ sơ sinh trong suốt cuộc đời của chúng) có thể liên quan nhiều đến cảm xúc mà chúng đem đến cho chúng ta cùng với cách mà các đặc điểm thể chất mà chúng ta tạo cho chúng ảnh hưởng đến bản năng nuôi dưỡng của chúng ta.
Tương tự như vậy, bởi vì thú cưng của chúng ta hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta, chúng có thể kích thích chúng ta thể hiện một số bản năng bảo vệ và nuôi dưỡng giống như đối với con cái của mình. Việc có một sinh vật khác phụ thuộc vào chúng ta là điều thỏa mãn và một sự "xác nhận" đối với chúng ta.
Về cơ bản, kiểu xác nhận này đồng nghĩa với việc chúng ta có được sự thoải mái và hài lòng về mặt tâm lý khi được người khác nhìn nhận một cách tích cực và đặc biệt, từ việc được nhìn nhận theo cách mà chúng ta vẫn nhìn nhận về bản thân.
Còn dưới góc độ khoa học, một yếu tố quan trọng khác có thể kể đến là do sự giao tiếp được chia sẻ.
Sự tương đồng trong hệ thống giao tiếp giữa hai loài càng lớn thì càng có xu hướng coi nhau như những người bạn đồng lứa trong xã hội và càng có nhiều khả năng hình thành gắn bó hơn.
Nhìn chung, điều đó giải thích tại sao chúng ta dễ gắn bó với một con chó hơn là một con ốc cưng. Loài chó có hệ thống xã hội rất phát triển giống như con người. Ngựa cũng có tính xã hội cao vì cấu tạo cơ thể, tín hiệu giao tiếp của chúng không giống với con người như loài chó.
Mèo không có hệ thống xã hội có cấu trúc cao như chó và người, nhưng có đủ sự tương đồng trong giao tiếp để tạo điều kiện cho sự gắn bó bền chặt. Với lý do tương tự, một con chó có nhiều khả năng gắn bó với con người hơn một con chuột hamster.
Luật pháp các nước xếp chó mèo vào danh mục động vật nào?
Việt Nam
Theo quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư số: 23/2014/TTBNNPTNT ngày 30/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn một số điều của Luật Chăn nuôi về hoạt động chăn nuôi thì chó, mèo được xếp vào loại động vật khác, không thuộc danh mục gia súc, gia cầm. Do đó, việc nuôi chó, mèo trong nhà chung cư không thuộc hành vi bị cấm theo quy định nêu trên.
Tuy nhiên, tại môi nhà chung cư thì các chủ sở hữu, người sử dụng phải tuân thủ các quy định trong bản nội quy quản lý, sử dụng nhà chung cư đã được Hội nghị nhà chung cư thông qua để bảo đảm việc sử dụng nhà chung cư an toàn, văn minh.
Trung Quốc
Vào tháng 5 năm ngoái (2020), Chính phủ Trung Quốc đã lập danh sách gia súc chính thức, trong đó, điểm nổi bật là chó đã bị loại khỏi danh sách động vật này, những động vật mà công dân có thể chăn nuôi và ăn thịt. Trước đó, vào tháng 4/2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trung Quốc đã tuyên bố chó là vật cưng.
Quyết định này nằm trong số một số thay đổi được thực hiện đối với các quy định về gia súc và động vật hoang dã của quốc gia này.
Hàn Quốc
Theo luật hiện hành của Hàn Quốc, cho được xếp vào danh mục gia súc. Tuy nhiên, nhiều người dân cũng đã lên tiếng phản đối việc giết và lấy thịt chó.
Hầu hết người Hàn Quốc chưa bao giờ ăn thịt chó và nhu cầu về món này đã giảm trong những năm gần đây. Nhưng ước tính có tới một triệu con chó vẫn bị giết thịt để làm thực phẩm mỗi năm ở Hàn Quốc.
Sau nhiều làn sóng phản đối đến từ người dân thì gần đây, trong cuộc gặp gỡ Thủ tướng, Tổng thống Moon Jae In đã đặt ra câu hỏi liệu có phải đã đến lúc cần "cân nhắc thận trọng" về lệnh cấm tiêu thụ thịt chó.
Hoa Kỳ
Vào tháng 12/2018, trong một "chiến thắng" mang tính đột phá đối với động vật ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới, "Luật cấm ăn thịt chó và mèo" (Dog and Cat Meat Prohibition Act) đã được Tổng thống Donald Trump ký thành luật như một điều khoản của Luật Nông trại (Farm Bill).
Dự luật này được dẫn dắt và tài trợ bởi Animal Hope and Wellness Foundation (AHWF), một tổ chức phi lợi nhuận chuyên giải cứu chó và mèo khỏi nạn buôn bán thịt chó và mèo ở nước ngoài. Luật này coi việc giết mổ, buôn bán và xuất nhập khẩu chó và mèo để làm thức ăn cho người là một hành vi phạm pháp liên bang.
Trước đó, các tổ chức bảo vệ quyền động vật ở Mỹ cũng hoạt động rất mạnh mẽ.
Nguồn: TH&PL