Phim Việt đi lệch với lịch sử - văn hóa khiến khán giả ngán ngẩm.
Những bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm văn học hay xây dựng theo bối cảnh văn hoá mang tính lịch sử đã không còn xa lạ với khán giả Việt. Nhưng chuyển thể như thế nào cho đúng và thật nhất là điều rất khó. Gần đây nhất, các tác phẩm Vợ Ba, Cậu Vàng, Trạng Tí, Kiều… bị "chỉ trích" thậm tệ vì những tình tiết được cho là làm sai lệch văn hoá.
Những phân cảnh phản cảm gây tranh cãi trong phim Vợ Ba?
Vợ Ba của đạo diễn Nguyễn Phương Anh khắc họa văn hoá của người Việt thế kỷ 19, với những phong tục tập quán bó buộc người phụ nữ. Chuyện phim kể về Mây, một cô gái 14 tuổi đi thuyền ngược dòng để tới nhà chồng. Cô được gả vào làm vợ ba cho một người đàn ông trung niên mà cô chưa từng gặp mặt.
Nhưng ngay từ những suất chiếu đầu tiên cho đến khi rời rạp, bộ phim đã đón nhận khá nhiều ý kiến trái chiều về tình tiết húp trứng trong đêm tân hôn. Người vợ thả lòng đỏ trứng gà từ cổ xuống rốn và người chồng húp cái trứng đó không biết được xuất xứ từ nền văn hoá nào, còn người Kinh không có tập tục này. Trong phim, tình tiết này được cho là một nghi lễ chứ không phải hành động dục tính cá nhân của hai vợ chồng. Cảnh phản cảm này được cho là sự tưởng tượng quá đà của đạo diễn thay vì yếu tố văn hoá có thực.
Phim Vợ Ba do Trà My - thiếu nữ 15 tuổi đóng chính bị CĐM chỉ trích dữ dội, về việc cô bé Trà My tự mình thực hiện loạt cảnh lộ ngực, ân ái đêm tân hôn và mang bầu. Ở thời điểm quay phim, Trà My chỉ mới 13 tuổi. Không ít khán giả đã cho rằng ekip sản xuất phim Vợ Ba đã vi phạm Luật bảo vệ trẻ em trong vấn đề liên quan đến lạm dụng giới tính.
Tuy nhiên cũng có những bình luận bảo vệ Trà My cũng như ekip phim Vợ ba. Nhà văn Nguyễn Ngọc Thạch nhận định: "Tha thiết mong mọi người đi coi phim này và dành thời gian hiểu về phim, suy ngẫm về nó. Vì câu chuyện đàn bà trong đó tới bây giờ vẫn còn tồn tại. Một bộ phim chỉ hay khi bạn cảm được những ẩn uất đàn bà trong đó... Đặt trong bối cảnh của phim, khi trong thời điểm xã hội mà tính dục của đàn bà bị kìm nén đến cùng cực, thì cách mà mỗi nhân vật đàn bà trong này chọn hướng đi cho cuộc đời họ, đều là một câu chuyện mà người xem phải suy nghĩ về nó".
Nói về việc để con gái đóng cảnh nóng, mẹ Trà My chia sẻ: "Đạo diễn khẳng định với tôi rằng sẽ không có cảnh gì đi quá giới hạn. Cô ấy sẽ luôn bảo vệ Trà My. Nếu trong quá trình quay có bất cứ cảnh nào khiến tôi và My thấy không hài lòng, không muốn tiếp tục, chúng tôi có thể yêu cầu dừng bất cứ lúc nào. Ekip cũng giải thích cụ thể, tỉ mỉ việc sẽ quay như thế nào và bảo vệ My ra sao trong những cảnh nhạy cảm".
Cậu Vàng bị tẩy chay vì chú chó Shiba từ Nhật?
Cậu Vàng là bộ phim điện ảnh được phóng tác từ tác phẩm văn học Lão Hạc của nhà văn Nam Cao. Kịch bản được chắp bút bởi cố NSND Bùi Cường. Vào năm 2019, Cậu Vàng gây tranh cãi dữ dội khi chọn "diễn viên" vào vai cậu Vàng là giống chó Shiba đến từ Nhật Bản.
Mặc cho nhà sản xuất lý giải về việc chọn chó Nhật thay vì chó thuần Việt do nhu cầu tập luyện của ekip, khán giả vẫn không chấp nhận và cho rằng nhà sản xuất phim đang không tôn trọng tác giả.
Cậu Vàng trong tác phẩm kinh điển của Lão Hạc (1943) là một chú chó vàng gầy trơ xương chứ không phải một chú chó béo tốt như shiba giống Nhật. Một tác phẩm văn học đi cùng năm tháng với con người Việt thì việc chọn giống chó Nhật là điều không chấp nhận được.
Cũng có nhiều người nhận xét rằng, việc phim bị tẩy chay là vì nội dung chính quá rườm rà, dài dòng, thể hiện tâm trạng các nhân vật chưa đạt.
Thảm họa điện ảnh gọi tên Kiều
Kiều trong truyện của Nguyễn Du là một người con gái mang vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, "cầm, kỳ, thi, hoạ" cô đều thành thạo. Qua năm tháng, Kiều không còn là một nhân vật trong tiểu thuyết nữa mà nàng đã trở thành biểu tượng cho những đời sau.
Phim Kiều của đạo diễn Mai Thu Huyền khi ra mắt đã dấy lên cơn sóng tranh cãi rầm rộ. Nhiều ý kiến cho rằng diễn xuất các diễn viên đa phần vẫn khá "nhạt", vì nhân vật trong truyện Kiều rất khó để lột tả hết được cảm xúc, tâm tính.
Sáng tạo là điều cần được ghi nhận, nhưng nó sẽ chỉ được ghi nhận khi nhà làm phim hiểu rõ, bộc lộ được hồn cốt của tác phẩm. Trong phim, Kiều (Mỹ Duyên), Thúc Sinh (Lê Anh Huy), Hoạn Thư (Cao Thái Hà) được xây dựng hình tượng theo dòng chảy cảm xúc nhân vật, nhưng lại làm cho các tuyến vai quá một màu, thiếu đi sự đấu tranh như trong nguyên tác.
Ngoài ra, phim Kiều còn vướng tranh cãi khi sử dụng chữ quốc ngữ với dòng "Lạc Uyển Lâu" thay vì chữ nôm. Khán giả cho rằng chữ quốc ngữ là không phù hợp với bối cảnh và thời gian lúc bấy giờ.
Cư dân mạng đòi tẩy chay Trạng Tí vì thiếu bản đồ Việt Nam
Từng phải dời lịch liên tục vì ảnh hưởng của đại dịch, Trạng Tí của Ngô Thanh Vân đã trở lại rạp vào mùng một tết Nhâm Dần (1/2/2022). Khi phim ra mắt đã gặp rất nhiều lời bình luận từ nhiều phía.
Đáng nói, CĐM tỏ ý không hài lòng về trang phục của nhân vật Trạng Tí trong phim. Nhiều người còn đòi tẩy chay vì áo của Tí không có bản đồ Việt Nam như trong nguyên tác.
Bên cạnh đó, Công ty của Ngô Thanh Vân chỉ làm việc tác quyền với công ty Phan Thị mà không hỏi ý kiến của Lê Linh - tác giả của bộ truyện Thần Đồng Đất Việt. Trước sự việc này, khán giả đã lên tiếng chỉ trích, tẩy chay phim vì phía đoàn làm phim quá thiếu tinh tế, không tôn trọng tác giả.
Theo Box Office Việt Nam - đơn vị quan sát phòng vé độc lập, phim chỉ thu về 17,5 tỷ đồng trong khi kinh phí lên đến 43 tỷ đồng - thuộc top cao nhất trong các phim Ngô Thanh Vân từng ra mắt.
Tuy nhiên, bộ phim cũng nhận được lời khen có cánh về diễn xuất tương đối tròn trịa của các diễn viên nhí, đem đến nhiều cung bậc cảm xúc. Bốn nhân vật được định hình phong cách khác biệt: Tí Sún thông minh, đa cảm; Dần Béo hồn nhiên, thương người; Sửu Ẹo nhút nhát, mít ướt; Cả Mẹo tự phụ, hay khoe khoang.
Có thể thấy rằng, khán giả ngày nay đã có cái nhìn khắt khe hơn với chất lượng, nội dung phim Việt. Họ đánh giá các yếu tố có chọn lọc, từ đó giúp cho các nhà làm phim nhìn ra được khuyết điểm trong tác phẩm của mình. Người đạo diễn không thể làm mọi thứ hời hợt, qua loa mà phải thật chỉn chu, đưa được cái "tâm", để thấy được cái "tầm" thật xứng đáng.
Nguồn: TH&PL