Những ngày này, thật không khó để có thể thấy những nữ nhân viên sẵn sàng đứng lên tố cáo những gã khổng lồ công nghệ về những bất công.
Thời gian gần đây, ngày càng có nhiều dàn nhân viên công nghệ - nhiều người trong số họ là phụ nữ - thách thức các trung tâm quyền lực của Thung lũng Silicon. Nơi mà một số người trong số họ cáo buộc rằng các công ty vẫn đang hoạt động như những "hội nam sinh" và phân biệt đối xử với phụ nữ cùng các chủng tộc thiểu số.
Đây là những vấn đề liên tục xuất hiện trên các trang bìa trong những năm qua và những người phụ nữ "vạch trần" chúng, thực sự dũng cảm.
Cher Scarlett - Apple
Cher Scarlett (36 tuổi) lớn lên trong hoàn cảnh nghèo khó và cô đã bỏ học trung học. Khi còn là một thiếu niên, cô từng vật lộn với nghiện ngập, nhảy như vũ nữ thoát y và cố gắng dùng thuốc quá liều. Và rồi, tấm vé đưa cô đến với một cuộc sống tốt đẹp hơn đó là khi cô viết mã. Năm ngoái, cô ấy đã trở thành thành viên mà có lẽ ít khả năng xảy ra nhất của đội ngũ kỹ sư phần mềm ưu tú của Apple.
Nhưng gã khổng lồ công nghệ lâu đời này, theo Scarlett nói, hóa ra lại là nơi tạo ra sự phân biệt đối xử một cách trắng trợn đối với phụ nữ và các nhóm thiểu số khác, bao gồm cả người khuyết tật. Vì vậy, bất chấp mức lương mới cao ngất ngưởng và cảm giác an ninh tài chính mới, Scarlett cho biết cô quyết định lên tiếng, trở thành một người trong số ít ỏi của hàng chục nghìn nhân viên Apple công khai chỉ trích công ty.
Scarlett chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn rằng: "Apple không quan tâm đến nhân viên của mình. Công ty này chỉ quan tâm đến tiền… Có lẽ đó chính là chủ nghĩa tư bản và đó chỉ là bản chất thật các tập đoàn. Nhưng tôi không thể tiếp tục sống mà chấp nhận nó và không nói ra bất cứ điều gì".
Apple sau đó đã từ chối bình luận về các cáo buộc cụ thể của cô hoặc các vấn đề cụ thể của nhân viên, và cho biết họ cam kết hướng tới một môi trường làm việc tích cực và hòa nhập.
Frances Haugen - Facebook
Vào ngày 11/10 vừa qua, cựu nhân viên Facebook Frances Haugen đã trở thành người tố giác công nghệ thu hút nhiều sự quan tâm, chú ý của dư luận nhất khi cô làm chứng trước Quốc hội rằng Facebook đã lừa dối công chúng về tác hại mà các sản phẩm của mình gây ra.
Haugen, 37 tuổi, được tuyển dụng vào Facebook năm 2019 để làm giám đốc sản phẩm chính của bộ phận thông tin sai lệch dân sự. Trước khi rời đi vào tháng 5, cô đã sao chép hàng nghìn tài liệu để phơi bày những gì công ty biết về tác hại mà họ đang tạo ra. Trên chương trình "60 Minutes", cô đã nói với người phỏng vấn Scott Pelley về lý do cô cảm thấy cần phải tiếp tục.
Cô nói: "Tôi đã từng làm việc với một loạt các mạng xã hội và ở Facebook, mọi thứ còn tồi tệ hơn so với những gì tôi đã thấy trước đây. Facebook đã liên tục cho thấy họ chọn lợi nhuận thay vì an toàn".
Mặc dù giờ đây mọi người đều biết đến tên của cô, nhưng Haugen đã có một khởi đầu khá khiêm tốn, là con gái của hai giáo sư gần thành phố Iowa. Theo trang web của cô, cha mẹ của Haugen đã đưa cô đến các cuộc họp kín ở Iowa và việc này đã "tạo cảm giác tự hào mạnh mẽ về nền dân chủ và trách nhiệm khi tham gia với tư cách công dân".
Sau khi học kỹ thuật điện và máy tính, tiếp theo là bằng MBA, Haugen đã làm việc tại một số công ty công nghệ bắt đầu từ năm 2006, bao gồm Google, Pinterest và Yelp. Theo lời khai, cô cho biết bản thân làm việc chuyên về "quản lý sản phẩm theo thuật toán" và đã làm việc với một số thuật toán xếp hạng tương tự như thuật toán mà Facebook sử dụng để tổ chức nguồn cấp dữ liệu chính của mình.
"Làm việc tại bốn công ty công nghệ lớn vận hành các loại mạng xã hội khác nhau, tôi có thể so sánh và đối chiếu cách mỗi công ty tiếp cận và đối phó với những thách thức khác nhau", cô viết trong lời khai đã chuẩn bị của mình.
Ifeoma Ozoma - Pinterest
Ifeoma Ozoma là người nhập cư Nigeria. Cô tốt nghiệp Yale, gia nhập Pinterest từ Facebook, trở thành nhân viên mới trong bộ phận tác động xã hội và chính sách công đang phát triển của công ty. Cô là người đứng sau các sáng kiến được khen ngợi rộng rãi trên Pinterest, ngăn chặn các tìm kiếm cho những bài đăng chống vaccine và ngừng quảng bá các đám cưới thực hiện ở đồn điền (plantation weddings).
Cô ấy cũng đã kết luận rằng cô ấy và một phụ nữ có kinh nghiệm khác trong nhóm của cô ấy, Aerica Shimizu Banks, người da đen và là người Mỹ gốc Nhật, đang được trả lương thấp hơn những gì được ghi trong mô tả công việc theo hướng dẫn của Pinterest.
Sau khi bộ phận nhân sự từ chối tăng lương, họ đã nhờ đến luật sư. Sau đó, số điện thoại di động của Ozoma và email nội bộ của công ty xuất hiện trên các nền tảng cực đoan bao gồm 4chan và 8chan, rò rỉ bởi một đồng nghiệp nam da trắng, một nhà phát triển phần mềm. Cô nhận được hàng loạt những lời đe dọa cưỡng hiếp và giết chết.
Timnit Gebru - Google
Trong những năm gần đây, Google đã bị ảnh hưởng bởi những cáo buộc từ nhân viên rằng họ ngược đãi phụ nữ và người da màu, và từ các nhà lập pháp rằng công ty này sử dụng sức mạnh công nghệ và kinh tế không lành mạnh.
Gebru là một nhà nghiên cứu tại Google. Là một người phụ nữ da đen, người ủng hộ nổi bật cho sự đa dạng hơn trong công nghệ và người được coi là có tiếng nói nội bộ quan trọng để kiềm chế công ty trong cuộc đua phát triển và triển khai AI đầy hỗn loạn, nhưng cô đã bị Google sa thải sau khi dám thẳng thắn nhìn vào những mặt trái của quá trình này, rằng AI lộn xộn của công ty có thể lan truyền sự phân biệt chủng tộc.
Câu chuyện của Gerbu là câu chuyện về một kỹ sư tài năng bị cuốn vào cuộc cách mạng AI trước khi cô trở thành một trong những nhà phê bình lớn nhất của nó. Một người tị nạn đã làm việc hướng đến trung tâm của ngành công nghệ và quyết tâm cải cách nó.
Và ngoài Google, số phận của Timnit Gebru còn để lại một điều gì đó thậm chí còn lớn hơn: những căng thẳng vốn có trong nỗ lực của một ngành công nghiệp trong nghiên cứu những mặt trái của công nghệ yêu thích của nó.
Emily Cunningham, Maren Costa - Amazon
Emily Cunningham và Maren Costa, những người làm việc với tư cách là nhà thiết kế tại trụ sở của Amazon ở Seattle, bắt đầu chỉ trích công ty công khai vào năm 2018. Họ là một phần của nhóm nhỏ nhân viên muốn công ty hành động nhiều hơn nữa để giải quyết tác động công ty tới khí hậu.
Theo thời gian, Cunningham và Costa đã mở rộng các cuộc biểu tình của họ. Sau khi Amazon nói rằng họ đã vi phạm chính sách truyền thông bên ngoài bằng cách tiết lộ công khai thông tin về doanh nghiệp, nhóm của họ gồm 400 nhân viên cũng cùng lên tiếng, cố tình vi phạm chính sách này để đưa ra quan điểm.
Họ cũng bắt đầu nêu ra quan ngại về sự an toàn trong các kho hàng của Amazon khi đại dịch Covid-19 xuất hiện. Sau đó, Amazon đã sa thải cô Cunningham và cô Costa vào tháng 4/2020, không lâu sau khi nhóm của họ thông báo một sự kiện nội bộ để nhân viên kho hàng nói chuyện với nhân viên công nghệ về điều kiện làm việc của họ.
Nguồn: TH&PL