Gần đây lượng tiêu thụ sách nói (Audio Book) ở đối tượng trong độ tuổi 20 đang tăng lên rõ rệt.
Sách nói là "cuốn sách nghe bằng tai" thu âm các đoạn văn được đọc bởi một diễn viên lồng tiếng chuyên nghiệp hoặc tác giả. Các nền tảng tiêu biểu cung cấp dịch vụ sách nói được ưa chuộng toàn cầu có thể kể đến như Audible, Audiobooks.com, BookMobile… Tại Hàn Quốc, những ứng dụng đang hot chính là Thư viện Millie, Welaaa và Naver Audio Clip.
Khát vọng về nội dung mới và mở rộng thị trường sách nói
Thị trường sách audio trên toàn thế giới đang phát triển mạnh mẽ. Theo "Báo cáo phân tích công nghiệp năm 2020" của cơ quan nghiên cứu thị trường Mỹ Grand View Research, quy mô thị trường sách audio toàn cầu trong năm 2019 ước tính là 26,7 tỷ đô la, dự kiến sẽ tăng trung bình hàng năm 24,4% cho đến năm 2027. Hơn nữa, thị trường sách nói đang trở nên sôi động hơn khi văn hóa gặp mặt gián tiếp trở thành xu hướng mới do sự lan rộng của dịch COVID-19.
Dịch vụ sách nói bắt đầu phổ biến ở Việt Nam từ năm 2017 và phổ biến ở Hàn Quốc từ năm 2018. Khi mới bắt đầu kinh doanh, loại hình sách này thu hút hầu hết đối tượng sử dụng ở độ tuổi 30 và 40. Đây là độ tuổi từng tiêu thụ sách sách nói nhiều nhất. Tuy nhiên, gần đây lượng tiêu thụ sách nói của Gen Z (Thế hệ được sinh ra từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2000) đang tăng lên nhanh chóng.
Cảnh tượng "nghe sách" này là một cảnh tượng hết sức dễ hiểu khi Gen Z là thế hệ mà ngay từ khi được sinh ra đã được gọi là "những đứa trẻ kỹ thuật số". Họ nghe nhạc bằng tai nghe không dây (AirPods) và thu thập thông tin cũng từ việc sử dụng SNS (Dịch vụ mạng xã hội). Hơn nữa, thế hệ này cũng ưa chuộng những bộ web drama (phim chiếu mạng) dài 10 phút hơn là những bộ phim truyền hình có thời lượng gần 1 tiếng.
Anh A (24 tuổi), một nhân viên văn phòng thuộc Gen Z, gần đây cảm thấy như thể bản thân đi đến một bảo tàng nghệ thuật mỗi ngày thông qua việc nghe sách nói trên ứng dụng Welaaa (ứng dụng sách nói của Hàn Quốc). Cuốn sách mà anh ấy đang nghe là "Góc bảo tàng" (tạm dịch) của tác giả Jo Won Jae. Cuốn sách này chứa đựng hình ảnh và câu chuyện về cuộc đời của 14 họa sĩ nổi tiếng như Pablo Picasso và Vincent Van Gogh.
Cho những câu hỏi rằng liệu chỉ nghe một cuốn sách ảnh bằng tai thì có thể hiểu được hay không, anh A hài lòng chia sẻ rằng "Nếu có tò mò về tác phẩm nào đó thì có thể ngay lập tức tìm kiếm trên mạng… có thể tìm kiếm các tác phẩm tò mò bằng điện thoại thông minh ngay lập tức. Tôi cảm giác như trực tiếp được nghe Docent (một hướng dẫn viên giải thích các tác phẩm tại bảo tàng) giải thích ngay tại triển lãm vậy".
Anh Jung Ji Hyun (24 tuổi), một nhân viên GenZ khác chia sẻ rằng anh yêu thích sử dụng ứng dụng Naver Audio Clip - một ứng dụng sách nói của Naver. Dạo này trước khi đi ngủ, anh ấy thích nghe loạt series "Kim Tae Ri Recovery Book". Đây là nội dung mà diễn viên Kim Tae Ri sẽ đọc những tác phẩm văn học cổ điển nổi tiếng thế giới như "The Great Gatsby" của F. Scott Key Fitzgerald và "Jane Eyre" của Charlotte Brontë. Anh Jung chia sẻ: "Văn học cổ điển có thể hơi nhàm chán, nhưng Kim Tae Ri - người nổi tiếng với giọng nói hay, đã chia thành nhiều lần và chỉ đọc 20 phút mỗi lần nên không nhàm chán tẹo nào. Thực ra tôi còn cảm thấy như được mẹ đọc truyện cổ tích cho nghe như hồi bé".
Sự phổ biến của sách nói cũng được chứng minh bằng con số. Kể từ khi ra mắt dịch vụ sách nói vào tháng 7 năm 2018, ứng dụng Audio Book Millie đã có 2,5 triệu thành viên cho đến nay. Trong số đó, lượng tiêu thụ nội dung của những thành viên ở độ tuổi 20 chiếm khoảng 20%. Ứng dụng Welaaa được ra mắt vào tháng 1 năm 2019, cũng đang cho thấy xu thế tăng trưởng ổn định. Tính đến ngày 11 tháng 1, số lượng thành viên của Welaaa là 1,5 triệu người, đạt khoảng 135 nghìn người sử dụng ở độ tuổi 20. Naver Audio Clip cũng đã cho ra mắt dịch vụ sách âm thanh vào tháng 12 năm 2019. Tính đến tháng 11 năm 2020, số lượt nghe sách nói của đối tượng độ tuổi 20 đã tăng khoảng 170% so với tháng 1 cùng năm.
Việc xuất hiện sách nói có thể nói là bước ngoặt quan trọng vì nó khơi dậy nhu cầu đọc sách mới cho những người ở độ tuổi 20 - những người đã xem nhẹ sách trong thời gian qua. Đặc biệt, hiện tượng những người trẻ đang thoát ra khỏi cảm giác mệt mỏi với các trang nội dung video như YouTube và Netflix thể hiện rất rõ ràng.
Đại diện của Welaaa cho biết: "Nhiều người trẻ đang than vãn rằng họ mệt mỏi về thể chất và tinh thần do xem nhiều video quá mức... Khát vọng về nội dung mới đang thúc đẩy nhu cầu sách nói". Anh cho biết vào tháng 7 năm ngoái, Welaaa đã tổ chức sự kiện "Hiệu quả của Welaaa" bằng cách đặt ra câu hỏi "Welaaa đã thay đổi cuộc sống của bạn như thế nào?". Đa số những người tham gia đều trả lời rằng: "Tôi từng lướt YouTube mỗi đêm nhưng giờ tôi bám rễ ở Welaaa" và "Số thời gian tôi dành để xem Netflix trước kia giờ tôi dành tất cả vào Welaaa".
Ưu điểm lớn nhất của sách nói là sự tiện lợi trong sử dụng. Đại diện của ứng dụng Millie cho biết: "Vì sách nghe nhạc có thể nghe bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu mà không có giới hạn về không gian lẫn thời gian, nên nó phù hợp với khuynh hướng 'nhanh' mà giới trẻ độ tuổi 20 theo đuổi". Đặc biệt đối với Gen Z, thế hệ đa nhiệm, sách nói lại khiến cả hai tay rảnh rang hơn rất nhiều. Anh Choi, một nhân viên văn phòng ở độ tuổi 20, cho biết: "Thật tiện lợi khi tôi có thể vừa nghe vừa lái xe trên đường đi làm và tan làm. Tôi chuyển từ nghe radio sang nghe sách nói cũng được khá lâu rồi".
Những nội dung về tâm lý, thiền định được yêu thích trong thời kỳ "Corona Blue"
Lĩnh vực nhận được nhiều sự chú ý nhất trong số các nội dung sách nói gần đây là "tâm lý và thiền định". Hiện tượng "Corona Blue" trở nên nghiêm trọng hơn do sự lan truyền của dịch COVID-19 và ngày càng có nhiều người muốn giải quyết vấn đề này bằng sách.
Tất nhiên không phải tất cả mọi người đều cuồng nhiệt với sách nói. Không ít người phản đối việc âm thanh không thể thay thế hoàn toàn văn bản. Một sinh viên chuẩn bị xin việc cho biết: "Có sự khác biệt rõ ràng giữa việc lật đọc từng trang sách một bằng tay với việc lắng nghe như nghe nhạc. Ngay cả khi bạn lắng tai nghe, nhưng cùng lúc nếu bạn đưa tay chạm vào điện thoại để nghịch linh tinh thì đó cũng không phải là một cách đọc sách đúng đắn". Ngoài ra còn có những ý kiến tiêu cực về sách nói, chẳng hạn như "Giọng nói của người đọc sách không tự nhiên" và "Không có nhiều loại sách".
Dù vậy nhưng đa số các chuyên gia dự đoán rằng xu hướng tăng trưởng của sách âm thanh trong tương lai sẽ còn mạnh mẽ hơn nữa bởi vì các nhà xuất bản hiện tại cũng đang chuẩn bị cho việc phát hành sách nói. Một đại diện của công ty xuất bản Min Eum cho biết: "Trong thời gian qua, các thế hệ không gần gũi với sách đã nhận ra sự thú vị của việc đọc sách thông qua sách nói và đây là một dấu hiệu tích cực" và "Các nhà xuất bản đang ngày càng mở rộng đầu tư vào sách âm nói".
Nền tảng sách nói cũng đang cố gắng phân hóa nội dung để tối đa hóa hiệu quả chiếm lĩnh thị trường. Vào ngày 5 tháng 1 vừa qua, thư viện của Millie đã cho ra mắt nền tảng sách nói mà người tiêu dùng cũng có thể tham gia mang tên "Cuốn sách nói mà tôi tạo ra" (tạm dịch). Welaaa cũng có kế hoạch mở rộng những nội dung định sẵn, lấy trung tâm là cho ra mắt những bản sách đọc được đọc bởi chuyên gia chứ không phải trí tuệ nhân tạo (AI). Cuối cùng, Naver Audio Clip đang có kế hoạch lấn sân sang các các thể loại khác như audio cinema, audio drama dựa trên tiểu thuyết mạng.
Nguồn: TH&PL