Bài viết được cập nhật vào tháng 7/2021 trên trang thông tin chính thức của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) về những thông tin khuyến cáo trong việc tiêm chủng vaccine.
Thế giới đang đứng trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. WHO và các đối tác đang làm việc cùng nhau để ứng phó, theo dõi, tư vấn và phân phối vật tư y tế quan trọng cho những người cần. Đồng thời, cũng đang trong quá trình chạy đua để phát triển và triển khai vaccine an toàn, hiệu quả.
Vaccine cứu sống hàng triệu người mỗi năm. Hoạt động bằng cách đào tạo và chuẩn bị khả năng phòng thủ tự nhiên của cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ nhận biết và chống lại các loại virus, vi khuẩn mà chúng nhắm vào. Sau khi tiêm phòng, nếu vô tình tiếp xúc với những tác nhân gây bệnh, cơ thể sẽ ngay lập tức sẵn sàng tiêu diệt chúng, ngăn ngừa bệnh tật.
Các loại vaccine an toàn và hiệu quả giúp mọi người hạn chế bị bệnh nặng hoặc tử vong do Covid-19. Đây được xem là một trong những giải pháp khống chế Covid-19, ngoài những biện pháp an toàn khác theo như khuyến cáo.
Điều quan trọng là phải được tiêm chủng càng sớm càng tốt khi có điều kiện chứ không phải chờ đợi. Vaccine phòng covid-19 đã được phê duyệt, có khả năng cung cấp mức độ bảo vệ cao chống lại bệnh nặng và tử vong vì bệnh, mặc dù không có vaccine nào bảo vệ 100%.
Ai nên thực hiện tiêm phòng vaccine
Vaccine ngừa Covid-19 an toàn cho hầu hết mọi người từ 18 tuổi trở lên. Với các tình trạng bệnh khác thì cần phải duy trì ổn định và được kiểm soát. Chúng ta cần có sự trao đổi với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu thuộc những trường hợp:
- Có tiền sử dị ứng nghiêm trọng, đặc biệt là với vaccine (hoặc bất kỳ thành phần nào của vaccine)
- Có một hệ thống miễn dịch bị tổn hại
- Đang mang thai
- Bị suy nhược nghiêm trọng
Trẻ em và thanh thiếu niên có xu hướng mắc bệnh nhẹ hơn so với người lớn tuổi. Vì vậy, trừ khi họ thuộc nhóm có nguy cơ mắc Covid-19 nghiêm trọng cao hơn, việc tiêm chủng cho họ sẽ ít khẩn cấp hơn so với người lớn tuổi, những người có tình trạng sức khỏe mãn tính và nhân viên y tế.
Đối với trẻ em, cần có thêm nhiều bằng chứng về việc sử dụng các vaccine phòng Covid-19 khác nhau để có thể đưa ra các khuyến nghị chung về việc tiêm chủng cho trẻ em chống lại bệnh dịch.
Nhóm chuyên gia cố vấn chiến lược về tiêm chủng của WHO (SAGE) đã kết luận rằng vaccine Pfizer/BioNTech phù hợp để sử dụng cho những người từ 12 tuổi trở lên. Trẻ em từ 12 đến 15 tuổi có nguy cơ cao có thể được tiêm vaccine này cùng với các nhóm ưu tiên khác.
Các thử nghiệm vaccine cho trẻ em đang được tiến hành và WHO sẽ cập nhật các khuyến nghị của mình khi có bằng chứng hoặc có những tình hình cho thấy có sự thay đổi trong chính sách. Điều quan trọng là trẻ em phải được tiếp tục duy trì tiêm các loại vaccine được khuyến cáo trong phòng chống các loại bệnh từ trước đó.
Nên làm gì sau khi thực hiện tiêm phòng vaccine?
Hãy ở lại nơi tiêm phòng ít nhất 15 phút sau đó (Tại Việt Nam, theo khuyến cáo là nên ở lại điểm tiêm chủng khoảng 30 phút), đề phòng trường hợp có phản ứng bất thường và những tình huống ngoài ý muốn, để nhân viên y tế có thể nhanh chóng giúp đỡ và xử lý.
Kiểm tra thời điểm nào nên đến để tiêm liều thứ hai (nếu cần). Hầu hết các loại vaccine phòng Covid-19 hiện được lưu hành đều phải thực hiện hai liều. Kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe xem ta có cần tiêm liều thứ hai hay không và khi nào nên tiêm. Liều thứ hai có vai trò quan trọng trong việc giúp tăng cường phản ứng miễn dịch và củng cố khả năng miễn dịch.
Trong hầu hết các trường hợp, các tác dụng phụ nhỏ sau tiêm là bình thường. Các phản ứng thường gặp sau khi tiêm chủng, cho thấy cơ thể con người đang được bảo vệ để chống lại sự lây nhiễm của Covid-19 (Tuy nhiên, nhiều trường hợp không có bất kỳ tác dụng phụ nào, điều này cũng là bình thường bởi nó sẽ phụ thuộc nhiều vào thể trạng con người). Các triệu chứng thường gặp như:
- Đau nhức cánh tay
- Sốt nhẹ
- Mệt mỏi
- Nhức đầu
- Đau nhức cơ hoặc khớp
Hãy liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu vết tiêm bị đỏ và đau nhưng tình trạng vẫn tăng, không có dấu hiệu suy giảm, hoặc nếu các tác dụng phụ không biến mất sau một vài ngày.
Nếu gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng ngay lập tức với liều vaccine đầu tiên, không nên tiêm các liều vaccine bổ sung. Tuy nhiên, vấn đề xảy ra các phản ứng nghiêm trọng về sức khỏe con người do vaccine trực tiếp gây ra thường rất hiếm.
Không nên dùng thuốc giảm đau như paracetamol trước khi tiêm chủng để ngăn ngừa tác dụng phụ. Điều này là do thuốc giảm đau có thể ảnh hưởng đến hoạt động của vaccine. Tuy nhiên, có thể dùng paracetamol hoặc các loại thuốc giảm đau khác nếu có các tác dụng phụ như: mệt mỏi, sốt, nhức đầu hoặc đau cơ sau khi tiêm chủng. Nhưng vẫn phải đảm bảo khuyến cáo về an toàn và không nên lạm dụng.
Ngay cả sau khi đã tiêm phòng, hãy tiếp tục thực hiện các biện pháp an toàn
Mặc dù vaccine phòng Covid-19 sẽ ngăn ngừa bệnh tật nghiêm trọng và tử vong, nhưng chúng tôi vẫn chưa xác định rõ được mức độ mà nó giúp con người không bị lây nhiễm, cũng như sự lây lan cho người khác. Chúng ta càng tạo điều kiện cho phép virus lây lan, thì nó càng có nhiều cơ hội để biến đổi.
Nội dung liên quan
Tiếp tục thực hiện các biện pháp để làm chậm và ngăn chặn sự lây lan của virus:
- Cách nhau ít nhất 1 mét với người khác
- Đeo khẩu trang, đặc biệt là ở những nơi đông đúc, kín gió và kém thông thoáng.
- Làm sạch tay của bạn thường xuyên
- Che bất kỳ cơn ho hoặc hắt hơi nào bằng khuỷu tay của bạn
- Khi ở trong nhà với người khác, hãy đảm bảo thông gió tốt, chẳng hạn như mở cửa sổ.
Giữa thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, tiêm ngừa vaccine là một trong những biện pháp hữu hiệu để chúng ta bảo vệ sức khoẻ và trở lại cuộc sống bình thường. Tuyến bài Toàn cảnh Vaccine sẽ giúp độc giả có cái nhìn tích cực, lạc quan và sự hiểu biết nhất định về vaccine Covid-19 để nâng cao ý thức tiêm ngừa và phòng chống dịch bệnh.
Nguồn: TH&PL