Teencode tuy không đóng góp cho tiếng Việt giàu đẹp nhưng lại là minh chứng tuổi thơ có phần nổi loạn của thế hệ 9X trở đi.
Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện một bài tập khá kỳ lạ của một giáo viên khi cho học sinh thử dịch một đoạn văn dưới dạng teencode theo ý hiểu của bản thân. Vừa nhìn thoáng qua bài tập, một số Gen Z "miệng chữ u, mồm chữ o" vì "U là trời", cả một vùng trời tuổi thơ "nổi loạn" ùa về.
Teencode - ngôn ngữ đầu đời thứ hai của thế hệ 9x trở đi
Teencode chỉ dạng ngôn ngữ chủ yếu là dùng những từ viết tắt, chữ cái thay thế (ví dụ như: h-k, i-j, v-z,...) của giới trẻ tại Việt Nam. Teencode chủ yếu là ngôn ngữ để giao tiếp với nhau qua tin nhắn hoặc trong những tờ thư từ "lén lút" của giới trẻ. Tuy nhiên, nếu ai không quen tiếp xúc với mặt chữ và nhận diện các con số thay thế thì có lẽ sẽ gặp không ít khó khăn mỗi khi đọc những văn bản thuộc thể loại này.
Teencode thực sự trở thành "hot trend" của giới trẻ từ cuối những thế hệ 9X và đầu đời Gen Z. Khi những chiếc điện thoại "bấm phím" dần xuất hiện ở Việt Nam, những đứa trẻ mới lớn thời này cũng tập tành "chát chít". Từ những năm 2000 - 2005, khi internet bắt đầu phát triển, nó lại càng được giới trẻ ưa chuộng nhiều hơn. Nó bắt đầu từ việc "mã hóa" con chữ thành những quy luật riêng mà chỉ có giới "sành" mới có thể "giải mã" được.
Khi các gói cước đăng ký tin nhắn SMS xuất hiện chỉ với 5 nghìn đồng là có ngay 100 tin nhắn, giới trẻ thời đó không ngần ngại chuyện trò với nhau trên con Nokia kỷ nguyên bằng những dòng tin nhắn đã được "mã hóa" con chữ. Do số lượng tin nhắn có hạn và cách thức nạp thẻ cào điện thoại thời đó cũng khá khó khăn nên giới trẻ sáng tạo ra teencode như một phương pháp tiết kiệm tiền bạc tối ưu bằng nội dung truyền tải ngắn nhất có hạn.
Những rung động đầu đời của tuổi mới lớn cũng bắt đầu chớm nở, những đứa trẻ mới lớn thời này cũng tập tành "chát chít". Nhưng phụ huynh luôn là những người "mật phục" và "cấm cản" lứa tuổi mới lớn yêu đương.
Bởi lẽ, thế hệ trước quan niệm cứ trưởng thành thì mới được yêu, có nghĩa là qua 18 tuổi. Thế hệ trước cũng không hiểu tường tận việc phát triển thể chất, tâm sinh lý của lớp trẻ cuối đời 9X, đầu 10X cách xa "một trời một vực". Chính vì thế để bảo mật sự riêng tư và tránh sự phát hiện của phụ huynh, teencode giúp cuộc trò chuyện được bảo mật an toàn mà chỉ có những người cùng lứa mới có thể giải mã được.
Teencode tuy không đóng góp cho tiếng Việt giàu đẹp, nhưng là minh chứng của tuổi thơ có phần nổi loạn
Teencode tồn tại ký sinh trong lòng tiếng Việt phổ thông. Cách thức giao tiếp này được người trẻ quy ước với nhau, thậm chí từng nhóm cộng đồng thuộc nhiều vùng miền khác nhau sẽ có những quy ước khác nhau. Teencode con được xem như cách để giới trẻ thỏa sức sáng tạo một ngôn ngữ riêng của mình. Họ cảm thấy thích thú với ngôn ngữ đó và cho rằng mình đã chinh phục được nó khi giải mã được những dòng ký tự kỳ hoặc.
Thế nhưng cũng có nhiều ý kiến cho rằng "teencode cũng chỉ là một ngôn ngữ ký sinh". Nghĩa là nó phải phụ thuộc vào tiếng Việt toàn dân, Nếu nhiều người sử dụng thì sẽ làm mất đi vẻ đẹp vốn của tiếng Việt phổ thông.
Song, tuy không đóng góp cho tiếng Việt trở nên giàu đẹp hơn nhưng teencode lại là minh chứng của tuổi thơ nhiều người thế hệ trước. Bởi vậy không khó khi nhắc về teencode, thế hệ 9X, 10X không khỏi nhắc nhớ về những câu chuyện tuổi thơ có phần dí dỏm nhưng chứa đựng những kỷ niệm khó quên.
Giờ đây, teencode tuy đã không còn phổ biến như trước kia nhưng Gen Z cũng phá cách tạo ra "từ điển" cho riêng mình không lẫn vào đâu được bằng những tiếng lóng bắt "trend" sành điệu. Đôi khi, những câu văn nói hàng ngày được sử dụng phá cách để giải tỏa những khuôn mẫu áp lực mà Gen Z tự do nói với nhau.
Tuy vậy, chúng ta chỉ nên sử dụng nhưng không lạm dụng, Gen Z hãy hiểu nhiều hơn về ngôn ngữ của mình mà sử dụng đúng người, đúng ngữ cảnh.
Nguồn: TH&PL