Việc Moderna cung cấp vaccine Covid-19 dựa trên nền tảng cuộc cách mạng khoa học có thể thúc đẩy sự đổi mới của toàn ngành trong tương lai.
Đại dịch Covid-19 xuất hiện, khiến nền kinh tế và sức khỏe cộng đồng bị tổn thất nặng nề. Tuy nhiên, mặt khác lại cũng thúc đẩy một trong những kỳ công khoa học hứa hẹn nhất trong thế kỷ trước - sự phát triển một số loại vaccine hiệu quả cao được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt sử dụng khẩn cấp trong vòng chưa đầy một năm.
Thành tựu này đòi hỏi sự huy động chưa từng có và sự hợp tác của nhiều bên liên quan trong cả khu vực công và tư trên toàn cầu, bao gồm các chính phủ, các nhà phát triển vaccine và các tổ chức y tế cộng đồng. Dựa trên kiến thức khoa học sâu sắc thu được từ nhiều năm kinh nghiệm làm việc với các loại virus, như MERS, SARS, cúm, HIV và viêm gan C, khu vực y tế tư nhân đã đạt được tiến bộ to lớn trong việc cải tiến các phương pháp điều trị và vaccine tiềm năng để giúp giải quyết Covid-19.
Tham gia vào cuộc chiến chống lại Covid-19, không thể không kể đến công ty công nghệ sinh học Moderna có trụ sở tại tiểu bang Massachusetts, Hoa Kỳ, công ty đã đã luôn tìm cách đổi mới cách tiếp cận phát triển vaccine kể từ khi công ty bắt đầu hoạt động vào năm 2010. Trước khi Covid-19 xuất hiện, Moderna đã có một loại vaccine mới có tác dụng sử dụng RNA Thông tin (Messenger RNA, hay mRNA) để hướng dẫn các tế bào của bệnh nhân sản xuất các protein cần thiết để kích hoạt hệ thống miễn dịch nhằm ngăn ngừa bệnh tật.
Giám đốc điều hành Stéphane Bancel của Moderna cho biết: "Tác động tiềm năng từ việc sử dụng mRNA như một loại thuốc đã được thể hiện rõ ràng, sâu rộng và nó có thể cải thiện cách mà chúng ta khám phá, phát triển và sản xuất thuốc".
Ông Bancel đã có cuộc trò chuyện với McKinsey về lý do tại sao ông ấy tin rằng công ty của mình ứng phó với cuộc khủng hoảng Covid-19 rất tốt và cách mà những đột phá khoa học với mRNA đã mang đến vaccine Covid-19 hiệu quả.
Moderna đối phó với Covid-19: "Khi bạn lùi lại một bước rồi nhìn vào toàn cảnh, bạn sẽ thấy rằng việc đưa ra những quyết định khó khăn ấy là hoàn toàn đúng đắn"
Phát triển vaccine là một quá trình lâu dài và phức tạp. Vậy Moderna đã đứng lên như thế nào khi Covid-19 được tuyên bố là đại dịch toàn cầu?
Đến tháng 3 năm 2020, WHO tuyên bố Covid-19 là một đại dịch toàn cầu và vào thời điểm đó, chúng tôi đang chạy đua với virus mỗi ngày khi mà chúng tôi vẫn còn gần 20 chương trình không phải là Covid-19 cần tiếp tục phát triển. Chúng tôi đã tăng tần suất các cuộc họp ban điều hành từ một lần một tháng lên một hoặc hai lần một tuần để đạt tốc độ phù hợp với tình hình hiện tại.
Chúng tôi cũng đã sử dụng một mô hình phi tập trung, cho phép các nhóm riêng biệt có thể độc lập di chuyển nhanh chóng. Đây là tốc độ chưa từng có, được thúc đẩy bởi nhu cầu ứng phó với đại dịch. Để đạt được mục tiêu 100 triệu liều vaccine Covid-19 trong vòng 12 tháng và một tỷ liều vaccine vào cuối năm 2021, nhóm phát triển đã làm việc bảy ngày một tuần và đôi khi là thâu đêm.
Nếu không có những con người phi thường mà tôi làm việc cùng - những người vị tha, hướng đến sứ mệnh và cam kết tạo nên phiên bản Moderna tốt nhất có thể - thì chúng tôi sẽ không thể được như ngày hôm nay.
Trong quá trình phát triển vaccine Covid-19, ông đã phải đối mặt với những quyết định khó khăn nào?
Một điểm khó khăn mà chúng tôi đã gặp phải đó là quyết định xem có nên giảm tốc độ thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn 3 hay không. Nghiên cứu bắt đầu thực hiện vào ngày 27/7/2020 và những tuần đầu tiên sau đó diễn ra rất suôn sẻ. Tuy nhiên, chúng tôi đã không đăng ký đủ số người từ nhiều bối cảnh khác nhau vào nghiên cứu, đặc biệt là những người bị ảnh hưởng không tương xứng bởi Covid-19, chẳng hạn như người Mỹ gốc Phi.
Chúng tôi cảm thấy như chúng tôi đang khiến xã hội thất vọng khi mà chúng tôi không tính đến những cộng đồng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi virus. Sau nhiều cuộc thảo luận, chúng tôi đã quyết định giảm tốc độ của cuộc nghiên cứu, điều này ảnh hưởng lớn đến tiến độ của chúng tôi. Nhưng cho đến cuối cùng, khi bạn lùi lại một bước rồi nhìn vào toàn cảnh, bạn sẽ thấy rằng việc đưa ra những quyết định khó khăn ấy là hoàn toàn đúng đắn.
Hiện chúng tôi là một trong những công ty công nghệ sinh học đầu tiên công bố dữ liệu nhân khẩu học trong các thử nghiệm lâm sàng. Trong nghiên cứu Giai đoạn 3, chúng tôi có 9,7% người Mỹ gốc Phi hoặc người da đen, 4,7% người châu Á, 0,8% người Mỹ da đỏ hoặc người Alaska bản địa và 20,0% người gốc Tây Ban Nha. Điều này phản ánh sự đa dạng về đối tượng người tham gia hơn so với những cuộc thử nghiệm thuốc trước kia.
Moderna cung cấp các giải pháp sáng tạo dựa trên công nghệ mRNA
Công nghệ mRNA là gì? Tại sao nó lại có hiệu quả chống lại Covid-19 như vậy?
Nói một cách đơn giản, vaccine RNA Thông tin (mRNA) là một loại y học mới, kích hoạt phản ứng miễn dịch để bảo vệ cơ thể, chống lại các bệnh truyền nhiễm. Nhiều loại vaccine khác thì lại đưa một loại virus bị làm cho suy yếu hoặc bất hoạt vào cơ thể để kích thích phản ứng đó. Tuy nhiên, thay vì thế, vaccine mRNA dạy cơ thể chúng ta cách tạo ra một protein hoặc một phần của protein và vẫn đạt được kết quả miễn dịch tương tự.
Vaccine mRNA Covid-19 của Moderna dạy các tế bào của bạn tạo ra một loại protein vô hại được gọi là đột biến. Protein đột biến này kích thích hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các kháng thể và các tế bào miễn dịch chống lại sự tăng đột biến khi chúng bắt gặp. Khi các nhà khoa học công bố mã di truyền của virus Covid-19 vào tháng 1/2020, chúng tôi nhận ra rằng protein đột biến của Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) và SARS-CoV-25 rất giống nhau.
Trong nghiên cứu trước đây của chúng tôi về virus MERS với đội của Tiến sĩ Anthony Fauci tại Viện Nghiên cứu Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia, Mỹ (NIAID), chúng tôi đã xác định rằng loại vaccine tốt nhất mà sử dụng công nghệ miễn dịch Moderna là một loại protein đột biến có chiều dài như thường lệ. Dựa trên nghiên cứu đó và tất cả những nghiên cứu đã làm về vaccine trước đây, chúng tôi đã mong sẽ có một khởi đầu thuận lợi.
Làm thế nào mà nền tảng mRNA của Moderna có thể phản ứng với các biến thể mới của virus Corona?
Một số đột biến của virus Covid-19 có thể sẽ không ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine của chúng tôi, trong khi những đột biến khác thì có. Với một số đột biến, ngày càng có nhiều "biến số bất ngờ" từ virus SARS-CoV-2 ban đầu.
Nền tảng mRNA cho phép chúng tôi tạo ra các phiên bản vaccine mới phù hợp với biến thể đó trong vài tuần. Vào tháng 1/2020, chúng tôi chỉ mất 42 ngày để đi từ cấu trúc virus SARS-CoV-2 đến vận chuyển sản phẩm đầu tiên thử nghiệm lâm sàng trên người tới Chính quyền liên bang Hoa Kỳ. Nền tảng mRNA cũng cho phép chứa nhiều chuỗi biến thể trong một lọ để chúng ta có thể phản ứng với các đột biến mới nhanh hơn bao giờ hết.
Nhóm nghiên cứu của chúng tôi, cũng giống như hầu hết các nhà khoa học trên khắp thế giới, đã theo dõi các biến thể mới và đã bắt đầu tiếp tục tiến hành các thử nghiệm lâm sàng. Một trong những lợi ích của mRNA là tính linh hoạt và tốc độ để phát triển. Chúng tôi đã theo dõi chặt chẽ cách vaccine Covid-19 được phê duyệt của chúng tôi bảo vệ cơ thể người, chống lại các biến thể mới xuất hiện. Đồng thời, chúng tôi cũng đang thúc đẩy chiến lược về mũi tiêm thứ ba.
Hiện tại, công nghệ mRNA đã được chứng minh là có hiệu quả với Covid-19, không biết ông có mong đợi gì về vai trò của nó trong tương lai của y học và chăm sóc sức khỏe?
Tại Moderna, sứ mệnh của chúng tôi là thực hiện lời hứa của khoa học mRNA là tạo ra một loại thuốc có tác dụng biến đổi mới cho bệnh nhân. Vì mRNA là một nền tảng dựa trên thông tin, nên nó hoạt động tương tự như hệ điều hành của máy tính, cho phép các nhà nghiên cứu chèn mã di truyền mới từ virus - giống như thêm một ứng dụng - để tạo ra một loại vaccine mới nhanh chóng. Khi Covid-19 xuất hiện, chúng tôi đã có chín loại vaccine đang được thử nghiệm lâm sàng bằng công nghệ mRNA. Vaccine Covid-19 là loại vaccine thứ mười của chúng tôi.
Bởi vì chúng tôi đã đầu tư vào việc xây dựng nền tảng mRNA của mình, về cơ bản nó chỉ là một kiểu sao chép và dán - chèn mã di truyền mới vào nền tảng hiện có của chúng tôi. Chính loại công nghệ này đã giúp Moderna phát triển vaccine Covid-19 chỉ trong 11 tháng.
Giờ đây, chúng ta đang ở trong một thế giới mà mRNA giống như một nền tảng đã được làm cho an toàn để sử dụng trong vaccine và có thể được phê duyệt sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Trong tương lai, việc sử dụng thông tin di truyền của bộ gen người hoặc gen virus sẽ mang lại cho chúng ta nhiều cơ hội hơn cho các chương trình mRNA mới.
Moderna luôn được xây dựng để mở rộng quy mô và chúng tôi có kế hoạch tiến hành các thử nghiệm lớn hơn và đẩy nhanh các chương trình lâm sàng của mình. Chúng tôi đang nghiên cứu việc sử dụng nền tảng mRNA để phát triển các loại thuốc chữa bệnh nhiễm trùng phổi và nhiều hệ cơ quan khác với hy vọng mRNA có thể giúp ích cho bệnh nhân.
Giữa thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, tiêm ngừa vaccine là một trong những biện pháp hữu hiệu để chúng ta bảo vệ sức khoẻ và trở lại cuộc sống bình thường. Tuyến bài Toàn cảnh Vaccine sẽ giúp độc giả có cái nhìn tích cực, lạc quan và sự hiểu biết nhất định về vaccine Covid-19 để nâng cao ý thức tiêm ngừa và phòng chống dịch bệnh.
Nguồn: TH&PL