Những điều cần biết về tiêm Vaccine Covid-19 sẽ được giải đáp từ A-Z trong bài viết này.
Hiện nay, có rất nhiều ý kiến xoay quanh việc tiêm vaccine Covid-19 gây phản ứng phụ khiến dư luận hoang mang, nhiều người trì hoãn tiêm chủng khi chưa thực sự hiểu rõ về tính chất của vaccine.
Để giúp độc giả có thể giải đáp những thắc mắc của mình về Vaccine Covid-19, đã liên hệ với Bác sĩ Nguyễn Thùy Trang, Đại học Y Dược Thái Nguyên để trả lời một số những câu hỏi xoay quanh việc tiêm ngừa Vaccine Covid-19.
Chào bác sĩ, trường hợp người mắc COVID-19 nhưng đã khỏi bệnh rồi thì có cần phải tiêm vaccine nữa không?
Có. Tất cả mọi người nên tiêm chủng bất kể đã bị nhiễm Covid-19 hay chưa. Đó là vì các chuyên gia hiện vẫn chưa biết thời gian các bạn sẽ được bảo vệ không bị nhiễm bệnh lại sau khi khỏi bệnh là bao lâu. Dù bạn đã khỏi bệnh nhưng rất có khả năng sẽ bị nhiễm lại dù hiếm xảy ra. Các nghiên cứu đã cho thấy việc tiêm chủng giúp tăng cường bảo vệ ở những người đã phục hồi sau khi mắc Covid-19.
Nếu bạn được điều trị Covid-19 bằng các kháng thể đơn dòng hoặc huyết tương dưỡng bệnh, thì bạn nên chờ 90 ngày trước khi tiêm vaccine ngừa Covid-19. Trao đổi với bác sĩ nếu không chắc rằng các phương pháp điều trị đang thực hiện cho bạn là gì hoặc khi có thắc mắc về việc tiêm vaccine Covid-19 nhé.
Trường hợp người đang mắc Covid-19 có phải tiêm vaccine?
Không nên, đợi sau khi đã khỏi bệnh mới tiêm. Bởi vaccine không phải là thuốc trị bệnh, nó chỉ giúp kích thích cơ thể bạn sinh kháng thể. Trong trường hợp đang mắc bệnh, cơ thể bạn đang phải chiến đấu với virus, nếu giờ tiêm vaccine sẽ gây thêm gánh nặng cho hệ miễn dịch.
Thứ 2 là phải đảm bảo an toàn trong quá trình tiêm để không lây bệnh cho người khác, bao gồm cả nhân viên y tế.
Trẻ nhỏ có phải tiêm vaccine COVID-19?
Có. Các nghiên cứu cho thấy vaccine Covid-19 an toàn và hiệu quả. Giống như người lớn, trẻ em có thể gặp một vài tác dụng phụ sau khi chủng ngừa Covid-19. Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng tới khả năng làm các hoạt động hàng ngày của họ nhưng chúng sẽ biến mất sau vài ngày.
Trẻ em từ 12 tuổi trở lên hiện có đủ điều kiện để tiêm vaccinechống lại Covid-19. Vaccine ngừa Covid-19 đã được sử dụng dưới sự giám sát an toàn chuyên sâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, bao gồm các nghiên cứu đối với trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Sau khi tiêm vaccine có cần đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc với người khác không?
Vẫn nên đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc với người khác vì vaccine giúp chúng ta không mắc bệnh do virus gây ra nhưng có thể chúng ta đang mang một lượng virus có thể lây sang người khác khi ho hoặc hắt hơi. Cần đảm bảo an toàn kể cả khi đã được tiêm ngừa.
Khả năng "bảo vệ" của vaccine có thể kéo dài bao lâu?
Chúng tôi không biết hàng rào bảo vệ đó sẽ kéo dài bao lâu cho những người đã được tiêm chủng. Điều chúng tôi biết đó là Covid-19 đã gây bệnh rất nghiêm trọng và gây tử vong cho nhiều người. Nếu bị nhiễm Covid-19, các bạn cũng có khả năng sẽ lây bệnh cho người thân, những người có thể bị bệnh nặng. Tiêm vaccine ngừa Covid-19 là môt lựa chọn an toàn hơn.
Được biết hiện nay ở Việt Nam, đã có 5 loại vaccine phòng Covid-19 được phê duyệt sử dụng là: Vaccine Astra Zeneca; vaccine Sputnik; vaccine Pfizer; vaccine Vero Cell; vaccine Spikevax. Tôi có thể lựa chọn loại vaccine muốn tiêm không? Hay tiêm loại nào cũng như nhau?
Đúng. Toàn bộ vắc-xin ngừa Covid-19 được cấp phép và khuyến nghị dùng đều an toàn và hiệu quả, CDC không khuyến nghị loại vắc-xin nào tốt hơn loại nào. Quyết định quan trọng nhất là tiêm chủng ngừa Covid-19 càng sớm càng tốt. Tiêm chủng là một công cụ vô cùng quan trọng để giúp ngăn chặn dịch bệnh.
Cần phải tiêm bao nhiêu liều vaccine COVID-19?
Số liều cần tiêm phụ thuộc vào loại vaccine nào mà bạn sử dụng. Để được bảo vệ tốt nhất:
- Hai liều chủng ngừa Pfizer-BioNTech nên được thực hiện tiêm cách nhau 3 tuần (21 ngày)
- Hai liều chủng ngừa Moderna nên được thực hiện tiêm cách nhau 1 tháng (28 ngày)
- Vắc-xin ngừa COVID-19 của Johnson & Johnsons Jansen (J&J/Janssen) chỉ yêu cầu sử dụng một liều.
Nếu bạn sử dụng loại vaccine cần hai liều, bạn nên tiêm liều thứ hai trong khoảng thời gian cách giữa hai liều giống như khuyến nghị nhất có thể. Tuy nhiên, liều thứ hai có thể được chích tối đa 6 tuần (42 ngày) sau liều thứ nhất, nếu cần. Các bạn không nên tiêm liều thứ hai sớm hơn khoảng thời gian cách giữa hai lần tiêm theo khuyến nghị.
Vaccine Covid-19 có hiệu quả với các biến thể mới?
Mặc dù các vaccine Covid-19 hiệu quả, một số người đã tiêm đủ liều để chống Covid-19 vẫn sẽ mắc bệnh, vì không có vaccine nào hiệu quả 100%. Những trường hợp này được gọi là ca đột phá vaccine. Tuy nhiên, có một số dữ liệu đề xuất rằng vắc-xin có thể giúp một số triệu chứng trở nên ít nghiêm trọng hơn ở những người được tiêm chủng nhưng vẫn mắc Covid-19.
Cơ thể thường mất khoảng 2 tuần để xây dựng hàng rào bảo vệ sau khi tiêm chủng. Nếu được tiêm chủng đầy đủ sau hai tuần kể từ khi tiêm liều thứ hai của vắc-xin Pfizer hoặc Moderna và hai tuần sau khi tiêm vắc-xin một liều J&J/Janssen thì bạn vẫn có thể mắc Covid-19 sau khi tiêm chủng vì cơ thể vẫn chưa có đủ thời gian xây dựng hàng rào bảo vệ đầy đủ. Hãy tiếp tục thận trọng cho đến khi được tiêm chủng đầy đủ.
Biến thể mới của vi-rút gây bệnh Covid-19 đang lây lan tại Hoa Kỳ và những khu vực khác trên thế giới. Dữ liệu hiện tại cho thấy vaccine ngừa Covid-19 được cấp phép sử dụng ở Hoa Kỳ có khả năng chống lại hầu hết các biến thể hiện đang lây lan. Tuy nhiên, một số biến thể có thể lây nhiễm cho một số người ngay cả sau khi được tiêm chủng đầy đủ.
Người có bệnh nền có thể tiêm vaccine không?
Những người có các bệnh nền có thể tiêm phòng Covid-19 miễn là họ không có Phản ứng dị ứng nghiêm trong hoặc ngay lập tức với vaccine ngừa Covid-19 hoặc với bất kỳ thành phần nào của vaccine. Tìm hiểu thêm những điều cần lưu ý dành cho người có bệnh nền về việc tiêm chủng. Chủng ngừa là một khuyến cáo quan trọng dành cho người trưởng thành ở độ tuổi bất kỳ có các bệnh nền nhất định vì họ có nguy cơ cao mắc bệnh nghiêm trọng do Covid-19.
Có người cho rằng bị dị ứng thì không nên tiêm vaccine vì sẽ bị sốc khi phản ứng với các thành phần của vaccine. Liệu có đúng?
CDC khuyến nghị mọi người nên được tiêm chủng dù họ có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng không liên quan tới vaccine hoặc thuốc tiêm, như dị ứng với thực phẩm, thú cưng, rắn độc, môi trường hoặc cao su. Những người có tiền sử dị ứng với thuốc uống hoặc tiền sử gia đình có phản ứng dị ứng nghiêm trọng cũng có thể được tiêm vắc-xin.
Người đang dùng thuốc, tiêm vaccine có bị ảnh hưởng không?
Tùy từng loại bệnh và thuốc các bạn đang điều trị, để biết cụ thể hãy liên hệ với bác sỹ điều trị của bạn và trung tâm tiêm phòng.
Các triệu chứng/phản ứng được coi là bình thường xảy ra sau khi tiêm vaccine?
Trên cánh tay nơi được tiêm:
- Đau
- Mẩn đỏ
- Sưng tấy
Trên các phần còn lại của cơ thể:
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Đau cơ
- Ớn lạnh
- Sốt
- Buồn nôn
Nếu bạn có phản ứng dị ứng ngay lập tức hoặc nghiêm trọng sau khi tiêm liều đầu tiên của vaccine Covid-19 mRNA thì không nên tiêm liều thứ hai của một trong hai loại vắc-xin Covid-19 mRNA.
Trong hầu hết các trường hợp, sự khó chịu do đau hoặc sốt là dấu hiệu bình thường cho thấy cơ thể bạn đang tạo hàng rào bảo vệ. Hãy gọi cho bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:
- Nếu tình trạng mẩn đỏ hoặc bị đau ở vị trí tiêm tồi tệ hơn sau 24 giờ
- Nếu các tác dụng phụ khiến bạn lo ngại và có vẻ không mất đi sau vài ngày
Sau khi tiêm có cần ăn kiêng hay hạn chế hoạt động?
Không cần. Hãy ăn uống đầy đủ, tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng của cơ thể, bổ sung vitamin bằng ăn nhiều hoa quả, rau xanh.
Cảm ơn bác sĩ vì đã cung cấp thông tin!
Nguồn: TH&PL