"Một Xuân Bắc thông minh, điềm đạm đã không còn" - một chuyên gia truyền thông cho biết sau ồn ào của NSƯT Xuân Bắc.
Khởi nguồn từ dòng trạng thái ẩn ý "đá xéo" của Xuân Bắc
Sự việc ồn ào này bắt nguồn từ việc Táo Quân năm nay nhận về nhiều ý kiến trái chiều. Hai ngày sau khi chương trình lên sóng, tức vào mùng 2 Tết, NSƯT Xuân Bắc đã đăng tải một một câu chuyện dài trên trang cá nhân và gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận.
Theo đó, câu chuyện Xuân Bắc kể có tên là "Cái tát của mẹ", nói về một người mẹ Tết nào cũng gói bánh chưng nhưng con trai bà, một người đàn ông đã đón hơn 50 cái Tết, giỏi chữ nghĩa, viết bài cho mấy "trang tin" và Facebook, "gói bánh (chưng) rất ngu" nhưng năm nào cũng chê bánh mẹ mình gói. Cuối cùng anh ta nhận cái tát của mẹ rồi nghe bố giáo huấn điều hay lẽ phải.
Xuân Bắc kết thúc "truyện ngụ ngôn" bằng câu: "Cả nhà tôi xong bữa cơm đêm 30 vào đúng lúc kết thúc chương trình Táo quân trên VTV3". Từ đây, nhiều khán giả cho rằng hàm ý của anh là ví người mẹ gói bánh chưng giống ekip làm "Táo Quân", còn người con trai hỗn láo "ăn cháo đá bát" chê bánh chưng mẹ mình gói chính là những khán giả chê bai "Táo Quân". Nam Tào bóng gió "mắng" những khán giả, nhà báo "dám" chê Táo quân trong khi chắc chắn không biết… làm Táo quân, chê nhưng năm nào cũng… hóng đợi chương trình.
"Cái tát của mẹ" cũng là cú tát vào mặt khán giả?
Rất nhanh chóng, bài viết trên trang cá nhân của Xuân Bắc nhận cả vạn lượt tương tác, hàng nghìn bình luận và hàng trăm lượt chia sẻ. Hành động này của Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam nhận về sự phản ứng dữ dội và lên án gay gắt của công chúng. Rất nhiều người bày tỏ sự bất bình, thất vọng và thẳng thắn chỉ trích thái độ lên mặt dạy dỗ khán giả một cách đầy "hằn học" của Xuân Bắc.
Khán giả cho rằng nam nghệ sĩ mượn câu chuyện để "mắng" người xem Táo quân là điều không nên bởi việc một tác phẩm nghệ thuật nhận lời khen chê là chuyện thường tình. Chưa dừng lại ở đó, việc nam nghệ sĩ dùng những từ ngữ có phần nặng nề dành cho nhân vật người con như: "Thật ngu ngốc cho đời tôi" hay "Bây giờ mới là ngu tiếp tập hai, ngu đỉnh điểm đây này" làm nhiều người nhận xét không chuẩn mực, đặc biệt khi anh ở cương vị Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.
Các chuyên gia cũng đồng loạt lên tiếng
Trước sự sôi sục của dư luận, các chuyên gia truyền thông, văn hóa, các nhà văn, nhà thơ cũng lên tiếng về vấn đề này. Và hầu hết đều đánh gia rằng động thái của Xuân Bắc rất dễ gây bức xúc.
Ông Trần Hướng Dương, Phó cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, cho rằng: "Khen chê với nghệ sĩ là điều bình thường và nên lắng nghe một cách văn minh. Xuân Bắc không nên phản ứng với khán giả. Nếu có chia sẻ Xuân Bắc nên chia sẻ một cách chân thành và nên rút kinh nghiệm".
Cũng theo ông Dương, Cục Nghệ thuật Biểu diễn từng ban hành Bộ Quy tắc ứng xử của nghệ sĩ, trong đó quy định rất rõ về nguyên tắc phát ngôn trên mạng xã hội. Nghệ sĩ Xuân Bắc là một nghệ sĩ được nhiều người biết đến, lại là lãnh đạo cao nhất của Nhà hát Kịch Việt Nam… đáng ra phải ý thức rất rõ về điều này.
Cùng quan điểm này, NSND Lê Tiến Thọ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: "Mọi hành động, thái độ của nghệ sĩ dù ở ngoài đời, trên mạng xã hội cũng cần phải có văn hóa, phải ứng xử văn minh".
Nhà thơ Phan Hoàng nêu ý kiến: "Xuân Bắc cũng như mọi người làm nghệ thuật khác nên biết lắng nghe khen chê từ khán giả một cách thận trọng. Không vì sự khen chê mà kiêu ngạo hay tự ái, đánh mất bản lĩnh sáng tạo, gây phản cảm về hình ảnh của mình trong mắt mọi người".
Ông nhận định sự khen chê bao giờ cũng có hai mặt. Vì vậy người làm nghệ thuật hãy xem điều đó là bình thường và biến nó thành động lực cho bản thân sáng tạo.
Đồng quan điểm, nhà văn Sương Nguyệt Minh cũng cho rằng đã chấp nhận theo đuổi con đường làm nghệ sĩ thì phải chịu được tiếng khen chê. "Người ta chê mình thì phải xem lại mình trước. Biết nghe lời chê để hoàn thiện lao động nghệ thuật mới là người nghệ sĩ lớn chân chính, chứ không phải thợ diễn mua vui", nhà văn cho hay.
Nhà văn Hoài Hương cho rằng bài viết của Xuân Bắc thể hiện sự phản ứng kém duyên trước những lời chê từ khán giả. "Câu chuyện của Xuân Bắc không trực tiếp nhắc đến khán giả hay Táo Quân nhưng đọc cả status và câu cuối bài đăng 'Cả nhà tôi xong bữa cơm đêm 30 vào đúng lúc kết thúc chương trình Táo quân thì tôi tin rằng ai cũng hiểu như thế", Hoài Hương nói.
Theo bà, nam nghệ sĩ không phải là người vô danh mà là nghệ sĩ nổi tiếng, giám đốc của một nhà hát quốc gia, nhân vật có ảnh hưởng tới công chúng vì vậy cần cẩn trọng với từng phát ngôn, nên "uốn lưỡi 7 lần trước khi nói".
Chuyên gia truyền thông Lê Ngọc Sơn đánh giá phát ngôn của Xuân Bắc cho thấy sự tự cao tự đại. "Trước hết, anh ấy đang tự tố cáo phông văn hóa, tri thức của bản thân qua câu chuyện đầy lỗi chính tả, câu cú lủng củng và ngôn từ thô thiển. Nghệ sĩ này nghĩ mình thâm nho nhưng thực tế đưa ra một nội dung chất lượng kém", ông Sơn nói.
Theo chuyên gia, bài viết "Cái tát của mẹ" cho thấy Xuân Bắc hiểu sai về mối quan hệ giữa nghệ sĩ và khán giả: "Anh ta ảo tưởng rằng mình có quyền ban phát nghệ thuật cho công chúng. Hay dở vẫn phải cố mà nuốt, cấm chê bai. Trong khi đó, người nghệ sĩ sống nhờ vào khán giả".
Đồng quan điểm, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cảm nhận lời lẽ của NSƯT Xuân Bắc trong bài viết nói trên trịch thượng, giống "lời đe nẹt, tiếng rít lên trong cơn nóng giận" thay vì những câu chuyện chứa bài học ý nghĩa như anh thường đăng tải.
"Bài viết của Xuân Bắc, nếu hiểu theo hướng "đá xoáy" những người chê Táo Quân thì cách phản ứng như vậy quá dở, quá cực đoan. Nếu dùng nó để soi chiếu với hình ảnh, phong cách từ trước đến giờ của anh ấy thì không còn nhất quán. Một Xuân Bắc thông minh, điềm đạm đã không còn" - vị chuyên gia này chia sẻ.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Long cho rằng Xuân Bắc bị công chúng phản ứng trái chiều khá hiển nhiên nhưng không tới mức phải tẩy chay. Theo anh, sự nóng giận, vội vàng của Xuân Bắc sai nhưng có thể hiểu được.
Đồng thời, một số khán giả cũng có ý thông cảm, cho rằng Xuân Bắc cần lên tiếng để mọi người tránh hiểu nhầm về dòng chia sẻ của mình. Hiện tại, trước phản ứng của khán giả và giới chuyên môn, Xuân Bắc vẫn giữ im lặng.
Xuân Bắc tên thật là Nguyễn Xuân Bắc, sinh năm 1976. Xuân Bắc là diễn viên, MC được nhiều khán giả, đặc biệt là khán giả miền Bắc yêu thích bởi diễn xuất tự nhiên, chân thật và hài hước. Anh cũng là MC "cầm trịch" nhiều chương trình hot như "Gặp Nhau Cuối Tuần", Ơn Giời Cậu Đây Rồi", "Vua Tiếng Việt",...
Nguồn: TH&PL