"Tár" không thuộc thể loại tài liệu, nhưng tác phẩm sống động đến mức nhiều khán giả nghĩ rằng câu chuyện hoàn toàn có thật, kể về một nhân vật có thật.
Trong phim, minh tinh Cate Blanchett vào vai chính Lydia Tár – nữ nhạc trưởng danh tiếng đang đứng trên đỉnh cao sự nghiệp. Thế rồi bỗng một ngày cô đánh mất tất cả, tụt dốc không phanh vì cáo buộc về những hành động trong quá khứ.
Ngay từ đầu phim, Lydia Tár được giới thiệu như là "một trong những gương mặt âm nhạc quan trọng nhất thời đại", tên tuổi nổi tiếng, xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, cô còn là một trong số 15 người hiếm hoi từng đạt EGOT – danh hiệu dành cho những ai thắng 4 giải thưởng giải trí lớn nhất hành tinh gồm: Emmy, Grammy, Oscar và Tony.
Lydia Tár dường như có tất cả những gì mọi người khao khát: Sự nghiệp lẫy lừng cùng gia đình viên mãn. Trên sân khấu, cô giữ vị trí thủ lĩnh dàn nhạc hàng chục thành viên, một cái vẫy tay cũng khiến tất cả phải dừng lại.
Rời ánh hào quang, cô luôn có chỗ dựa tinh thần là người bạn đời đồng giới Sharon (Nina Hoss). Cả hai không sống bên nhau toàn thời gian, nhưng thường xuyên kết nối vì cùng nuôi một bé gái đang ở độ tuổi tiểu học. Chưa kể, Sharon hiện cũng là bè trưởng đàn dây trong dàn nhạc Tár dẫn dắt.
Tuy nhiên, con người thật của Lydia dần lộ rõ qua đối thoại giữa cô với những người xung quanh. Với sinh viên, Lydia ép buộc học trò tin vào vẻ đẹp của âm nhạc. Nỗ lực bất thành, Lydia bắt đầu so sánh, công khai chỉ trích giới tính học viên.
Bên cạnh công việc, Lydia có đời sống tình cảm phức tạp. Francesca là phụ tá nhưng cũng từng có tình cảm với Lydia. Trong quá trình loại bỏ phó nhạc trưởng Sebastian vì bất đồng quan điểm, Lydia bị Olga (Sophie Kauer) - nữ nhạc công cello trẻ trung - thu hút.
Nửa cuối phim, Lydia dần đánh mất chính mình. Thông qua việc miêu tả chứng nhạy cảm với âm thanh, quá khứ đầy tội lỗi của nữ nhạc trưởng bị vạch trần. Hóa ra, Tár dù "cáo già" đến đâu cũng không tránh khỏi cái bẫy của dục vọng. Hóa ra, tình yêu cô dành cho bạn đời Sharon không lớn đến thế. Và hóa ra, Lydia Tár vốn cũng chẳng phải tên thật của cô.
Một thiên tài dù có vĩ đại đến đâu cũng chỉ là người trần mắt thịt, mà tham vọng của con người thì vô hạn. Chính tham vọng kiểm soát quyền lực đã nuốt chửng Tár, trở thành vách ngăn giới hạn sự sáng tạo, nhốt cô vào nỗi cô đơn trong đêm tối.
Tár dành hai trường đoạn quan trọng để lột tả một phần con người nghệ sỹ của Lydia: một là khi cô tập dợt cùng dàn nhạc và một là khi cô phản biện lại nam sinh viên bất đồng quan điểm.
Ở đoạn đầu, Lydia cho chúng ta thấy cô là người có đôi tai xuyên qua tâm can và trí não, cách Lydia lắng nghe và trao đổi (bằng tiếng Đức) với dàn nhạc giao hưởng khẳng định một lần nữa tài năng thiên bẩm trong cách kể chuyện bằng âm thanh.
Nhưng tất cả sẽ choáng ngợp trong cảnh quay đắt giá của phim: Lydia Tár rao giảng về đức tin mà nhạc cổ điển mang lại cho cô, trước sự chứng kiến của các sinh viên đầy mơ mộng nhưng cũng lắm hời hợt. Cảnh quay kéo dài 15 phút không chỉ lôi cuốn người xem với lượng thông tin khổng lồ, mà còn chứng minh kỹ thuật diễn xuất thượng thừa của Cate Blanchett, thông qua một loạt cung bậc cảm xúc: lúc cứng rắn, lúc như nài nỉ, khi lại ngông cuồng, có lúc lại trào phúng, v.v..
Âm nhạc là điểm sáng của phim, do nhà soạn nhạc người Iceland Hildur Guðnadóttir đảm nhận. Ngoài các bản nhạc mới, trong phim còn vang lên giai điệu của nhiều tác phẩm cổ điển, gồm: Symphony No. 5 của Gustav Mahler, Cello Concerto của Edward Elgar và The Well-Tempered Clavier của Johann Sebastian Bach, v.v..
"Tár là nghệ thuật" - trích lời nhà phê bình nổi tiếng A. O. Scott của tờ New York Times, dùng để ám chỉ nhân vật chính của phim, một nữ nhạc trưởng sắc sảo, gai góc và cá tính khác thường. Quả thật, chỉ riêng cái tên Cate Blanchett và 6 đề cử tại Oscar 2023 cũng đủ bảo chứng cho một tác phẩm chất lượng, đáng thưởng thức.
Tờ USA Today nhận định tác phẩm "như một cuộc khám phá hấp dẫn về thế giới âm nhạc cổ điển". Trang Empire Magazine đánh giá: "Phim có chiều sâu với cốt truyện xoay quanh sự trăn trở để thành một nghệ sĩ vĩ đại. Tár là màn hóa thân để đời trong sự nghiệp Cate Blanchett".
Tại Việt Nam, Tár hiện đã có mặt trên VieON và nhận được đánh giá rất cao.
Nguồn: TH&PL