Nhân ngày quốc tế đàn ông, cùng bàn về cách Mr Incredible thể hiện, đồng thời phá vỡ những chuẩn mực giới tính thường thấy ở phái mạnh.
The Incredibles (tên tiếng Việt: Gia Đình Siêu Nhân) là bộ phim siêu anh hùng hoạt hình do hãng Pixar sản xuất và Walt Disney Pictures phát hành lần đầu vào năm 2004. Giành được hai Giải Oscar và Giải Annie cho Phim hoạt hình hay nhất, The Incredibles được coi là một trong những bộ phim hay nhất về siêu anh hùng mọi thời đại.
Năm 2018, Incredibles 2 ra rạp, và trở thành bộ phim đem lại doanh thu cao nhất cho Pixar trong lịch sử. Một trong những điểm làm nên sức hấp dẫn cho phim, đó là lồng ghép các đề tài xã hội một cách dí dỏm và nhẹ nhàng song song với câu chuyện kinh điển cứu thế giới, mà nhân vật đại diện tiêu biểu là Mr Incredible.
Mr Incredible xuất hiện với vẻ ngoài vạm vỡ, cơ bắp cuồn cuộn và sở hữu sức mạnh phi phàm, là hình mẫu siêu anh hùng dễ dàng bắt gặp nhất trên truyền thông đại chúng, cũng là những gì phái mạnh mơ ước trở thành.
Có lòng hiệp nghĩa, khát khao làm nhiệm vụ xứng đáng với năng lực của mình, song người không gặp thời. Các siêu nhân bị cấm không được nhúng tay vào những vụ án, Mr Incredible phải làm công việc một nhân viên bảo hiểm như bao người khác để nuôi gia đình.
Làm công việc mình không hề yêu thích, đây là trạng thái phổ biến của không ít người trong xã hội, đặc biệt là cánh mày râu. Áp lực "trụ cột gia đình" đè nặng lên vai, khiến họ gắng gượng làm việc với tâm trạng chán chường. Trong phim, Mr Incredible không dám nói với vợ khi chẳng may mất việc, mỗi ngày vẫn giả vờ đi làm và tan làm, lén lút làm siêu anh hùng để lấy tiền đồng thời thỏa mãn giấc mơ "sống lại thời hoàng kim".
Chuyên gia tâm lý cho biết, có rất nhiều chàng trai gặp trạng thái tâm lý tương tự Mr Incredible. Họ không có sức mạnh siêu nhiên, nhưng có thể họ từng chơi bóng rổ ở trung học và là một ngôi sao sáng được chú ý, hoặc họ từng có cơ thể rắn chắc hay nâng được mức tạ ấn tượng. Sau vài năm bước chân ra xã hội, họ nhận ra mình không còn làm được như đã từng trong quá khứ, và trở nên chán nản với sự tầm thường của mình. Tâm lý học gọi đây là hội chứng siêu nhân (superman complex).
Những vấn đề về áp lực và danh dự của phái mạnh còn được thể hiện một cách gay gắt hơn nữa trong phần 2 của bộ phim, khi Mr Incredible trở thành hậu phương, ở nhà trông con trong khi vợ anh, Elastic Girl (Siêu nữ co giãn) đi làm trách nhiệm của một siêu anh hùng.
Sự ghen tị, đan xen với lòng tự trọng bị tổn thương, được nhân vật bộc lộ ngay khi nghe nói vợ mình mới là người được chọn làm nhiệm vụ. Niềm tự hào khi từng là "trụ cột gia đình" cũng đã khiến không ít người đàn ông trong xã hội há miệng mắc quai, cảm thấy mình thua kém, tổn thương khi người vợ làm ra tiền nhiều hơn hoặc thăng tiến nhanh hơn.
Những năm gần đây, phong trào nữ quyền đã mang lại sự chuyển dịch lớn trong xã hội. Phụ nữ kiếm được nhiều tiền hơn, có học thức cao hơn, chiếm nhiều vị trí quan trọng hơn trong xã hội. Các nhà làm phim cũng đã thôi khắc họa nhân vật nữ liễu yếu đào tơ, chỉ là một vai phụ trong cuộc đời huy hoàng của nhân vật nam khác, thậm chí trao cho họ một câu chuyện riêng biệt, như Little Women, Charlie's Angels….
Trong khi đó, nam giới vẫn gồng mình trong chiếc hộp hình mẫu giới "nguyên xi" từ nhiều thế kỷ trước.
Vào vai người bố nội trợ (stay-at-home-dad), Mr Incredible gặp phải không ít khó khăn khi vừa chăm sóc em bé nhỏ, vừa dạy con trai làm bài, vừa xử lý mối quan hệ của bản thân với con gái mới lớn. Mất ngủ, thiếu ngủ, tâm trạng bồn chồn lo lắng, không có thời gian cho bản thân, nhưng anh ta vẫn từ chối tìm kiếm sự giúp đỡ, cho đến khi đứa con gái quyết định gọi cho người bạn chí cốt của anh ta, Frozone.
Ngoài đời, việc thuyết phục những người đàn ông đang gặp vấn đề rằng họ cần hỗ trợ cũng khó khăn không kém gì trong phim. Các chuyên gia cho biết, việc tìm kiếm sự giúp đỡ với họ như thừa nhận rằng mình không đủ khả năng và làm không tốt, và họ khó chịu khi cảm thấy yếu đuối. Vì "đàn ông đích thực" phải mạnh mẽ và kiểm soát được mọi thứ. Đây có lẽ là lý do khiến hai phần ba các cuộc tự sát nạn nhân là đàn ông, và chỉ một phần mười nạn nhân các cuộc hãm hiếp đàn ông dám lên tiếng.
Trong phim, Mr Incredible đã nói về trách nhiệm làm bố nội trợ của mình rằng "tôi phải làm tốt để vợ tôi có thể làm tốt, chúng ta đều làm tốt". Đây chính là đích đến sau cùng của bình đẳng giới (gender equality), không phải đôi bên đều phải gồng gánh như nhau, mà là cùng nhau hợp tác và coi trọng những gì đối phương làm, thay vì coi mình như "chiếu trên".
Thông qua nhân vật Mr Incredible, có thể thấy đàn ông cũng cần có "nam quyền", mà nam quyền này lại nằm ở việc hợp tác với "nữ quyền", đôi bên cùng giải phóng nhau khỏi những định kiến về khuôn mẫu giới. Nhưng điều này có lẽ sẽ còn một chặng đường rất dài để đi trong tương lai.
Nguồn: TH&PL