Việc Binz được vinh danh tại MAMA 2020 càng củng cố thêm cho phát ngôn trước đó của nam rapper: Đây chính là "thời khắc hoàng kim của Rap Việt".
Trong đêm Chung kết trao giải Rap Việt, MC Trấn Thành có chia sẻ: “Năm 2020 thật sự là một cuộc cách mạng của Rap tại Việt Nam”. Gọi đây là một cuộc cách mạng, bởi trong suốt hành trình phát triển của nhạc Rap trên đất Việt, chưa từng có ai nghĩ rằng nhạc Rap/Hip-hop trong năm nay lại thăng hoa và phồn thịnh đến như thế.
Từ một dòng nhạc mang nhiều định kiến và bị cho là không phù hợp với văn hóa đại chúng, giờ đây nhạc Rap đang tấn công và chiếm ưu thế trên tất cả các diễn đàn từ Trending YouTube, mạng xã hội, các bảng xếp hạng âm nhạc lớn nhỏ và kể cả các giải thưởng tầm cỡ quốc tế.
Mới đây, Binz - một trong những nam rapper đình đám trên thị trường âm nhạc Việt - bất ngờ chia sẻ thông tin về việc anh được BTC MAMA trao giải thưởng Best Asian Artist Vietnam của MAMA (Mnet ASIA MUSIC AWARDS). Sự kiện này càng giúp khẳng định thêm một lần nữa về sự thành công của dòng nhạc Rap ở Việt Nam: những nghệ sĩ của dòng nhạc này đã có thể đường hoàng đứng bên cạnh những nghệ sĩ dòng Pop đại chúng với số lượng người hâm mộ và sự công nhận của truyền thông không hề thua kém.
Binz - Rapper Việt Nam đầu tiên nhận giải Best Asian Artist Vietnam của MAMA
MAMA là một trong những giải thưởng âm nhạc nổi tiếng nhất trên toàn khu vực châu Á, trong đó hạng mục Best Asian Artist Vietnam ra đời từ năm 2012 nhằm vinh danh những nghệ sĩ Việt Nam có sức ảnh hưởng mang tầm châu lục. Trước Binz, đã có 8 nghệ sĩ Việt Nam đạt được thành tích này, đều là những cái tên cực kì nổi bật trong năm họ được trao giải.
Tóc Tiên là ca sĩ được “chọn mặt gửi vàng” cho giải thưởng Best Asian Artist Vietnam năm 2017. Đó là năm mà Tóc Tiên liên tiếp cho ra mắt các sản phẩm âm nhạc chỉn chu và chịu khó biến đổi đa dạng trong màu sắc âm nhạc của mình. Từ những bản ballad ngọt ngào, hình ảnh nữ tính đến cả những ca khúc sôi động và thể hiện cá tính mạnh mẽ: Em Không Là Duy Nhất, Walk Away, Hôm Nay Tôi Cô Đơn Quá,... tất cả đều là những ca khúc hit nổi bật của năm. MAMA 2019 gọi tên ca sĩ Hoàng Thùy Linh - nữ hoàng văn học dân gian Việt Nam - cho giải thưởng danh giá này. 2019 là một năm thành công của Hoàng Thùy Linh khi đưa vẻ đẹp truyền thống phụ nữ Việt Nam vào âm nhạc của mình, từ hình ảnh cô gái dân tộc Mường trong Để Mị Nói Cho Mà Nghe, đến hình ảnh cô hầu đồng trong Tứ Phủ và sự hòa quyện giữa vẻ đẹp phụ nữ truyền thống và hiện đại trong Duyên Âm. Đây còn là năm nữ ca sĩ ra mắt album kỷ niệm 10 năm ca hát mang tên Hoàng nhận được sự đón nhận của đông đảo khán giả.
Điểm qua danh sách nghệ sĩ Việt Nam chiến thắng tại giải MAMA - hạng mục Best Asian Artist Vietnam từ năm 2012 cho đến 2019, có thể thấy họ đều là những nghệ sĩ thuộc về những dòng nhạc đại chúng, những ngôi sao hàng đầu Vpop có tầm ảnh hưởng trong và ngoài nước. Và sự xuất hiện của Binz trong danh sách giải thưởng năm nay như một con dấu mới nhằm khẳng định: Rapper cũng có tầm ảnh hưởng lớn đến công chúng không thua kém các nghệ sĩ chuyên trị dòng nhạc Pop, Ballad, RnB - những dòng nhạc đã thấm sâu vào đời sống đại chúng cả chục năm nay tại Việt Nam.
Đây là thành tích vô cùng xứng đáng của nam Rapper đến từ team SpaceSpeakers khi năm 2020 của anh là một năm vô cùng đột phá, thậm chí có thể nói là năm gặt hái nhiều thành công nhất trong sự nghiệp. Bản hit BIGCITYBOI trở thành một trong những giai điệu mang tầm “quốc dân” trong năm nay và đem về cho anh nhiều thành tích đáng kể. Sau 12 giờ kể từ khi được phát hành, MV đã chiếm lĩnh tab thịnh hành trên YouTube tại nhiều nơi với thứ hạng cao: No.3 ở Việt Nam, No.3 ở Canada, No.7 ở Úc, No.13 ở Mỹ và No.18 trên toàn cầu. Sau 1 tháng, BIGCITYBOI vẫn dẫn đầu 3 danh sách Top Hits Vietnam, Top 50 Việt Nam của nền tảng Spotify và Top 100: Việt Nam của Apple Music.
Đặc biệt, với vai trò HLV Rap Việt, mật độ phủ sóng và danh tiếng của Binz lên cao chưa từng có, thậm chí trở thành cái tên đứng Top 1 nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng trên Social Media vào tháng 8/2020. Cũng trong năm nay, Binz khiến đông đảo người hâm mộ tự hào khi xuất hiện trên tạp chí uy tín của Billboard Mỹ với tiêu đề "hà thơ Rap của Việt Nam vươn tới những tầm cao mới với BIGCITYBOI". Đây là lần hiếm hoi một nghệ sĩ Việt xuất hiện hẳn một bài viết riêng trên tờ Billboard danh giá. Sự kiện này đã khẳng định mức độ nổi tiếng của Binz không còn nằm trong ranh giới Việt Nam mà bước đầu chinh phục vị thế của mình trên thị trường quốc tế.
Tổng hòa các yếu tố trên, có thể nói chiến thắng của Binz tại MAMA cho hạng mục Best Asian Artist Vietnam là chiến thắng không chỉ của riêng Binz. Đó là một sự công nhận mới, giúp xóa nhòa mọi ranh giới giữa nhạc Rap và thị trường âm nhạc Vpop nói chung, kể cả những định kiến về Rap dường như cũng không còn cơ hội tồn tại nữa!
Năm 2020 - cuộc cách mạng thành công và đầy vẻ vang của nhạc Rap
Trở lại với câu nói của MC Trấn Thành tại chung kết Rap Việt: “Đây là một cuộc cách mạng của nhạc Rap tại Việt Nam”. Có sự ví von như vậy phải chăng vì bất kỳ cuộc cách mạng nào cũng đều là sự đấu tranh để phá bỏ những quy luật, định kiến xưa cũ và cả những áp bức trong suốt một thời gian dài để có thể mở ra kỷ nguyên mới và giải phóng sự tự do. Nhạc Rap không nằm ngoài câu chuyện đó!
Hơn một thập kỷ qua, Rap Việt và các Rapper phải “nằm gai nếm mật” với những định kiến không hay, đối mặt với sự chê bai, chỉ trích và xoay quanh những tranh cãi. Đối với một nghệ sĩ Rap, để đạt được thành công và nổi danh bằng con đường này chưa bao giờ là câu chuyện dễ dàng. Họ chẳng mấy khi có sản phẩm âm nhạc được gọi là hit hay ghi danh trên “bảng vàng” tại các giải thưởng âm nhạc lớn nhỏ. Đối với khán giả yêu nhạc Việt Nam, Rap chưa từng thuộc về những gì hoa mỹ như Pop, Ballad hay âm nhạc dân gian. Chính vì thế, hoang đường - có thể là hai từ miêu tả chính xác nhất về con đường phát triển “có thật” của Rap tại mảnh đất này.
Sự công nhận của công chúng dành cho Binz, thể hiện qua giải thưởng MAMA mà nam Rapper nhận được trong năm nay cho thấy sự trưởng thành của Rap tại thị trường nhạc Việt. 9 năm trước, Karik là Rapper đầu tiên đạt giải thưởng MTV Việt Nam 2011, nhưng đó là một chiến thắng “nhận được nhiều nghi hoặc hơn là công nhận”, bởi lúc đó âm nhạc Hip-hop còn quá mới mẻ so với tai nghe của khán giả Việt Nam. Bản thân Karik cũng thừa nhận như thế trong một vlog gần đây: “Cho dù đoạt được giải thưởng đó nhưng trong mắt các nghệ sĩ, Rap vẫn chỉ là thứ làm nền, Rik chỉ là 'một thằng đi collab' để làm nền cho nhạc người ta thôi chứ không phải nghệ sĩ chính quy. Tuy nhiên mọi thứ đang dần thay đổi rồi, Rap bây giờ phát triển rất mạnh. Không chỉ mình Rik mà các anh em Rapper một khi bước vào con đường Mainstream, làm nhạc chỉn chu một cách tâm huyết thì mọi người đều phải được coi trọng”.
Chính vì những định kiến đã thấm sâu vào suy nghĩ đại chúng như thế, nên sự thành công vang dội của chương trình Rap Việt trong năm nay là một sự thật “không thể ngờ tới” của khán giả lẫn những người trong giới chuyên môn.
Có thể nói hơn 3 tháng nay, không chỉ những người quan tâm, yêu thích nhạc Rap “sống cùng Rap Việt” mà cả những ai xem/ nghe theo vì tò mò, vì hiệu ứng lan tỏa từ truyền hình đến truyền thông, mạng xã hội lẫn đi vào đời sống, có lẽ cũng khó làm ngơ với Rap. Lần đầu tiên có đến hai chương trình về Rap được phát sóng cùng lúc và nhận lại hiệu ứng nhiệt tình từ phía khán giả. Không dừng lại sau mỗi tập phát sóng, các tiết mục của những Rapper “chất lừ” từ hai sân chơi này sau đó tiếp tục “bùng nổ” với lượt view YouTube từ vài triệu đến hàng chục triệu: Giàu Vì Bạn Sang Vì Vợ - MCK (8,5 triệu views), Tiền Nhiều Để Làm Gì - GDucky (8 triệu views), Bắc Kim Thang - Ricky Star (20 triệu views), Tình Yêu Bận Bịu - Tlinh (11 triệu views),...
Và, Rap/ Hip-hop đã thuyết phục được công chúng, đã không còn “khó chấp nhận” như định kiến trước đây nữa. Những gì Rap thể hiện khi đến với hình thức sân khấu đại chúng - trên truyền hình, vừa gần gũi mà vẫn không mất đi chất tự do, phóng khoáng vốn có của mỗi Rapper. Không chỉ vậy, sự kết hợp, giao thoa tinh tế giữa Rap cùng các thể loại âm nhạc khác, từ âm hưởng dân ca đến Opera,… đã mang đến cho Rap Việt những màu sắc thú vị. Thử lên kênh YouTube xem lại tiết mục kết hợp Rap và Opera của Rap Việt: Tiền Nhiều Để Làm Gì (GDucky và Lưu Hiền Trinh), sẽ thấy hằng hà lời bình luận thích thú, khen ngợi từ cách thể hiện cảm xúc đến chuyên môn. Và điều thú vị là, bản Rap này có thể khiến người ta phát ghiền và nghe đi nghe lại nhiều lần.
Không chỉ thay đổi suy nghĩ của không ít người nghe về Rap, bản thân những Rapper cũng nhìn nhận sự “đổi thay” ở chính mình, từ “thế giới ngầm” (Underground) tiệm cận với đời sống âm nhạc đại chúng. Vốn dĩ ý nghĩa khai sinh của Rap và nền văn hóa Hip-hop là một “mảnh đất” dành cho những người “underdog” có cơ hội đi lên. Dế Choắt - quán quân năm nay của Rap Việt chính là hình mẫu “real Hip-hop” như thế, một đối tượng ít được truyền thông chú ý, nhưng giờ Dế đã có thể kể câu chuyện của mình đến nhiều người hơn, làm thay đổi cách nhìn của công chúng về bộ môn này. Có thể minh chứng điều này từ chia sẻ trước vòng Chung kết của Dế Choắt, cậu không kỳ vọng sẽ trở thành quán quân, nhưng nếu kỳ tích xảy ra, cậu mong muốn chia sẻ thông điệp rằng: “Một người trưởng thành từ hè phố, làm đủ nghề vất vả như mình vẫn có ngày tìm được cơ hội trên sân khấu lớn và được công nhận thực lực”.
Không còn gì bàn cãi khi có nhiều nhận định cho rằng năm 2020 chính là “năm của Rap”. Một cột mốc đánh dấu sự chiến thắng cho cuộc cách mạng của dòng nhạc Rap, và chính những Rapper là người tạo nên nguồn cảm hứng cho bộ môn nghệ thuật này. Rap đã được công nhận là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, như chính nhận định của Binz: “Bây giờ, bật tivi, mở YouTube, lướt Facebook, ở đâu cũng thấy Rap. Rồi sẽ có những thế hệ trẻ lớn lên bằng những bài nhạc Rap chứ không phải là nhạc Trịnh Công Sơn, Bằng Kiều, Trần Thu Hà,... Rap không chỉ là thú chơi ngông của giới trẻ mà có thể trở thành văn hoá của cả một thế hệ sau này”.
Rap Việt đang dần định hình bản sắc riêng: Đã đến lúc Rap không cần đấu tranh nữa, chỉ cần tiếp tục tỏa sáng!
“Lịch sử Việt Rap giờ đã thêm một chap” (Người Ấy Là Ai - 16 Typh), thành công của Rap Việt trong năm nay đã mở ra hành trình mới cho các Rapper nói riêng và văn hóa Hip-hop nói chung. Có lẽ giờ đây họ chẳng cần gồng mình lên để đấu tranh gì nữa, mà chỉ cần tiếp tục tỏa sáng với đam mê của mình và với những sự đón nhận mới từ khán giả.
Tuy nhiên, đến tận năm 2020 Rap Việt mới thật sự tỏa sáng thì có gọi là quá muộn so với thế giới hay không? Nhạc Rap sinh ra từ đất Mỹ, nên các Rapper từ lâu đã được công nhận, có chỗ đứng và có thị trường tiềm năng để phát triển. Kanye West thậm chí còn tham gia tranh cử tổng thống, nhận được 60.000 phiếu bầu; hay như Billie Eilish - một nữ Rapper trẻ có tên trong danh sách Time 100 những người có tầm ảnh hưởng nhất trên thế giới; và nam Rapper Drake người Canada còn xuất hiện ở vị trí thứ 5 trong danh sách Forbes Five xếp hạng các nghệ sĩ Hip-hop giàu có nhất. Hay tại Kpop, Rap/ Hip-hop cũng rất phổ biến. Trong một nhóm nhạc, vị trí Rapper không hề kém cạnh mà quan trọng ngang hàng Vocalist, hay các Rapper Underground vẫn có sân chơi riêng để khán giả đón nhận âm nhạc của họ. Có thể nói, ở quốc tế, văn hóa Rap/ Hip-hop gần như trở thành một “văn hóa bản địa” từ lâu.
So với những nền âm nhạc đã phát triển trên thế giới, thời điểm nhạc Rap “nở rộ” tại Việt Nam có phần chậm hơn. Thế nhưng, Việt Nam có nền văn hóa với tập quán khác biệt, không giống văn hóa Âu - Mỹ. Việc nhạc Rap có thể bùng nổ và được đón nhận như năm 2020 là một sự may mắn chứ không phải so sánh sớm hay muộn với thế giới. Thực tế thì, dù chung tiếng nói Hip-hop, nhưng bản sắc của từng quốc gia sẽ khác nhau, và Rap Việt cũng đang dần định hình bản sắc riêng. Đó là điều mà các anh em Hip-hop tại Việt Nam đang nỗ lực, và càng được khẳng định rõ qua câu nói của Binz: “Đây là ‘ước mơ’ của Binz nói riêng và của tất cả anh em yêu nhạc Rap nói chung”.
Giữa nhiều biến động đời sống, nhu cầu thể hiện tiếng nói bản thân ngày càng cao, thì với Rap - một “thế giới” cho phép biên độ sáng tạo được mở rộng, nơi các nghệ sĩ bộc lộ được cái tôi chân thật, trực diện, thẳng thắn, đã tác động mạnh mẽ đến người nghe và khơi gợi được sự thích thú từ khán giả. Chính vì thế nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long cho rằng: “Khán giả ‘cuồng’ vì dòng nhạc đáp ứng được nhu cầu, hơi thở của thời đại hiện nay trong bối cảnh giao lưu văn hóa quốc tế. Tư duy, thẩm mỹ của người trẻ hiện nay cũng thích ứng với những tiết tấu nhanh, có chút phá cách”.
Dù vậy, cơn sốt thời gian qua mới chỉ báo hiệu sự khởi đầu. Để có những sản phẩm ghi dấu ấn thực sự hay trở thành nghệ sĩ hạng A, các Rapper cần nỗ lực hơn nữa. Những gì thịnh hành dần dà cũng sẽ bị lãng quên, như Producer/ DJ Touliver từng nói: “Âm nhạc (cũng giống như thời trang) sẽ luôn là một vòng tròn lặp lại”, chỉ có sản phẩm mang giá trị nghệ thuật đích thực mới ở lại. Chính vì thế, đã đến lúc Rap không cần đấu tranh để được công nhận nữa, mà phải thay đổi góc nhìn, ngày càng sáng tạo, cống hiến và tiếp tục tỏa sáng.
Nguồn: TH&PL