Tới nay, bộ phim "Đất rừng phương Nam" đã thu về hơn 50 tỉ đồng. Tuy nhiên, thành công này lại đa phần không tới từ chất lượng của bộ phim mà là qua hàng loạt scandal.
Ngay từ giai đoạn casting, dự án phim điện ảnh Đất Rừng Phương Nam - chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đoàn Giỏi - do đạo diễn Nguyễn Quang Dũng thực hiện, đã nhận được nhiều sự quan tâm từ khán giả.
Đặc biệt là thông tin về những diễn viên sẽ thủ vai các hình tượng nhân vật đã quá ấn tượng trong bản truyền hình trước đó như: bé An, thằng Cò, Võ Tòng, bác Ba Phi, v.v..
Ê-kíp của Đất rừng phương Nam nắm rõ thị hiếu này nên thông tin về dàn cast cũng được đưa ra nhỏ giọt và kéo dài nhiều tuần liền. Vai Út Lục Lâm của Tuấn Trần, Tiến Luật trong vai ông Tiều - cha của bé Xinh, vai thầy giáo Bảy của Hứa Vĩ Văn, hay Mai Tài Phến với Võ Tòng, v.v. đã khiến khán giả liên tục đưa ra những so sánh, khen có chê có, làm phim duy trì được sức nóng liên tục.
Để rồi khi NSX công bố Trấn Thành, một cái tên với nhiều thị phi trong vài năm trở lại đây, vào vai nhân vật bác Ba Phi, hiệu ứng đã thực sự bùng nổ.
Hàng loạt trang báo và diễn đàn ngay lập tức đưa ra lời nhận xét và đa phần là chê bai, từ vấn đề tuổi tác, tạo hình cho tới cách diễn.
Ê-kíp cũng ngay lập tức đổ thêm dầu vào lửa với hàng loạt phát ngôn như: "Ngoài Trấn Thành, tôi cũng không biết nghĩ đến ai để diễn vai này", "Biết đâu 20 năm sau nữa sẽ có người được truyền cảm hứng bởi bộ phim này, làm lại Đất rừng phương nam của năm 2043, thời điểm đó lại nói biết có làm bằng năm 2023 không, ông Dũng với Thành làm hay lắm", v.v..
Chính vì đánh vào tâm lý mong muốn "bóc phốt" này, mà ngay trong ngày đầu tiên doanh thu của phim "Đất rừng phương Nam" bản điện ảnh đã vượt mốc 20 tỉ đồng.
Tận dụng scandal từ văn hóa phê bình phim yếu kém
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chia sẻ với Lao Động rằng: "Một bộ phim truyện luôn luôn được định nghĩa là hư cấu, tưởng tượng, dù được chuyển thể, phóng tác, lấy cảm hứng từ những câu chuyện có thật. Do đó, để có những bộ phim hay, tác giả cần phải để cho trí tưởng tượng của mình bay bổng và đi xa hết mức có thể, thậm chí thoát ly hoàn toàn khỏi thực tế mà bộ phim dựa vào.
Giống như các loại hình nghệ thuật khác, một bộ phim truyện làm ra để khán giả khám phá thế giới tưởng tượng của tác giả. Một bộ phim truyện hư cấu tuyệt đối không phải là 'bằng chứng lịch sử' hay là 'căn cứ thực tế' cho bất cứ một luận điểm nào, chủ thuyết nào.
Khán giả hoàn toàn có quyền đánh giá một bộ phim về tất cả những gì mà tác phẩm thể hiện. Đơn cử, phục trang không đúng thời kỳ lịch sử, đạo cụ không đúng, bối cảnh sai, v.v.. Nhưng, phán quyết cuối cùng của khán giả đưa ra một cách văn minh là, bộ phim này hay hoặc dở, tôi thích hay không thích, thế thôi...".
Dù vậy, sau 3 ngày chiếu, chỉ trích mà Đất rừng phương Nam nhận về từ cả mạng xã hội lẫn báo chí chỉ có vấn đề duy nhất là lịch sử như: "bác bỏ vai trò của Việt Minh", "nâng tầm vai trò của Thiên Địa hội", "không đúng với nguyên tác", v.v.. Nhưng không hề có bất cứ chỉ trích vào về vấn đề nghệ thuật như diễn xuất, biểu cảm, lời thoại, cảm xúc, v.v..
Nhận thức được văn hóa phê bình phim yếu kém của đại đa số khán giả Việt, nhà sản xuất của Đất rừng phương Nam đã có những chuẩn bị trước.
Ngay từ buổi họp báo công bố ra mắt vào chiều ngày 11/10, tức là trước ngày chiếu sớm 2 ngày, Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã nói rằng: "Phim này đã thay đổi bối cảnh, mốc thời gian so với bản tiểu thuyết. Bản tiểu thuyết lấy bối cảnh khoảng năm 1945. Còn chúng tôi giữ tinh thần của bản truyền hình, lấy mốc thời gian trước năm 1930" hay như là "Phim không phải sách giáo khoa, không mang nhiệm vụ là tư liệu lịch sử".
Thậm chí sau khi thẩm định lại ngày 14/10, NSX Đất rừng phương Nam cam kết sửa lại hết những cái "chưa hợp lý" trong phim chỉ trong vòng... 1 ngày. Có thể thấy, NSX đã chuẩn bị kịch bản đầy đủ cho việc bị "lên án" này ngay từ đầu.
Hệ quả là gần như cả mạng xã hội lẫn báo chí đã PR không công cho Đất rừng phương Nam trong vài ngày trở lại đây. Về phía khán giả, với tâm lý "bóc phốt" cũng như cái gì "càng sai trái thì càng hấp dẫn", họ liên tục đổ ra rạp để kiểm chứng.
Phim tầm trung dễ dàng đạt doanh thu trăm tỉ
Đất rừng phương Nam là phim được phân loại K - trẻ em dưới 13 tuổi phải đi cùng người giám hộ, tức là phim gần như là dành cho mọi độ tuổi.
Vì là phim cho cả trẻ em xem nên tình tiết của phim đơn giản và tuyến tính, đi một mạch từ A - Z, không có plot twist, hay có thể nói là phim giải trí, ít mang tính nghệ thuật.
Tiền Phong nhận định về bộ phim rằng: "Tác phẩm mắc lỗi chung của nhiều phim Việt đó là đẹp nhưng vô hồn. Nhiều cảnh quay lạm dụng kỹ xảo vi tính khiến khung cảnh Việt Nam không thật. Ở cuối phim, hình ảnh cò bay loạn xạ trông không đẹp mắt mà còn khiến khung hình rối rắm.
Đạo diễn cũng chưa khắc họa được cuộc sống bình dị, chân phương của người dân quê ở miền đất phương Nam. Cái đói, cái khổ bị thay thế hoàn toàn bằng cái đẹp và những màn đánh đấm, thi triển võ nghệ.
Do thời lượng ngắn, một số nhân vật chỉ xuất hiện thoáng qua chứ không được khai thác sâu. Chẳng hạn, bé Cò (Đỗ Kỳ Phong) được xây dựng khá hời hợt, hay nhân vật Võ Tòng (Mai Tài Phến) gần như mờ nhạt, thậm chí không có một câu thoại.
Tác phẩm cũng rơi vào tình trạng 'đầu voi đuôi chuột'. Mở màn ấn tượng và giàu kịch tính nhưng kết phim hời hợt, gấp gáp. Phim có twist nhưng cách giải quyết vấn đề còn khiên cưỡng. Có nhân vật đang bí hiểm, thâm sâu bỗng trở nên ngớ ngẩn, thiếu suy nghĩ...
'Đất rừng phương Nam' có lẽ chỉ phù hợp với những ai chưa từng đọc nguyên tác hoặc xem bản truyền hình. Với những hạn chế còn tồn tại, phim chỉ dừng lại ở mức độ tác phẩm giải trí, xem cho vui rồi thôi.".
Dù đánh giá thực tế là như vậy nhưng tới nay, Đất rừng phương Nam đã thu về gần 53 tỉ đồng, một con số "quá khủng" so với chất lượng thực sự của bộ phim.
Với kinh nghiệm làm phim lâu năm và hiểu rõ showbiz Việt như đạo diễn Nguyễn Quang Dũng và Trấn Thành thì việc nhận ra chất lượng bộ phim chỉ đạt ở tầm trung là điều không khó.
Cái khó là làm sao để marketing khéo léo mà thôi!
Nguồn: TH&PL