Muôn kiểu hoài niệm của điện ảnh Việt về một Sài Gòn thân thương và giàu giá trị văn hóa.
Dù trải qua ngần ấy đãi lọc của thời gian và lòng người, Sài Gòn vẫn luôn hiện hữu rõ nét trong lòng mỗi con người Việt Nam. Sài Gòn hiện đại năng động và náo nhiệt, như cách chúng ta vẫn thường định danh về nó. Ngắm nhìn những thước phim về Sài Gòn, chúng ta vẫn luôn tự hỏi: "Ngày trước nơi này ra sao, Sài Gòn có gì mà điện ảnh vẫn không thôi hoài niệm?"
Bởi lẽ, dù tấp nập và xô bồ, Sài Gòn vẫn luôn có câu chuyện của riêng nó - câu chuyện của thời gian. Và điện ảnh là người kể lại những câu chuyện ấy, lột tả Sài Gòn xưa một cách trọn vẹn từ những thước phim trên màn ảnh rộng.
Cô ba Sài Gòn
Cô Ba Sài Gòn là một trong những tác phẩm điện ảnh thành công của Ngô Thanh Vân. Bộ phim xoay quanh sự nghiệp giữ gìn truyền thống may áo dài của nhà may Thanh Nữ - một nhà may nổi tiếng nhất nhì Sài Gòn những năm 1969. Đây được xem là thời kỳ vàng son của áo dài, dù đứng trước làn sóng văn hóa phương Tây, áo dài vẫn chiếm ưu thế.
Dựa theo mô típ xuyên không, bộ phim đã đưa người xem trở về thập niên 60. Khi sự du nhập của văn hóa phương Tây ngày càng nhiều, những trang phục cách tân, lối sống hiện đại cũng dần hiện hữu giữa một Sài Gòn phồn hoa.
Đến với bộ phim, chúng ta sẽ bắt gặp Sài Gòn hào nhoáng, nhộn nhịp nếp sống xưa với những con đường đông đúc, những góc phố vượt thời gian cùng những con người sống trong sự giao thoa giữa hiện đại và truyền thống.
"Dừng chân trên bến khi chiều nắng chưa phai
Từ xa thấp thoáng muôn tà áo tung bay"…
Cô Ba Sài Gòn đã kể một câu chuyện thời trang sâu sắc trong bối cảnh Sài Gòn xưa và nay. Thời trang của các quý cô Sài Gòn thập niên 60 luôn khiến người ta suýt xoa bởi sự sành điệu và Tây hóa. Điển hình trong phim, nhân vật Như Ý (do Ninh Dương Lan Ngọc thủ vai) là cô gái có niềm đam mê đặc biệt với thời trang phương Tây tân thời và xem áo dài là một điều gì đó cũ kỹ, lỗi thời.
Đối với Cô Ba Sài Gòn, dường như thời trang là thứ phản ánh rõ ràng nhất hơi thở Sài Gòn cổ điển. Các cô thiếu nữ, đặc biệt là Như Ý, thường diện những bộ váy suông, váy xòe chấm bi, quần ống loe cùng kính mèo và đôi găng tay,…Đó là những món thời trang được các quý cô Sài Gòn thập niên 60 70 ưa chuộng.
Ròm
Lấy bối cảnh một khu chung cư cũ đang chờ giải tỏa tại Sài Gòn, Ròm là câu chuyện xoay quanh cuộc sống của cậu bé Ròm, một đứa trẻ mồ côi, làm nghề "cò đề" để kiếm sống qua ngày. Bên cạnh cuộc đua tìm chén cơm để sống qua ngày của cậu là những phận người nhỏ bé khiến khán giả trào dâng cảm xúc ở nhiều phân đoạn. Họ đều là những người lao động chân tay, chơi số đề, xem trò may rủi là cơ hội kiếm tiền hòng thay đổi cuộc đời.
Câu chuyện của những con người lao động không ở đâu xa xôi, mà ngay giữa lòng Sài Gòn, trong một chung cư cũ ở Thanh Đa, quận Bình Thạnh. Với cách quay phim độc đáo và khung hình nghiêng cho cả bộ phim, người xem thấy được một Sài Gòn "chông chênh" trên màn ảnh rộng. Điều đó góp phần tạo nên sự chân thực cho những phân cảnh hành động, chạy đua mang đậm hơi thở đường phố, như khắc sâu thêm cuộc đời của chính nhân vật Ròm.
Khác với câu chuyện tân thời thập niên 60 của Cô Ba Sài Gòn, Ròm là câu chuyện của những con người lao động trong Sài Gòn khoảng những năm 2000. Chính vì vậy, một số tình huống có thể hơi xa lạ và lỗi thời với một bộ phận khán giả trẻ. Ngày nay, khi công nghệ hiện đại, ai cũng có thể tra cứu kết quả xổ số bằng điện thoại thì việc mua giấy dò không còn phổ biến như trong phim nữa.
Trong phim, các nhà đầu tư bất động sản luôn cố tìm mọi cách giải tỏa mặt bằng khu chung cư để xây dựng các phức hợp thương mại và các khu mua sắm. Đây cũng chính là kịch bản rất quen thuộc ở Sài Gòn. Khác với những thước phim về Sài Gòn được lãng mạn hóa, chạy theo thị hiếu phổ thông, Ròm có cách khai thác nhân vật, bối cảnh khá gai góc và trần trụi.
Căn chung cư trong phim Ròm lộn xộn, ngột ngạt và đầy rẫy những khốn khổ của một bộ con người trong xã hội. Điều đó càng cho thấy, Sài Gòn không phải lúc nào cũng lý tưởng, cũng đem đến cho con người cuộc sống thành thị đáng ước mơ. Như người ta vẫn thường nói, Sài Gòn hoa lệ, hoa cho người giàu, lệ cho người nghèo…
Có Căn Nhà Nằm Nghe Nắng Mưa
Bộ phim là dự án đầu tay của đạo diễn Mai Thế Hiệp, lấy nước mắt của hàng triệu khán giả với câu chuyện người mẹ chờ đợi đứa con đã bỏ trốn suốt 30 năm vì bị nghi giết người. Câu chuyện bắt đầu khi chàng nhân viên địa ốc tên Sơn (do Dương Cường thủ vai) đến một khu phố nghèo để thuyết phục người dân bán nhà. Tại đây, bà Tư (do NSND Kim Xuân thủ vai) đã nhận nhầm Sơn là người con đã bỏ trốn suốt mấy mươi năm của mình. Từ đó, câu chuyện được mở ra với nhiều nút thắt về vụ án ly kỳ 30 năm trước cùng những bi kịch nghẹn ngào về tình mẫu tử.
Cùng là bối cảnh một khu chung cư nghèo, nhưng khác với Ròm, bộ phim là câu chuyện về đời sống Sài Gòn những năm 1986 qua những khung cảnh sinh hoạt bình dị ở một con hẻm nhỏ. Buổi tối, cả xóm chung cư lại rôm rả tiếng nói cười của bọn con nít, tiếng chào mời của những người đàn ông đang chén thù chén tạc. Còn phụ nữ trong xóm tụ lại một góc dán mắt vào màn hình ti vi với những vở cải lương nức tiếng một thời.
Đến sáng, mọi người lại tất tả lao vào cuộc mưu sinh, bọn trẻ tiếp tục cắp sách đến trường. Người dân nơi đây sống nghĩa tình và yêu thương nhau, như cái cách Sài Gòn yêu thương những con người xa xứ. Ngày ấy không có công nghệ hiện đại, họ bắt đầu một ngày mới bằng công việc lao động quen thuộc, bằng những lời chào đon đả hay thậm chí là tiếng chí chóe của cặp vợ chồng lâu năm trong xóm.
Ngoài những bách hóa tổng hợp, đường phố giờ tan tầm, con lai Việt Mỹ,… Sài Gòn thập niên 80 còn gắn liền với những chung cư cũ rộn ràng tiếng nói cười của khu phố. Bộ phim dẫn dắt người xem trở về quá khứ với những nét riêng rất Sài Gòn như ô cửa sổ gỗ sơn xanh, tiếng nổ máy giòn tan của con xe Chaly huyền thoại hay những tờ báo Tuổi Trẻ vang bóng một thời,… Tất cả mang đến những lát cắt sinh động về một Sài Gòn xưa.
Em Và Trịnh
Em Và Trịnh là dự án mới quy tụ nhiều tên tuổi trong làng điện ảnh như đạo diễn Phan Gia Nhật Linh, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng trong vai trò tư vấn sản xuất, đạo diễn hình ảnh Nguyễn Vinh Phúc, nhạc sĩ Đức Trí, giám đốc sáng tạo Hà Đỗ… Kịch bản phim do đạo diễn Phan Gia Nhật Linh, Nguyễn Thái Hà và Bình Bồng Bột xây dựng.
Phim tái hiện lại 30 cuộc đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từ 1960 đến 1990, với khoảng 50 ca khúc của nhạc sĩ được đưa vào phim. Em Và Trịnh là một trong những tác phẩm truân chuyên nhất của điện ảnh Việt bởi dịch Covid-19 và đợt thiên tai bão lũ khủng khiếp ở miền trung, đặc biệt là ở Huế - nơi diễn ra hầu hết các cảnh quay của bộ phim.
Để tái hiện chân thực cuộc đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, những nơi từng gắn bó với nhạc sĩ đều được phục dựng công phu để phù hợp với những năm tháng ngày xưa. Ngoài những bối cảnh như gác Trịnh, cầu Phủ Cam, cầu Tràng Tiền,…Sài Gòn cũng là một phần ký ức đẹp đẽ trong cuộc đời ông. Với bối cảnh thập niên 1990 tại Sài Gòn, nhà sản xuất đã đầu tư các đại cảnh hoành tráng ở Nhà hát Thành phố, Nhà văn hóa Thủ Đức.
Gần 1000 diễn viên quần chúng được huy động, nhiều con đường được chặn lại và sửa sang theo phong cách thập niên 80 90. Các đạo cụ, thiết kế và phục trang được chăm chút tỉ mỉ để tạo cảm giác hoài cổ. Sài Gòn trong Em Và Trịnh là câu chuyện đầy chất thơ của chàng nhạc sĩ trẻ.
Mảnh đất phồn hoa đã gắn bó với nhạc sĩ Trịnh từ thời mang danh Hòn Ngọc Viễn Đông, suốt nửa thế kỷ đến ngày tạ thế. Em Và Trịnh đã chính thức đóng máy sau năm tháng thực hiện, và dự kiến sẽ ra rạp vào Giáng Sinh năm nay.
Người ta vẫn thường nói, đưa Sài Gòn lên phim không dễ, vì rất khó để khắc họa được rõ nét và tương xứng với vị thế vốn có của mảnh đất này. Nhưng điều đó vẫn không thể phủ nhận được sức hút của Sài Gòn trong từng thước phim của điện ảnh bấy lâu nay.
Những bộ phim ấy đã góp phần làm dày thêm hình ảnh Sài Gòn trong lòng người Việt Nam và bạn bè quốc tế. Mong rằng trong tương lai, điện ảnh Việt sẽ lại đón nhận thêm nhiều tác phẩm chất lượng để người xem thấy được rằng: Sài Gòn có rất nhiều điều để điện ảnh không thôi hoài niệm!
Nguồn: TH&PL