Adele, nàng họa mi nước Anh đã trở lại, và còn nhiều bất ngờ đang đợi bạn ngay trước mắt.
Lật tờ lịch treo trên tường, quay đi quay lại đã giữa tháng 10, công nhận thời gian trôi qua nhanh thật. Cái lạnh se se của giá đông đã tìm về đây từ khi nào, "người quen" tìm về như mọi đoạn chuyển mùa, chỉ khác năm nay bỗng thấy buốt giá lòng người hơn, vì ta đã đi qua một năm khó khăn chẳng đâu ra đâu, và cuối năm rồi vẫn không biết xoay vần sao với tình thế khó khăn hiện tại.
Để tôi điểm nhanh lại những sự kiện chúng ta đã đi qua, chỉ trong nội năm nay, chỉ để thấy rõ chúng ta đã kiên cường vượt qua cơn khốn khó này ra sao: dịch bệnh đổ ra, cách li toàn xã hội, cuộc thanh trừng showbiz, hỗn chiến giới giải trí, nền kinh tế đóng băng, chết chóc và mất mát cùng sự tiêu cực ở khắp mọi nơi trên khắp nền tảng mạng xã hội, một thế giới rạn nứt.
Người ta bệnh tật, người ta chia xa, những kết nối của các mối quan hệ xã hội gãy gọn trong tình thế bắt buộc, sau lớp màn hình điện thoại sáng lên những tin tức khó chịu thì người ta lại cay độc với nhau hơn hẳn những ngày cũ, do mặt nạ rơi xuống vỡ tan tành hay do bị đưa đẩy bởi một dòng năng lượng bí bách giam hãm, không ai biết được vì sao nên nỗi. Chỉ biết tình người trượt dài rồi trượt dài, rơi vào một đoạn hũ nút bóp nghẹn.
Đi qua giai đoạn đó, người ta chật vật trở lại cuộc sống thường ngày, tập quen với bình thường mới, học sống chung với lũ, và ở đó tồn tại một cái khó nữa cũng quằn quại mà ít ai thừa nhận, rằng bao nhiêu thứ kia thì từ từ rồi cũng sẽ làm được, nhưng cái này mới khó này: Làm sao để trát bôi lại cái nghĩa tình giữa người với người? Tình yêu đôi lứa, tình cảm bạn bè, tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết dân tộc, hay đơn giản là tình yêu cho bản thân, lấp ló lưng lửng trong đầu của mỗi người. Vì một thời gian quá dài lánh mặt "trú đông" lâu hơn cả tập tục của loài gấu, từ đầu hè đến chớm đông, con người ta quên mất cái quan trọng nhất đó, rằng xăng dầu của cuộc đời là tình cảm, thứ đã bợt bạt lắm rồi qua cái năm khó khăn này.
Vậy ta làm sao đây? Làm sao để tìm lại điều đó? Tôi trả lời rằng, ta nên tìm nghe bài nhạc mới của Adele. Cười chưa? Nhưng thật đó, đâu phải tìm kiếm xa xôi nơi nao, chìa khóa giải mã chỉ ở xung quanh đây thôi. Vì tình yêu có bao giờ đi đâu đâu, chỉ cần đánh thức nó dậy. Mà cách đánh thức hay nhất, bao đời nay chẳng phải quen tìm qua xúc cảm nghệ thuật đó sao.
"Easy On Me" - Nàng họa mi nước Anh trở lại với bản ballad mùi mẫn rứt lòng.
Đã 5 năm trôi qua kể từ đĩa đơn cuối cùng từ album trước đó "Send My Love (To Your New Lover)", nàng họa mi nước Anh lặn đâu mất tăm, không để lại chút dấu vết gì. Có người đôi lần thấy Adele bế con đi đâu đó, vài lần đồn thổi bắt gặp Adele đi hẹn hò sau khi li dị chồng cũ, hay tin tức bất ngờ về Adele giảm cân chốc chốc nổi lên. Nhưng vẫn không thấy nàng đâu, họa mi hót xong bay đi đâu về đâu, bay mãi không thấy về.
Lúc về thì người hâm mộ vỡ òa vì thấy Adele với một hình tượng mới, mi nhon sắc sảo hơn, cùng những lời đồn về nhạc mới đang đến và phong cách âm nhạc dự đoán hoàn toàn mới làm lắm người mơ tưởng về một Adele bắn rap mạnh mẽ hay nhảy nhót với màn vũ đạo hoành tráng, lắm sự trông mong nhưng cũng nhiều điều hoài nghi về nàng ta suốt thời gian rục rịch trở lại vào đầu năm nay.
Nhưng Adele vẫn là Adele ngày cũ trong ca khúc mới nhất, mang tựa đề "Easy On Me" mở đường cho album phòng thu con số đặc biệt tiếp theo của nàng - "30". Vẫn những nốt luyến láy quen thuộc, vẫn cái giọng ca da diết khắc khoải cướp hồn người nghe nhạc thế giới chừng ấy năm qua, vẫn là những tự sự trải lòng mà ai cũng sẽ dễ bắt được cảm xúc, đặc biệt là vào thời điểm này.
Nếu ai đó để ý, họ sẽ nhận ra Adele đã khéo léo lồng ghép những cảnh liên tưởng đến những MV cũ trước đây của cô nàng, ngôi nhà đang xây dựng trong "Rolling In The Deep" hay bệ cửa sổ và căn bếp hẩm hiu trong "Hello",... Nhưng ngày nay khác khung cảnh ngày ấy, cô trở lại đây, đứng dưới mái nhà thân quen này, để nói lời tạm biệt để buông bỏ, an yên rời đi.
Gắn bó tên tuổi với những bản tình ca, khi réo rắt tươi vui như "Hometown Glory", "Rolling In The Deep", "Set Fire To The Rain" hay "Send My Love (To Your New Lover)"; lúc mang cái buồn mênh mang như "Make You Feel My Love", "Someone Like You", "Hello",...
Nhưng có lạ lắm không nếu tôi nói, "Easy On Me" lại mang gam màu trung tính, không quá rền rĩ đau thương nhưng cũng không phải du dương nhẹ nhàng hoàn toàn, nó là cái luyến lưu của một vị khách lỡ đường ghé chân nghỉ tạm ở một vùng quê thanh bình rồi trót đem lòng cảm mến hồi nào không hay, một bước rời đi nhiều nỗi niềm giấu kín, cái thanh nhẹ mơn man trong từng nốt nhạc như sự chấp nhận đầy miễn cưỡng rằng chuyện chỉ đến thế mà thôi. Nói rõ hơn, cái thanh đó không phải của người không cảm được gì, mà là của người đã quá thấu rõ những xúc cảm truyền tải đó.
Những người mà hiểu được biết được cái vị thanh đó, tôi cược mười mươi họ đã nếm được ba vị của nước mắt, nước mắt hạnh phúc - ngọt ngào, nước mắt tan vỡ - chua xé, cay xè, đắng lâng lâng, và cái này, tôi gọi là nước mắt bình yên - thanh nhẹ, mỏng manh, tưởng như sương sớm đọng trên lá. Và đó là sự bình yên nhất, sự bình yên của một tiết trời sau cơn mưa, hay lòng người khi vượt qua tất cả giông bão.
Cái mùa dịch tai ương này đã để lại điều gì? Như tôi đã nói ở đoạn đầu bài, không gì cả ngoài hình ảnh một thế giới vụn vỡ tang thương, vạch trần ra sự thật về thế giới chúng ta đang ở như cảnh tỉnh tránh đi vào cái kết trở thành một xã hội vô cảm đang trên đà sụp đổ, những nền kinh tế đóng băng rồi tự hủy như một dây chuyền móc nối, nó cũng để lại vài ba cuộc tình đời thường không vượt qua được trở ngại khoảng cách, hay ở chung bị giam vào một nơi với nhau quá lâu thì cũng là một dạng hiểm họa ngầm, vì yêu thì nhìn nhau đôi chút còn thấy thi vị, nhìn thấy nhau nhiều quá lại đâm ngấy rồi nảy sinh tùm lum chuyện dễ làm người ta thay lòng đổi dạ muốn bỏ nhau mà đi. Tôi đang nói đến mấy cặp non trẻ, hay thật ra tôi cũng đang nói đến hôn nhân vậy nhỉ?
"Easy On Me" lấy cảm hứng từ đó, từ những câu chuyện tình tan vỡ trong thời đại khó khăn, của người đời hay của chính Adele với người chồng cũ Simon Konecki với cuộc hôn nhân kéo dài được 4 năm cho đến khi họ quyết định đâm đơn li dị lên tòa vào đầu năm nay. Cái xúc cảm từ một người nghệ sĩ khi họ đã cảm thấu nỗi đau ở đời, đặc biệt là từ chính chuyện đời họ, đặt vào chân thật trong những đứa con tinh thần của mình, chính là điều tạo nên sự khác biệt giữa danh nghệ sĩ với danh ca sĩ hay thợ hát bèo bọt. Vì khi đã chịu bứt bẻ cái hồn riêng, các câu chuyện niềm đau riêng để đem đi bán mua vui cho người đời, như một lời nguyền bạc bẽo của giới nghệ sĩ, thì đó cũng là cái cốt của nghệ thuật hiện sinh.
Và với Adele, người hay cười hay nói, hay múa may miệng mồm không ngớt bao giờ, dễ là người sống tình cảm thì nỗi đau của cô chắc phải in sâu vào cõi lòng hơn người khác nhiều đến thế nào. Để ra được một "Easy On Me" vụn vỡ, day dứt lòng người với cái khắc khoải khó chịu chèn ngay ngực trái người nghe, nhưng lại khéo trêu ngươi khi nhắc người nhớ rằng điều tuyệt vời nhất mấy khi là tự do nơi một con tim đã tan vỡ.
"Go
easy on me, baby
I was still a child
Didn't get the chance to
Feel the world around me
I had no time to choose what I chose to do
So go easy on me".
"Xin nhẹ nhàng với em thôi anh yêu
Em vẫn chỉ là đứa bé con
Đâu có đâu cơ hội để mà
Cảm nhận được thế giới xoay chuyển quanh mình
Không nhiều nhặn lắm thời gian để suy tính em nên chọn lựa điều gì
Nên hãy nhẹ nhàng thoải mái với em thôi".
Người ta yêu nhau, người ta hay nói đến chữ trân trọng, nhưng ít ai hiểu được việc phải giữ được chữ đó cả khi đã buông tay chịu mất nhau. Rằng đến trong muôn vàn đắm say tình ái, nhưng khi rời đi thì dễ mà đau đớn rỉ máu với trăm bề dao kiếm dí sát, trong nơi cõi lòng hay thể xác.
Vậy thì bạc lắm chứ. Dù là còn bên nhau, hay đang trượt mất, hay đã không còn gì, Adele để đó trong ca từ niềm riêng của cô về từng giai đoạn rạn nứt trước khi kết thúc, những ngày cố gắng hàn gắn trong vô vọng, những ý nguyện tốt không được thấu hiểu, những nỗi đau khi phải ráng chấp nhận, tua chậm lại những thước phim trong đầu về những ngày đã qua, những ngày bên nhau, về nụ cười và nước mắt, như một lời nhắc nhở rằng dù mối quan hệ nào đó đã lạc lối ra sao, xin hãy nhớ chừa nhau một đường lui nhẹ nhàng (như những ngày đã cố nâng niu nhau cũng nhẹ nhàng như thế mà), rằng điều khó nhất đâu phải là giữ một người bên cạnh mình dài lâu mà là vẽ nên cái kết làm sao đủ đầy xứng đáng cho hai người kia trong cuộc, dù là kết đẹp trăm năm hay kết buồn đoạn tình gãy ngang.
Có người từng hỏi tôi, vì sao tôi dễ cảm thụ nhạc Âu Mỹ hơn nhạc Việt, cho dù khác tiếng mẹ đẻ? Căn bản vì ở đây có một thứ khá hay, rằng tiếng Việt phong phú, với rất nhiều đại từ xưng hô được sử dụng hàng ngày, mà lại còn sự phân chia về cách gọi ở vùng miền nữa. Nhưng với tiếng Anh, đơn giản hơn với 2 đại từ xưng hô xuất hiện chính yếu luôn là "you" và "I", nó lại có thể dịch theo nghĩa "anh" và em", "cậu" và "tớ", "người" với "tôi", và tạo ra việc bạn có thể hiểu một ca khúc theo rất nhiều nghĩa bóng bẩy khác. Có thể nghệ sĩ nói ca khúc này được lấy cảm hứng từ đây từ đó, từ chuyện này chuyện kia, nhưng khi người khác nghe họ lại được toàn quyền để trí tưởng tượng bay bổng theo ca từ và giọng hát, đi đến bất cứ câu chuyện nào mà ta đang nghĩ đến.
Vậy nếu không còn là chuyện tình yêu đôi lứa, "Easy On Me" vẫn có thể dễ dàng đặt vào trong một câu chuyện gia đình, tình bạn, hay thậm chí rộng hơn nữa là tình người với người. Như tôi đã đặt ra vấn đề từ đầu, thì chiếc chìa khóa tìm lại tình yêu cũng nằm trong những ca từ của ca khúc này, là ở việc thông cảm cho người khác về lỗi sai của họ, du di cho chính mình về lỗi sai của bản thân, chấp nhận lẫn nhau điểm không hoàn hảo, vì đơn giản ta chỉ là con người, hay như ca từ nhắc đến, thì thật ra ai đi nữa cũng vẫn chỉ là một đứa bé con trong thân hình to xác mà thôi. Thì nếu có được sự thông cảm và chấp nhận đó, từ mỗi người và cho người khác, ta sẽ có lại được sức mạnh để cùng nhau bước vào một thế giới mới, cùng nhau xây dựng lại xã hội bình thường mới, rồi một ngày bình thường mới cũng sẽ quay về bình thường như xưa, không cần phải đặt lên nó những mỹ danh từ thêm vào làm gì nữa. Nhưng, ta phải biết vì mình mà cũng vì người trước đã.
Một ca khúc trở lại, vẫn màu buồn vấn vương, hoàn toàn phù hợp thị hiếu công chúng vào lúc này vì nhiều mặt đã nói đến, lại còn là điểm mạnh mà dường như Adele đã quá nắm rõ xuyên suốt sự nghiệp của mình. Cái tướng thì đổi, chứ cái màu cái giọng vẫn y thế. Yên tâm nhé với những ai lo lắng nên chưa dám nghe, trộm vía thì ta vẫn sẽ được thấy dáng dấp nữ hoàng tình ca của Adele, ít nhiều gì đấy vẫn còn hiện hữu trong album mới lần này.
19, 21, 25 và nay cột mốc 30 với những bất ngờ hứa hẹn.
Tuy nghe chạnh lòng là thế, nhưng điểm khác biệt rằng, ở cuối MV "Easy On Me" này, Adele đã tìm lại màu sắc và đem chúng ùa về ngôi nhà cũ. Luyến lưu, chấp nhận, buông bỏ, rời đi chính là những hình ảnh xuyên suốt trong MV như phòng khách đang được phủ vải, Adele xách vali rời đi, bảng rao bán nhà cũ, những bản sáng tác bay trong gió trên đường dài, hay màu sắc ùa về ở cuối cùng như một hình ảnh ẩn dụ cho sắc màu tìm về cõi thinh lặng, như tình yêu tìm đến vùng đất chết, như tâm hồn một người vừa rời khỏi một mối quan hệ độc hại, như sức sống tái sinh từ một giai đoạn đời ủ dột chán chường trước đó. Có lẽ vì thế, tuy đĩa đơn mở đường ít nhiều khiến nhiều người tiếc rẻ cho niềm hi vọng Adele chuyển mình với phong cách âm nhạc mới, nhưng biết đâu cái màu tươi mới đó báo hiệu cho một trang mới sẽ được hé mở ở những ca khúc đĩa đơn sau. Vì "Easy On Me" tuy vẫn mang góc quay đơn giản cùng hình ảnh nội dung dễ đoán, vẫn là một trong những MV hiếm hoi về nội dung vượt qua để bước tiếp của Adele, bên cạnh "Send My Love (To Your New Lover)" kết album trước, cũng là MV có màu sau đại đa số MV đều trắng đen hay mang gam màu nhạt trước đây. Nên chờ đó, biết đâu được, còn nhiều bất ngờ nữa đang đợi phía trước.
Thật ra, sự trông mong vào màn lột xác đến từ việc khán giả có lẽ đã mang trông mong nhiều quá vào sự thay đổi bề ngoài của Adele, hay vụ việc Adele bắn rap bài "Monster" của Kanye West và Nicki Minaj khiến khán giả không khỏi phấn khích trước đây trong chương trình "Carpool Karaoke", hay cũng có thể đến từ việc 3 album tù tì trước "19", "21" hay "25" đều mang màu trầm buồn dễ bị nói là một màu. Tuy nhiên, sự thay đổi về hình ảnh đã có, và còn những sự thay đổi nào nữa thì tốt hơn hết nên đến từ chính ý muốn của Adele nữa vì đó là giá trị cống hiến của chính cô ấy, theo cách nào đi chăng nữa, thì vẫn nên được ghi nhận và trân trọng.
Nếu nói Adele một màu, vậy là bạn vẫn chưa ngẫm sâu vào những chất liệu âm nhạc mà Adele đã sử dụng trước đây, ở "25" khác biệt với "19", "21" trước đó. Nhiều ca khúc được đẩy cao trào ở phần beat hơn, sử dụng đôi chút chất liệu của disco hay dancepop nhè nhẹ ở một vài bản nhạc, như "Sweetest Devotion" hay (lần nữa được nhắc tên) "Send My Love",... Chỉ là, hình ảnh xuyên suốt của Adele đã là những ca khúc tự sự trầm buồn, như một miếng vải xám mắc trên bàn ngày này qua năm nọ, rồi họ quen với điều đó mà không để ý trên tấm vải xám đó không hoàn toàn xám xịt, lỗ chỗ đính kim tuyến kim sa hột lựu, và đó là một sự suy xét có phần bất công lên Adele và những trải nghiệm âm nhạc vốn đa dạng của cô.
"30", phong cách đặt tên album theo số tuổi trải nghiệm của Adele, hay được nhắc đến như một thú vị có thể đặt lên bàn cân so sánh với Ed Sheeran, một nghệ sĩ khác hay lấy dấu phép tính làm tựa đề album như "+", "x", "=",... Những câu chuyện tuổi 30 này được tiết lộ trước nội dung ở buổi phỏng vấn, theo nguyên văn lời Adele là "Về li dị, li dị và li dị" và cô cũng muốn dùng chính nội dung này để bộc bạch với con trai mình về lí do vì sao cha mẹ lại xa nhau. Cũng là một điểm đáng trông mong nữa từ album mới lần này.
Adele 30, khi nàng họa mi nước Anh ngả màu theo năm tháng...
Những đợt chuyển giao từ một đứa bé con thành một thanh niên hừng hực sức trẻ, đến chuyển thành một người trưởng thành biết suy nghĩ hơn, thường là chất liệu sáng tác quen thuộc của giới nghệ sĩ. Những chất chứa tuổi đôi mươi đã đủ với những album trước đó, nay Adele đã sẵn sàng khoác lên mình hình tượng mới, một người đàn bà buông bỏ để tìm kiếm hạnh phúc đích thực, và qua đó cũng đã là một sự thay đổi lớn lao của cô ở đợt tái xuất làng nhạc lần này. Cái sắc xám đó, đang dần bạc đi, mà khi bạc đi lại ra một màu mới sáng hơn. Chưa biết sẽ ra sao, nhưng tôi luôn cảm thấy một hứng chí bất thường khi một nghệ sĩ nào đó chịu đi ra khỏi quỹ đạo an toàn của họ, để tìm hướng bứt phá hơn, để tìm cách để lại những dấu ấn mới qua ngôn ngữ kể chuyện riêng, từ đó thay đổi thế giới quan của những khán giả chịu theo họ.
Một cuộc chuyển giao của thời đại. Chả trách sao năm qua lại nhiều album nội dung tan vỡ hay chữa lành hậu tan vỡ đến vậy. Ta kể sơ sơ cũng được những "Solar Power" của Lorde, "Chemtrails Over The Country Club" của Lana Del Rey, "If I Can't Have Love, I Want Power" của Halsey, "Star-crossed" của Kacey Musgraves, "Young Heart" của Birdy hay "29: Written In Stone" của Carly Pearce... Nhìn chung vào một nền âm nhạc trong thời khó, đúng là nghệ thuật vẫn là người bạn tri kỉ trăm năm của loài người nói chung, tiếng nói tận đáy lòng của giới nghệ sĩ nói riêng, bằng cách này hay cách khác, vẫn nói lên được thời cuộc. Một năm âm nhạc nhẹ nhàng với những thể loại phiêu diêu và thiên về suy ngẫm nhiều hơn, vắng bóng đi những siêu phẩm xập xình hay kích động tâm trí như những năm về trước. Vì căn bản, nghệ sĩ vẫn là con dân đang sống trong thời đại hiện hành giống chúng ta, nên những sự kiện đang diễn ra bằng cách nào đó, mình cảm nhận ra sao thì người nghệ sĩ cũng cảm nhận giống vậy.
Nên, "30", chắc chắn theo cách nào đó, vẫn sẽ hớp hồn được bạn vì những nỗi đau Adele đã mang đó, ít nhiều ai đó cũng đã từng trải qua trong một mối quan hệ tan vỡ rồi. Những gì cần làm là chờ đợi nữa thôi.
Nguồn: TH&PL