Truyện cổ tích đâu nhất thiết phải bắt đầu bằng "ngày xửa ngày xưa", cũng chẳng cần nàng công chúa hay chàng hoàng tử nào. Chiêm ngưỡng khoảnh khắc bình dị thường nhật qua ống kính của 16 Memories, ta càng thấm thía câu: Không có truyện cổ tích nào đẹp hơn câu chuyện do cuộc sống viết nên.
Mình với Huy Anh từng làm việc chung ở công ty nọ, công việc liên quan đến truyền thông thôi. Sau một thời gian, hai anh em nảy ra ý tưởng xây dựng một kênh chung. Mình thấy việc ghi lại khoảnh khắc đời thường rồi in ra tặng người ta thay vì một món quà nào đó vẫn còn mới lạ. Thậm chí, rất hiếm kênh làm nội dung về người lao động nên bọn mình quyết định khai thác.
Từ tháng 11 năm trước, bọn mình đã "nung nấu" ý tưởng rồi nhưng vẫn chưa thể triển khai ngay được. Vì cả hai phải mua thiết bị và sắp xếp công việc riêng trước. Sau đó 2 tháng, là tầm cuối tháng 1/2021, bọn mình mới bắt đầu đi chụp, quay và chia sẻ clip.
Mình là người chụp chính cho kênh, vì trước đây cũng có lang thang trên đường phố để chụp ảnh. Còn clip thì hai anh em quay chung với nhau. Cụ thể là anh Huy Anh đảm nhiệm việc thảo luận nội dung, quản lý chính sách của các nền tảng xã hội. Còn mình sẽ chụp, hậu kỳ, đăng tải.
Bọn mình không học ở trường lớp nào về chuyện phải chụp ra sao, quay thế nào. Phần lớn là do bản thân tự mày mò. Riêng phần chụp, mình đã chụp từ lâu rồi nên cũng có chút kinh nghiệm. Về quay hay dựng cũng do mình tự học, tìm hiểu trên mạng và từ mọi người. Với cả, khi đăng lên, mình có tham khảo ý kiến bạn bè và người xem để các sản phẩm sau làm tốt hơn. Có thể khi chụp, mình đã đặt rất nhiều tâm tư và cảm xúc nên các bức ảnh trở nên chân thực qua lăng kính của 16 Memories.
À, sở dĩ bọn mình lấy 16 Memories là vì 16 là biển số xe cũ của Hải Phòng. Memories trong tiếng Anh là "khoảnh khắc". 16 Memories tức là ghi lại những khoảnh khắc, hình ảnh con người tại Hải Phòng, đặc biệt là người lao động. Đặt tên này, hai anh em cũng muốn nhấn mạnh việc kênh được "sinh ra" tại Hải Phòng.
Nói vậy không có nghĩa bọn mình tự giới hạn mình. Mình thấy ở đâu thì 16 Memories cũng chụp được, quan trọng là chia sẻ câu chuyện thế nào. Như vừa rồi, mình có dịp lên Hà Nội từ tháng 6 đến tháng 8. Trong 2 tháng ấy, mình vẫn chụp và làm clip.
Nếu một ngày nào đó có cơ hội vào Sài Gòn hay đến đâu đó, mình sẵn sàng mang máy vào chụp. Còn bây giờ mình chưa nghĩ sẽ đi đâu vì tình hình dịch vẫn còn căng lắm. Với lại mình vẫn ngại chuyện kinh phí.
Từ khi bắt đầu xây dựng 16 Memories, bọn mình muốn truyền tải rất nhiều cái nhìn đến người xem. Thứ nhất, về cuộc sống. Thứ hai, về người lao động. Và cuối cùng là những bài học rút ra từ những câu chuyện mình chia sẻ.
Khi làm kênh, mình cố gắng sắp xếp lịch đăng clip vào thời gian nghỉ. Những dịp lễ tết, mình cũng sẽ đi quay, xong rồi mới làm việc khác. Lúc trước bọn mình tự đặt KPI mỗi ngày đăng một clip luôn. Một tháng 16 Memories có thể sản xuất tận 30 clip. Nhưng dạo này cả hai hơi bận nên đã chuyển thành 2 ngày đăng 1 clip, nếu bận hơn nữa thì 3 ngày mới đăng 1 clip.
Từ lúc bấm máy cho ra tấm hình đầu tiên, đăng clip đầu tiên, bọn mình chưa từng nghĩ có thể lan tỏa nhiều đến vậy. Nghĩa là, 16 Memories chỉ là cầu nối, gắn kết giữa câu chuyện của nhân vật đến người xem. Từ đó mọi người sẽ có nơi để ngắm nhìn những màu sắc đời thường về chuyện đời, chuyện nghề và về cuộc sống.
May mắn, những clip đầu tiên mình gặp những nhân vật họ có câu chuyện hay. Khi đăng lên, nhận những lời khen ngợi, yêu quý của mọi người giúp bọn mình nhận ra giá trị và sứ mệnh của công việc này.
Nhất là khi ngày nay, mọi thông tin trên mạng xã hội đa số đang hướng tới những điều khá tiêu cực. Bọn mình hy vọng các clip của 16 Memories như một loại "vitamin tích cực" để mọi người có cái nhìn tươi sáng hơn về cuộc đời. Mình nhớ nhất có một bình luận kể rằng bạn đang chịu đựng rất nhiều tiêu cực trong cuộc sống nhưng sau khi xem clip của bọn mình, bạn ấy đã thay đổi cách suy nghĩ và sống tích cực hơn rất nhiều. Bạn ấy thấy biết ơn cha mẹ, cuộc đời này hơn.
Có bạn cũng nói tiếc vì biết đến kênh muộn quá, khen kênh có những nội dung rất hay, dễ thương và cả những bài học rất sâu sắc. Mình cảm thấy may mắn vì 16 Memories nhận được toàn bình luận tích cực và mang tính đóng góp.
Ví dụ mọi người góp ý về cách mình hỏi chuyện. Khi gặp các nhân vật mình sẽ thường hỏi tuổi tác, nhưng với những nhân vật trẻ, mình hỏi tuổi tác thì không phù hợp, đặc biệt với các bạn nữ. Vả lại, nội dung kênh hướng đến khó có thể khiến người ta suy nghĩ, hành động tiêu cực vì mình làm hướng tới những điều tích cực mà!
Cả hành trình này ngỡ như một giấc mơ với tụi mình vậy.
Qua mỗi cột mốc, đương nhiên bọn mình rất vui! Vì những việc mình làm được xã hội, cộng đồng đón nhận.
Sắp tới đây chắc sẽ có một cột mốc đáng nhớ nữa khi bọn mình hoàn thành trao tiền từ thiện từ việc bán áo.
À, chuyện là thế này.
Vừa rồi mình có dịp lên Hà Nội khoảng 3 tháng. Lúc đó bọn mình có kết hợp với một thương hiệu thời trang xây dựng chiến dịch bán áo để gây quỹ. Dự tính ban đầu của bọn mình là bán 1000 chiếc với giá 259K/cái, 100% doanh thu sẽ dành cho việc từ thiện.
Sau khi bán hết, tụi mình nhận được con số doanh thu hơn 200 triệu đồng. Tất cả số tiền này bọn mình sẽ trao tặng cho những hoàn cảnh khó khăn mà mình đã gặp ở Hải Phòng - nơi 16 Memories ra đời.
Ban đầu danh sách hỗ trợ rơi vào tầm 5-6 người, nhưng sau khi đi xác nhận chỉ còn lại 3 người. Mình dự định mỗi người nhận 50 triệu, còn lại mình sẽ gửi cho trung tâm bảo trợ xã hội.
Thật ra 200 triệu không phải là con số nhỏ. Bọn mình có thể chia thành các gói hỗ trợ ít hơn để giúp đỡ nhiều người hơn. Tuy nhiên, mỗi người sẽ có cách từ thiện riêng. Bọn mình cũng thông báo cho các bạn khán giả, họ đồng ý thì mới ủng hộ.
Từ khi làm chiến dịch này, bọn mình đã định hướng người nhận hỗ trợ sẽ là các nhân vật 16 Memories từng tiếp cận. Ban đầu cũng có khá nhiều người nhưng cuối cùng chỉ chọn ra 3 người thôi. Vì mình nghĩ những nhân vật còn lại họ vẫn còn sống đủ, sống vui và chưa cần đến phần quà ấy. Nên bọn mình chỉ chọn ra những người thật sự cần để trao tặng.
Để đạt được những con số ấy, 16 Memories cũng phải trải qua rất nhiều thử thách. Khó khăn nhất chắc là không đi quay được, đặc thù của công việc này phải ra ngoài, nhưng vì Covid nên bọn mình ở nhà một tháng rưỡi. Sau đó, mình chuyển qua tổng hợp và đăng những clip về nhân vật cũ. Nhiều người cũng buồn vì không thấy 16 Memories đi chụp, mong Hà Nội nhanh khỏe để bọn mình có thể ra ngoài ghi lại và chia sẻ khoảnh khắc cho mọi người.
Còn về kinh phí để hoạt động 16 Memories không phải vấn đề quá khó khăn. Số tiền đầu tư thiết bị ban đầu đương nhiên sẽ lớn, nhưng may mắn là bọn mình đã có sẵn tiền từ trước. Còn từ khi thành lập "đứa con tinh thần" này cũng chỉ tốn vài triệu để mua máy in, mỗi tháng tốn 1-2 triệu cho các chi phí cố định như giấy in, mực, khung ảnh...
Đôi khi có những khán giả ủng hộ, mình sẽ lấy số tiền ủng hộ đó biếu cho các nhân vật, mua quà tặng. Nghĩa là, bọn mình có nhận đóng góp, nhưng có chọn lọc. Bọn mình có thông báo từ trước là nhận ủng hộ dưới hình thức đóng góp cho kênh. Tức là dành phần ủng hộ đó cho chi phí sản xuất, quà tặng chứ mình không nhận ủng hộ trực tiếp cho các nhân vật.
Suốt 10 tháng qua, câu chuyện nào cũng để lại ấn tượng với bọn mình cả.
Gần đây, mình có gặp một ông cụ bán rau bên lề đường, (bọn mình có ghim clip lên kênh ấy). Tiếp xúc với ông, mình cảm thấy rất thoải mái, vui vẻ. Cách ông nói chuyện khiến mình cứ muốn nói chuyện mãi thôi.
Ông nói về gia đình ông, về những người con người cháu. Ông có sáu người con, hai mươi mấy người cháu và hai mươi người chắt. Ông bảo ra đây bán như hoạt động văn nghệ, cho khoẻ cho vui thôi chứ không thiếu thốn, già rồi mà ngồi không ông sợ sinh bệnh!
Lúc mình tặng tấm ảnh, ông khen đẹp và vui lắm. Ông coi tấm ảnh mình chụp như quà kỷ niệm 85 tuổi.
Sau đợt đấy một tuần, mình cũng có quay lại thăm ông rồi ngỏ lời đến nhà chụp cho ông và bà. Ông bà kể cho con cháu bên nước ngoài và đùa rằng: "Nhỡ mà sau này có tò tí te thì còn có cái cho con cháu thờ". Chụp xong, ông bà còn định gửi tiền công nhưng mình không dám nhận.
Còn một câu chuyện nữa, vào hôm mình đi làm muộn đi mua xôi ăn sáng. Mình đi vội nên không mang ví, vậy mà cô bán xôi cho nợ khiến mình bất ngờ. Sau khi đến công ty, mình nảy ra trò "thử lòng" cô, giả vờ mua xôi rồi lại nợ tiếp để xem phản ứng cô như thế nào. Lúc đó cô quên mất mình là ai, vẫn cho nợ và kể chuyện về cô, rằng cô có ba bằng đại học. Lúc trước cô làm quản lý tại một công ty nước ngoài với mức lương khá cao, nhưng vì hai đứa con có sức khỏe yếu nên cô nghỉ làm để chăm sóc con.
Chỉ một vài câu chuyện nhỏ vậy thôi cũng đủ khiến mình vui cả ngày.
Không phải chụp xong là bọn mình "chuồn" đi mất, có khi quay lại mua đồ ủng hộ, có khi đến chụp thêm, hoặc chỉ lại trò chuyện.
Mình nghĩ tất cả nhân vật mình gặp cũng từ cái duyên! Nhiều khi mình gặp những người xa lạ, họ vẫn sẵn lòng chia sẻ dù mới biết nhau. Thậm chí còn nói chuyện rất lâu, rất thật lòng nữa. Mình nghĩ điều này rất đáng quý, đáng trân trọng!
Nói thật, các clip của 16 Memories không hề có kịch bản sẵn. Chúng mình hỏi thăm những thông tin chung về tên tuổi, công việc, gia đình. Thời gian đầu làm kênh, mình định chọn mỗi nhân vật một nghề. Nhưng Hải Phòng bé mà! Mình đã làm qua hết các nghề rồi, nên giờ chọn nhân vật bất kỳ.
Với những người bán hàng, mình sẽ đến mua hàng trước rồi hỏi chuyện. Cách họ nói chuyện cũng cho mình biết được mình có nên chụp hay không. Còn các nhân vật khác, mình cũng đến nói chuyện trước, nếu thấy ổn mình sẽ chạy ra một góc kín, tránh khỏi tầm nhìn của họ để chụp lại khoảnh khắc họ đang lao động. Sau đó mình đem tặng "món quà nho nhỏ" ấy cho họ và tiếp tục trò chuyện.
Cũng sẽ có những trường hợp khán giả cung cấp thông tin nhân vật cho bọn mình hay con cái cũng nhờ chụp ảnh ba mẹ nữa.
Ở khâu chụp ảnh, không phải chụp một phát ăn ngay như trên các clip mọi người thấy, mà mình phải chụp đi chụp lại khá nhiều. Chụp có ảnh đẹp ngay chỉ là vài trường hợp may mắn, thậm chí nhiều lúc mình nháy máy liên tục mà vẫn chưa có hình ưng ý.
Chụp xong mình sẽ chỉnh ảnh, cũng giống như khâu chụp, không phải chỉnh sẽ có ngay tấm ảnh đẹp ngay được. Việc in ảnh cũng không dễ dàng, có khi mình in bị lỗi hoặc có khi không in được luôn, mình đành phải bỏ nhân vật.
Chưa kể quay xong, mình còn cắt ghép clip. Trung bình sẽ mất khoảng một tiếng cho đến hai tiếng rưỡi cho một clip.
Khi mình đến tặng ảnh, đa số các nhân vật đều rất vui, vì tự dưng có một người lạ chụp ảnh rồi tặng lại khiến họ bất ngờ. Có 1-2 người họ ngại lên hình nên mình chỉ tặng ảnh.
Tiếp theo là sự trân quý của khán giả đối với kênh.
Chỉ cần lâu ngày không thấy kênh đăng clip, họ sẽ hỏi thăm, sao lâu quá không thấy clip. Đọc những bình luận đó, mình chỉ nghĩ rằng mình phải tiếp tục. Mình tiếp tục để mọi người có nơi "sống chậm lại", biết đâu có người thêm yêu cuộc sống, thì sao?
Sau một thời gian xây dựng 16 Memories, mình cũng có không ít thay đổi. Là người trực tiếp tiếp xúc với nhân vật, mình trở nên kiên trì hơn, học cách sống chậm lại. Đồng thời, thông qua lăng kính, mình thấy rõ nhân vật và có thêm nhiều góc nhìn khác trong cuộc đời này.
Nhưng trên hết vẫn là cải thiện được khả năng giao tiếp. Nhờ trò chuyện với nhân vật, mình tự tin hơn khi gặp gỡ người lạ. Phải nói rằng nhờ 16 Memories, mình có thêm nhiều bài học về cuộc sống.
Không phải "cải thiện khả năng giao tiếp" là ngày xưa mình ít nói, bây giờ mình nói nhiều đâu. Ở trường, mình vẫn nói rất nhiều. Hồi cấp ba mình hay bị ghi tên vào sổ đầu bài vì nói chuyện quá nhiều trong giờ học. Nhưng khi người lạ bắt chuyện, mình lại khá e dè. Nhưng khi gặp nhân vật, họ rất thoải mái, thẳng thắn nên mình cũng y hệt như vậy khi nói chuyện với người ta.
Suốt hành trình này, hầu như chưa có nhân vật nào khiến mình tiếc nuối. Nếu có, mình chỉ tiếc rằng chưa bắt được khoảnh khắc họ đẹp nhất, tiếc mình chưa thể truyền tải hết các câu chuyện về họ, tiếc vì không thể đào sâu hơn về những khía cạnh khác. Thế thôi.
Hồi bé, mình không ước mơ thành bác sĩ hay những nghề mà mọi người vẫn mong muốn đâu. Khi lớn lên, mình thấy thích làm những công việc tự do một chút, để mình cảm thấy được thoải mái, tự do thôi nên chọn học du lịch. Nhưng bây giờ ngành này bị tổn thất nhiều vì dịch bệnh. Nếu sau này ổn, mình có thể làm hướng dẫn viên hoặc làm thiên hướng bên du lịch. Còn không mình sẽ làm công việc liên quan đến media, chụp ảnh. Đó là dự định hiện tại bản thân mình!
Mình vẫn chưa nghĩ đến chuyện nếu tìm được công việc mong muốn rồi, thì 16 Memories sẽ thế nào. Mình chỉ cố gắng làm những gì trong khả năng. Nếu sau này không còn đồng hành cùng 16 Memories, mình sẽ tìm người khác tiếp nối, duy trì kênh. Đó cũng chỉ là dự tính, vì hiện tại khán giả đang yêu quý 16 Memories. Họ quen cách làm, giọng nói hiện tại rồi nên không biết khi đã thay đổi, kênh có còn nhận được sự đón nhận ban đầu không.
Hiện tại, kênh không màu mè, không gây sốc, chỉ ghi lại những khoảnh khắc lao động. Nghe có vẻ đơn giản nhỉ? Đơn giản nhưng không dễ quên. Mình nghĩ vậy. Mình nghĩ khán giả khó có thể lãng quên bọn mình.
16 Memories không chạy theo trend. Trend có thể hôm nay xu hướng, ngày mai lại lụi tàn, còn bọn mình vẫn đi theo cuộc sống, gắn liền đời thường nên mình tin người xem sẽ nhớ mãi.
Nguồn:TH&PL