"Thiếu niên và chim diệc", tác phẩm mới nhất của Ghibli chinh phục người xem bằng vẻ đẹp của sự tổn thương và vẻ đẹp của sự chữa lành.
*Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả và sẽ tiết lộ một phần nội dung phim
Thiếu niên và chim diệc là bộ phim hoạt hình thành công vang dội tại Nhật Bản khi phát hành vào tháng 7/2023, thị trường Bắc Mỹ 12/2023 mà không cần bất cứ chiến dịch quảng bá nào.
Đến nay Thiếu niên và chim diệc có doanh số toàn cầu trên 114 triệu USD. Đây có thể là tác phẩm hoạt hình cuối cùng của đạo diễn Hayao Miyazaki - "cha đẻ" của Studio Ghibli vì dù sao ông cũng đã 82 tuổi.
Tác phẩm lấy cảm hứng từ tiểu thuyết Bạn sống thế nào? (How Do You Live?) của cố nhà văn Genzaburo Yoshino - người có ảnh hưởng lớn đến các ý tưởng và phong cách hoạt hình của Miyazaki. Và quả thực, vị đạo diễn muốn dành 2 tiếng cuối cùng trong sự nghiệp với Ghibli để tâm sự về cuộc đời, để cảm ơn và tạm biệt khán giả.
Lời tạm biệt nhân văn
Nội dung phim đáng suy ngẫm thông qua hành trình dũng cảm của cậu bé 12 tuổi tên là Mahito Maki - người mồ côi mẹ sau một vụ cháy bệnh viện ở Tokyo.
Cậu phải về sống ở vùng nông thôn với người cha tên là Shoichi. Cha cậu thì đã kết hôn với em gái của mẹ mình. Suy nghĩ của Mahito thường chất chứa sự đau buồn, ám ảnh về người mẹ thiệt mạng trong ngọn lửa đỏ. Thế rồi thế giới của Mahito thay đổi khi cậu bé gặp một con diệc biết nói. Nó đưa cậu đến một thế giới khác với lời hứa sẽ giúp người mẹ đã khuất của cậu trở về.
Câu chuyện cậu bé Mahito gợi nhắc đến câu chuyện của chính Hayao Miyazaki. Mẹ ông qua đời khi Miyazaki ở tuổi thiếu niên, phải sơ tán về vùng nông thôn trong chiến tranh. Mối quan hệ của ông và bố cũng không được tốt, chỉ gắn bó với mẹ.
Trải qua nỗi đau mất mẹ cùng mối quan hệ chẳng mấy vui vẻ với gia đình cũng như bạn học, cậu bé Mahito - hay đạo diễn Miyazaki thời trẻ, dần cô lập bản thân.
Và rồi khi đến với thế giới diệu kỳ bên trong tòa tháp và chim diệc dẫn lối, cậu bé mới dần trở nên có sức sống. Nơi đây rực rỡ sắc màu và có phần kỳ quái, đúng chuẩn thế giới mà hoạt hình Ghibli luôn tạo ra cho khán giả của mình.
Người xem cũng sẽ cảm thấy quen thuộc, như thể những tinh hoacủa Ghibli đã được khắc họa một lần nữa. Cậu bé Mahito không khỏi hào hứng và muốn được khám phá nhiều hơn. Có lẽ, vị đạo diễn cũng đang thừa nhận mình được tiếp thêm năng lượng tích cực nhờ việc tạo ra những thước phim hoạt hình như vậy.
Nói tóm lại, đây là một bộ phim mang đậm dấu ấn cá nhân nhưng lại thật gần gũi, mộc mạc. Tuy nửa sau tác phẩm mang tính siêu thực, có phần có khó hiểu so với nhiều người nhưng cái kết tròn trịa đã xua tan tất cả.
Hành trình vượt qua chính những ám ảnh quá khứ, chấp nhận hiện tại và chào đón tương lai của Mahito chính là cách vị đạo diễn chữa lành cho chính mình và khán giả của ông. The Guardian nhận định: "Thay cho lời chia tay, bộ phim cuối cùng của Hayao Miyazaki thật ngọt ngào và hồn hậu!".
Bậc thầy xây dựng cảm xúc
Được ngợi ca là "bậc thầy xây dựng cảm xúc", sự nghiệp suốt 60 năm gắn bó với nghệ thuật làm phim hoạt hình của Miyazaki đầy vinh quang với những tác phẩm kinh điển như: Hàng xóm tôi là Totoro (My Neighbor Totoro), Laputa: Lâu đài trên không (Castle in the Sky), v.v..
Lần trở lại có thể coi là cuối cùng này, vị đạo diễn đã xây dựng một tác phẩm có chiều sâu cảm xúc hơn hẳn, khác biệt hoàn toàn với các phim trước đây.
Hồi 1 của phim thách thức người xem bởi tiết tấu chậm và có phần nặng nề. Bởi lẽ vì quá yêu mẹ, nhân vật chính không thể chấp nhận mối quan hệ của dì và bố. Một cậu bé vốn hướng nội, lại hiểu chuyện nên thường giữ kín những suy nghĩ trong mình.
Vậy mà, những khoảng lặng đó lại cho phép khán giả có những cái nhìn chậm rãi về cuộc đời. Đặc biệt là phân cảnh đám cháy đang cướp dần mạng sống của mẹ Mahito vừa đau thương lại vừa đẹp đẽ. Người xem đau đớn rồi dần dần nhận ra: "Đây là cách cuộc đời vận hành".
Góp phần vào giá trị của phim là sự hỗ trợ của "bậc thầy khoảng lặng" Joe Hisaishi. Nhà soạn nhạc nổi tiếng này đã đồng hành với đạo diễn Miyazaki trong nhiều tác phẩm hoạt hình để đời. Vừa chiêm ngưỡng hình ảnh đẹp mắt, nhiều ý nghĩa nghệ thuật, người xem còn được đắm chìm vào phần âm nhạc đầy cuốn hút.
Thiếu niên và chim diệc không dành cho những ai muốn tìm kiếm bộ phim hoạt hình giải trí. Thậm chí kể cả là fan lâu năm của studio Ghibli bạn cũng cần phải chuẩn bị tinh thần tác phẩm này sẽ không tạo ra nhiều cảm xúc mạnh như trước đó. Mà ngược lại, thế giới diệu kỳ của Thiếu niên và chim diệc chinh phục người xem bằng vẻ đẹp của sự tổn thương và vẻ đẹp của sự chữa lành.
Thiếu niên và chim diệc là một bộ phim anime điện ảnh Nhật Bản thuộc thể loại chính kịch do Miyazaki Hayao viết kịch bản kiêm đạo diễn và được Studio Ghibli sản xuất, được lấy cảm hứng từ tiểu thuyết của Genzaburo Yoshino năm 1937.
Nguồn: TH&PL