Bất cứ ai khi xem xong 50 phút của phim tài liệu Ranh Giới đều không khỏi ám ảnh, rơi nước mắt.
Với 50 phút của bộ phim tài liệu Ranh Giới được phát sóng vào ngày 8/9 trên VTV Đặc biệt, đã khiến bao con tim như nghẹn lại, không thốt thành lời vì những hình ảnh quá đỗi xúc động, chân thực, chạm tới người xem. Sợ hãi, nghẹn ngào, trân trọng, cảm phục có lẽ sẽ là những từ ngữ lột tả được chính xác nhất cảm xúc của khán giả khi chứng kiến 50 phút sinh tử của các y bác sĩ và sản phụ ở bệnh viện Hùng Vương - TP Hồ Chí Minh.
Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã tiến hành phân tầng điều trị theo biểu đồ hình tháp từ tầng 1 đến tầng 5 để đạt hiệu quả trong công tác điều trị Covid-19. Bệnh viện Hùng Vương nằm trong tháp 4 tầng này. Được biết, bệnh viện Hùng Vương đã trở thành nơi điều trị các sản phụ là F0 lớn nhất thành phố, với quy mô 120 giường. Đây cũng chính là bối cảnh chính trong bộ phim tài liệu Ranh Giới phát sóng trên VTV Đặc biệt.
Chỉ với 50 phút, bộ phim đã chỉ ra cho khán giả quá nhiều ranh giới: ranh giới của sự chịu đựng, ranh giới của những nỗi đau, ranh giới của sự mất mát, ranh giới giữa sự sống và cái chết. Có những người buông xuôi, chỉ xin về nhà để được chết. Cũng có những người chỉ mong "cho tôi thở như tôi hay thở được không?".
"Bây giờ chị chỉ có một nhiệm vụ duy nhất thôi. Hít sâu vô. Thở..."
Ranh Giới là bộ phim tài liệu ghi lại những hình ảnh khốc liệt nhất nơi tuyến đầu chống dịch, khán giả được nghe, được chứng kiến và cảm nhận những gì đang diễn ra liên tục đêm ngày sâu bên trong khu nhà của bệnh viện. Không lời bình, không những lời dẫn chuyện, xuyên suốt 50 phút của bộ phim chỉ toàn những tiếng "bíp, bíp" của máy thở, máy đo huyết áp, tiếng chuông cấp cứu, tiếng gọi bác sĩ.
Theo như đạo diễn Tạ Quỳnh Tư chia sẻ với VTV: "Người bình thường mắc COVID-19 đã rất khổ sở rồi thì không hiểu các thai phụ mắc COVID-19 sẽ vật vã như thế nào. Chính sự tò mò này đã khiến tôi quyết tâm theo đuổi.
Tôi nhớ một buổi tối, tôi được chứng kiến đội ngũ y bác sĩ bệnh viện Hùng Vương thuyết phục bệnh nhân để cố gắng giữ được cho họ thở dù họ đôi khi không chấp nhận, phản đối nhưng các bác sĩ vẫn rất nhẫn nại. Nếu không nghe theo bác sĩ thì chỉ số SPO2 của bệnh nhân sẽ tụt rất nhanh. Ranh giới sống chết lúc này bộc lộ rõ nhất, chỉ trong khoảnh khắc là thai phụ có thể bị ngất xỉu, mê man.
Khi ấy, tôi thấy ranh giới giữa sự sống và cái chết mong manh quá. Chính vì vậy, tôi quyết định đặt tên phim là Ranh Giới và dự định nói về ranh giới sự sống, cái chết, rồi sự ra đời của các em bé ở trong này".
"Em sợ lắm", "Cho em về để em được chết ở nhà", là những lời bệnh nhân nói, khiến người xem vừa thấy thương cũng thấy trách mà cũng "sợ".
"Việc của em là thở thôi. Hãy cố thở cho mình", "Em muốn chuyển đi đâu, ở đâu cũng quá tải, không ai nhận cả" là lời nói cứng rắn nhưng có xen chút bất lực của bác sĩ Ngọc Tâm. Nhưng đằng sau đó, mặc dù mệt mỏi nhưng "vì sự sống của bệnh nhân thôi".
Ở nơi tâm dịch đó, nơi có quá nhiều ranh giới thì ta lại thấy được có một điều không có ranh giới đó là sự hy sinh, tận tụy, vì người bệnh của các y, bác sĩ. Có những khoảnh khắc, họ bất lực, buộc phải chấp nhận sự thật rằng Covid-19 đã cướp đi bệnh nhân của họ thế nhưng điều đó vẫn không khiến họ chùn bước, nản lòng trong cuộc chiến này.
Ở Ranh Giới, khán giả khó có thể cầm được nước mắt khi chứng kiến những gì đã và đang xảy ra với các bệnh nhân và đội ngũ y bác sĩ ở nơi tâm dịch, nơi mà ranh giới giữa sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc. Đó là nơi cứu được một người đồng nghĩa với việc cứu được hai mạng sống, một người ra đi thì mất mát thương vong tăng lên gấp đôi. Qua đó mới thấy được sự tận tâm của các y, bác sĩ với việc giành giật lại sự sống.
Hành trình tạo ra những thước phim đắt giá trong Ranh Giới
Ranh Giới là bộ phim tài liệu thứ 6 của đạo diễn Tạ Quỳnh Tư. Đây là sản phẩm của đạo diễn và đồng nghiệp sau chuyến tác nghiệp ở TP. HCM trong những ngày cuối tháng 7/2021. Bộ phim tài liệu này độc đáo ở chỗ không hề có bất kì lời bình, dẫn chuyện nào.
Tất cả, từ đầu tới cuối chỉ tập trung khắc hoạ chân thực và rõ nét những câu chuyện sâu bên trong nơi tuyến đầu chống dịch. Dù vậy, bộ phim không hề gây nhàm chán mà ngược lại còn khiến người xem xúc động, đi qua hết mọi cung bậc cảm xúc.
Chia sẻ với VTV về cách làm phim độc đáo này, đạo diễn Tạ Quỳnh Tư cho biết: "Đã từ rất lâu rồi khi tiếp cận phong cách này, cách thức làm phim này thì tôi thấy rất cuốn hút bởi đây là dòng phim hiện thực của cuộc sống, chính là hơi thở đang diễn ra của cuộc sống. Tôi quan sát, nhìn và cảm sau đó chắt lọc lại để đưa vào trong phim, để kể một câu chuyện đang thực tế như thế".
Bộ phim được ghi lại và thực hiện vào lúc nguy hiểm nhất. Thế nhưng, để có thể mang những thước phim chân thực đó đến với khán giả, đạo diễn và ê kíp làm phim đã không quản ngại khó khăn, đối mặt với nguy cơ có thể nhiễm bệnh bất cứ lúc nào. Thậm chí, nhiều người sau khi xem xong cũng phải thốt lên: "Trời ơi, làm sao họ lại có thể ghi được những hình ảnh chân thực đến nghẹn lòng thế này!"
Đạo diễn Tạ Quỳnh Tư cũng chia sẻ về những khó khăn đó với VTV:
"Vì phim làm không lời bình, có nghĩa là mình phải ghi một lượng file rất lớn và đặc biệt tác nghiệp nhanh, quan trọng nhất là thu được tiếng. Hai ngày đầu tiên thì tiếng bị ồn và chúng tôi không thể tác nghiệp nổi. Mic thì không thể đeo được cho bất kỳ ai vì họ mặc đồ bảo hộ và người ta cũng quá bận. Khi vào phòng điều trị thì có quá nhiều âm thanh khác. Tiếng máy thở, monitor, đo nhịp tim quá lớn ảnh hưởng rất nhiều trong việc thu tiếng của nhân vật.
Cùng với đó là việc bảo hộ cho các thiết bị ghi hình. Ban đầu, chúng tôi lấy màng bọc thực phẩm thức ăn bằng giấy bóng cuốn vào máy quay, nhưng xong thì không dùng nổi vì khi quấn không thể lấy nét cũng không thể zoom out zoom in được nên đành bỏ ra. Cuối cùng mỗi lần tác nghiệp xong thì phải khử khuẩn với khử cồn ướt hết máy. Máy được 3 hôm thì bị kẹt bị đơ, bị chập không nhận lệnh và chúng tôi chấp nhận phương án lúc ấy là có thể hỏng máy và phải mượn máy khác".
Được biết, sau chuyến tác nghiệp từ TP. HCM, đạo diễn Tạ Quỳnh Tư đã có "hai đứa con tinh thần" là hai bộ phim tài liệu là Ranh Giới và Ngày Con Chào Đời. Ranh Giới là bộ phim thứ nhất, được lên sóng vào ngày 8/9. Bộ phim Ngày Con Chào Đời dự kiến được phát sóng vào ngày 22/9. Anh cũng chia sẻ thêm:
"Ở Ranh Giới, nếu như tôi tập trung làm về đội ngũ y bác sĩ thì bộ phim thứ 2 có nhiều điểm tươi sáng hơn, đi sâu vào nhân vật người mẹ, em bé và hoàn cảnh phải sống trong điều kiện dịch bệnh".
"Ở đời này không có đường cùng, chỉ có những ranh giới"
"Hình ảnh có độ sắc sảo hơn câu chữ bởi độ lớn và độ sâu của nó trong chuyển tải cảm xúc, và bởi chúng ta không thể biên tập được" - Bill Keller, Tổng Biên Tập tờ New York Times từng chia sẻ. Ranh Giới không kể riêng về cuộc đời của ai, cũng không có nhân vật chính, thế nhưng những hình ảnh trong Ranh Giới lại khiến người xem phải ghi nhớ, khắc sâu từng khung cảnh.
Ở những bộ phim về đại dịch, hay những hình ảnh chúng ta thường được thấy tên các phương tiện truyền thông thường là hình ảnh bệnh nhân nằm cạnh những chiếc máy thở, bình oxy. Đó chỉ là những hình ảnh tĩnh, khiến chúng ta phải tò mò: "Đây là thứ bệnh gì mà tại sao chẳng có biểu hiện gì cả" hay "Ồ, chỉ cần gắn máy thở và nằm yên một chỗ là khỏi bệnh thôi".
Thế nhưng trong Ranh Giới, chúng ta lại không ít lần chứng kiến các y, bác sĩ - những "bình Oxy sống" phải giúp bệnh nhân thở, bóp bóng bằng tay để cung cấp Oxy cho bệnh nhân trong những lúc nguy cấp. Chứng kiến những giây phút mà người bệnh nhân sợ không thở được và thèm thở, muốn thở, qua đó càng nhận thấy, căn bệnh này nó khủng khiếp như thế nào
Khi nhấn tim cho bệnh nhân, khả năng lây nhiễm là cao nhất. Tuy nhiên các bác sĩ đã liên tục thay nhau nhấn tim để cứu thai phụ. Đó chính là khoảnh khắc rõ nét về không hề có một ranh giới nào. Không có ranh giới giữa bác sĩ và người bệnh, không có rào cản về tình người, đội ngũ y bác sĩ lúc này đã không màng lây nhiễm, vượt qua ranh giới giữa sự sống và cái chết để giành lại sự sống cho các bệnh nhân.
Nhà văn Nguyễn Khải đã từng nói: "Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ những hy sinh gian khổ. Ở đời này không có đường cùng, chỉ có những ranh giới. Điều cốt yếu là phải có sức mạnh vượt qua những ranh giới ấy".
Ở một nơi mà người ta chỉ nghe thấy tiếng chuông báo cấp cứu, tiếng máy trợ tim, máy thở, tiếng bất lực xen lẫn những lời động viên của những con người đang gồng mình chống dịch thì đâu đó lại len lỏi tiếng của sự sống.
Trong bầu không khí khốc liệt và căng thẳng ấy, tiếng khóc chào đời của những sinh linh bé nhỏ như góp phần động viên những người mẹ, cũng như cả đội ngũ y bác sĩ. Điều này phần nào cho chúng ta chiêm nghiệm được, cuộc sống là một vòng luân hồi, mặc dù dịch bệnh đã cướp đi không biết bao nhiêu sinh mạng, thế nhưng ở nơi tâm dịch ấy vẫn có những em bé được sinh ra.
Và có lẽ, khán giả, hay những người làm nghề truyền thông cũng phải ngả mũ thán phục sự lăn xả của đoàn làm phim, dũng cảm đi vào nơi nguy hiểm ghi lại những hiện thực nhói lòng. Bộ phim giúp chúng ta thêm trân trọng những hơi thở lành mạnh mình đang có, tin yêu và cảm phục những y bác sỹ nơi tuyến đầu. Ranh Giới sẽ là một tư liệu quý báu cho thế hệ về sau, khi nhân loại nhìn lại đại dịch.
Bộ phim đặc biệt mà VTV đem lại Ranh Giới là những thước phim đầy giá trị, khắc hoạ những nỗ lực của đội ngũ y bác sỹ trong quá trình chăm sóc và cứu chữa bệnh nhân. Xem phim, khán giả cảm nhận được sự khốc liệt, áp lực của bối cảnh công việc, qua đó càng thấy rõ hơn sự kiên cường và tấm lòng bao la của người thầy thuốc Việt Nam.
Tuy nhiên, sau khi phát sóng, bộ phim cũng đặt ra nhiều câu hỏi, nhất là quyền nhân thân khi công bố hình ảnh riêng tư của những bệnh nhân trong phim. Đạo diễn Tạ Quỳnh Tư cũng có chia sẻ về những bệnh nhân xuất hiện trong phim: "Khi công bố sự thật thì khó tránh khỏi nhân vô thập toàn. Nhiều phim của tôi có ý kiến trái chiều, từng gặp phản ứng. Với Ranh giới, mục đích cuối cùng của bộ phim là nói lên sự khắc nghiệt, hy sinh của y bác sĩ, chiến đấu về tinh thần của mỗi bệnh nhân… để từng người chúng ta có ý thức hơn trong việc phòng, tránh dịch mà thôi".
Nguồn: TH&PL