Thời gian sau khi đại dịch lắng xuống, các nhãn hàng đua nhau giảm giá, đưa ra nhiều ưu đãi hấp dẫn, đặc biệt là trên các trang bán hàng online. Tuy nhiên, không ít tay săn hàng đã dùng bot tự động khiến việc ngồi chờ săn sale của nhiều người trở nên vô ích.
Các bot mua hàng vốn đã được sử dụng nhiều năm nay, đặc biệt là với những tay săn giày hiệu phiên bản giới hạn. Khi nhu cầu mua sắm trực tuyến người dân tăng lên, việc lạm dụng bot cũng trở nên tràn lan.
Phần nổi của tảng băng chìm
Bot là phần mềm được tạo ra để các tay săn hàng online tranh mua sản phẩm nhanh chóng. Các phần mềm này sẽ quét một lượt trang web trên khắp thế giới để biết mặt hàng nào đang bán hoặc giảm giá và báo cho chủ sở hữu ngay lập tức để mua hàng. Vài con bot còn có thể tự động mua hàng với thao tác nhanh hơn người bình thường nhiều lần.
Đây là nguyên do khiến nhiều sản phẩm hết hàng lại được rao bán trên eBay cao gấp đôi so với giá niêm yết. Ví dụ, khi PlayStation 5 và Xbox Series X mới ra mắt và cháy hàng, vài nơi đã rao bán các máy chơi game này với giá hơn 6.000 USD, trong khi giá gốc chỉ 600 USD.
"Đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm", kỹ sư Thomas Platt của công ty bot Netacea nhận xét. Từ đồ chơi đến cuộn phim, mọi thứ đều có thể dùng cách này để thương mại, miễn là nhu cầu của người mua cao.
Ông Platt cho rằng nguyên nhân của việc sử dụng bot tăng mạnh là do đại dịch đã làm chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi, các cửa hàng đều đóng cửa và chuyển sang hình thức bán hàng online. Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn là do các phần mềm này đang có sẵn và dễ sử dụng hơn.
Khi các dòng card đồ họa mới của Nvidia ra mắt, chưa đầy một giây sau khi sản phẩm chính thức lên kệ, các trang web bán lẻ đã đồng loạt báo hết hàng. Người dùng thậm chí còn không kịp nhìn thấy nút "mua ngay", thay vào đó là nút ''bán hết''. Tất cả hàng đã bị bot mua lại, chỉ có vài người may mắn mới kịp thời chen chân vào.
Rob Burke, cựu giám đốc bộ phận thương mại điện tử quốc tế của GameStop - một trang web bán hàng trực tuyến lớn của quốc tế cho biết sử dụng bot để tranh hàng luôn là vấn đề nhức nhối trong nhiều năm. "Mỗi ngày chúng tôi có hàng trăm triệu lượt truy cập. Đôi khi, hơn 60% lưu lượng truy cập lại là bot. Đặc biệt là trong khoảng thời gian sắp có các đợt ra mắt lớn", Rob Burke cho hay.
Việc lợi dụng bot mua hàng này cũng khiến nhiều nhà bán lẻ khó xử. Một mặt, người bán chỉ muốn bán được sản phẩm nên dù là người hay bot, họ cũng chẳng quan tâm. Tuy vậy, nếu quá ít người thật mua được hàng, về lâu dài họ sẽ chọn trang web khác để mua sắm.
Những con bot hàng nghìn USD
Những năm gần đây, xu hướng săn giày hiệu phiên bản giới hạn tăng lên, nhiều người sẵn sàng xếp hàng chờ hơn vài ngày bên ngoài cửa hàng để mua được đôi giày yêu thích. Không chỉ mua trực tiếp, hàng loạt người cũng túc trực trên mạng để săn giày, từ đó dẫn đến việc các bot ngày càng được cải tiến hơn để phục vụ nhu cầu.
Các tay chuyên săn hàng online thường có một nhóm riêng để trao đổi thông tin về thời gian ra mắt của sản phẩm, những trang nào sẽ bày bán. Từ những thông tin này, người dùng bot sẽ biết nên hướng mục tiêu đến đâu.
Cạnh tranh giữa những người sử dụng bot cũng căng thẳng như giữa người mua thông thường. Có nhóm còn tranh thủ thuê máy chủ nằm gần máy chủ của trang web bán hàng chỉ để biết lượng truy cập web.
Thành viên của các nhóm như thế phải đóng hàng chục đến hàng trăm USD để được tham dự. Nhiều con bot được bán với giá nghìn USD, có loại còn quá đắt và hiếm đến nỗi phải thuê mới dùng được.
Nhiều nhà bán lẻ từ chối phát biểu khi được hỏi họ đã làm gì để ngăn ngừa việc dùng bot. Trên thực tế, dùng bot mua sắm không vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, nhiều trang web trực tuyến đang tự đưa ra các giải pháp của riêng mình. Trang Currys PC World từng khiến nhiều khách hàng bối rối khi định giá cho PS5 và Xbox Series X cao hơn bình thường đến 3.000 USD. Tuy nhiên, những ai đặt mua trước sẽ được gửi mã giảm giá 3.005 USD và mã này phải nhập bằng tay chứ không thể tự động, giúp ngừa được trường hợp bot mua hàng.
Một số trang web yêu cầu trả trước bằng thẻ ngân hàng cho các món còn đang trong tình trạng đặt hàng, từ đó biết được đâu là bot tự động nếu một tài khoản ngân hàng đặt trước một lô hàng giống hệt nhau.
Aaron (Nguồn: TH&PL)