Đọc sách self-help rồi sao nữa? Sách self-help có phải là liều thuốc độc cho những đích đến ảo mộng bằng cách cứ tin tưởng rồi thành công sẽ tự nhiên đến?
Sách self-help hay còn gọi là sách tự lực, là dòng sách đưa ra nhận định và lời khuyên nhằm giúp người đọc giải quyết các vấn đề trong cuộc sống của họ. Có thể kể tên một số cuốn sách self-help bán chạy nhất thị trường mà khi đọc tên lên dù là người không đọc sách cũng có thể biết tới như là: Đắc Nhân Tâm, Nghĩ Giàu Làm Giàu, Tôi Tài Giỏi Bạn Cũng Thế, Đọc Vị Bất Kỳ Ai,...
Với thói quen đọc sách của người Việt Nam hiện nay, trung bình một người Việt Nam đọc 4 quyển sách/ năm trong khi con số này ở Nhật là 20, Singapore là 14 và Malaysia là 10, thì việc những đầu sách self-help luôn được ưa chuộng là một tín hiệu đáng mừng. Hơn nữa, trong bối cảnh truyện ngôn tình mộng mơ, phi thực tế đang ngập tràn trên thị trường sách thì những cuốn self-help thực sự là một điểm sáng.
Nhưng mà... vấn đề đặt ra ở đây là: Tôi đọc self-help, bạn đọc self-help, người người nhà nhà cùng đọc self-help. Rồi sao nữa?
Sách self-help có xấu như người ta vẫn thường nói?
Ngay cả tên gọi "sách self-help" cũng đủ thấy đây là loại sách không hề xấu, ngược lại nó vô cùng cần thiết. Ai chẳng muốn được an ủi, vỗ về những khi tuyệt vọng? Ai chẳng muốn được khích lệ, động viên để theo đuổi ước mơ? Ai chẳng có lúc cần một chỉ dẫn cụ thể để giải quyết những vấn đề riêng của mình?
Vậy tại sao sách self-help lại bị lên án?
Sách self-help gây "ảo tưởng sức mạnh" cho người đọc: sách selp-help giúp chúng ta tin vào những câu chuyện cổ tích có thật, những cái kết đẹp giữa đời sống quá khắc nghiệt như hiện nay. Self-help giúp chúng ta tin mình sẽ thành tỷ phú đô la chỉ sau vài năm, trong khi không thèm lao động mà chỉ tự ám thị rằng: "Tôi làm được, tôi sẽ trở thành người giàu có".
Sách self-help giúp xoa dịu sự thất bại trong tâm lý mỗi người: những kẻ còn đang lông bông và tay trắng, thì việc đọc câu chuyện và bí quyết khởi nghiệp làm giàu quả là một nguồn động lực tuyệt vời. Những nhân vật trong sách cũng giống như bản thân ta, cũng đầy sai sót và lỗi lầm, họ thành công được thì cớ gì ta lại là một ngoại lệ chứ?
Sách self-help suy cho cùng vẫn là một loại sách đáng để đọc bởi năng lượng tích cực mà sách truyền tải, nhưng xin chúng ta hãy đọc cho đúng cách.Giống như tiến sĩ Đặng Hoàng Giang - tác giả cuốn Bức Xúc Không Làm Ta Vô Can đã nói một câu rất hay rằng: Tôn thờ sách là mê tín dị Đoan. Sách, xét cho cùng cũng chỉ là tập giấy có chữ in được đóng gáy cẩn thận, có tên tác giác và được phép xuất bản. Cái chúng ta quý trọng ở một quyển sách không phải ở hình hài, chất liệu, tiêu đề bắt tai, mà là chuyện sau khi đọc chúng ta học được gì, thay đổi như thế nào?
Đọc sách self-help thế nào để không dừng lại ở vài ba câu khuyên nhủ rồi "để đó"?
Bạn cần chuẩn bị tâm thế sẵn sàng và quyết tâm cao nhất để F5 bản thân: Đọc sách không phải việc thư giãn trong đôi ba phút rồi những gì vừa đọc lại nhanh chóng bị lãng quên theo thời gian, đặc biệt là đối với những thể loại sách phát triển kỹ năng và nhân cách như thế này. Những điều được truyền đạt trong sách chỉ là lý thuyết suông, là những kinh nghiệm của riêng tác giả. Để biến nó thành của mình thì bạn cần chủ động luyện tập nó mọi lúc mọi nơi.
Bạn phải biết hoài nghi và phản biện: đọc sách self-help đúng cách không phải chỉ là việc tiếp nhận một cách cho nó là "dĩ nhiên đúng" mà phải biết "soi". Phải luôn tự đặt câu hỏi cho những dẫn chứng, nhận định chỉ ra ở trong sách, phải biết đánh giá những lời khuyên đã được đưa ra. Đó cũng là cách để bạn tập cách phản biện và hình thành một con người có "chính kiến riêng" trong cuộc sống.
Không áp dụng lý thuyết một cách máy móc: một cuốn sách có thể được viết mấy chục năm, bởi một người cách mình nửa vòng trái đất. Do đó khi vận dụng những điều dạy trong sách bạn phải điều chỉnh, suy ngẫm lại xem nó có phù hợp với thực tế ngày nay và hoàn cảnh của bạn hay không.
Và cuộc đời của người viết sách không phải là cuộc đời của bạn: Những câu chuyện trong sách self-help chỉ là những tấm gương đi trước, bày cho bạn các trường hợp có thể gặp trong cuộc sống, và nhờ đọc trước mà bạn có kinh nghiệm xử lý hơn. Không ai bắt bạn phải làm giàu như trong cuốn Nghĩ Giàu Làm Giàu, hay phải đối nhân xử thế như trong Đắc Nhân Tâm. Đây chỉ là những lời khuyên để giúp bạn trở thành chính bạn chứ không phải ép bạn trở thành phiên bản copy của tác giả.
Như vậy thì câu trả lời cho vấn đề "Đọc sách self-help, rồi sao nữa" rất đơn giản": Đọc và hành động. Không có cuốn sách self-help nào áp dụng tuyệt đối cho tất cả mọi người. Cuốn sách hoàn hảo nhất là do chính chúng ta tự viết ra cùng những lời khuyên cho sự tiến bộ của mình.
Nguồn: TH&PL