25% hoặc nổ
Vì rất khó để dập tắt đám cháy pin li-po nên điều quan trọng là nên có biện pháp ngăn chặn nguy cơ xảy ra ngay từ đầu. Và hóa ra điều đó khá dễ dàng, bạn phải luôn để mức pin tụt xuống còn 25% hoặc ít hơn. Nếu không có thế năng dự trữ, pin sẽ khó tạo ra nhiệt cần thiết cho quá trình đốt cháy chất điện phân, ngay cả khi xảy ra đoản mạch.
Dù việc chọc thủng viên pin còn dưới 25% vẫn có khả năng tạo ra tia lửa và khói, cũng trở nên rất nóng, nhưng lại không thể bắt lửa và chuyển sang chế độ tản nhiệt.
Nhóm thí nghiệm iFixit cũng đã tự kiểm chứng giả thuyết trên bằng cách chọc một viên pin iPhone 12 Pro Max có thời lượng pin còn lại khoảng 25% nhiều lần. Dù pin trở nên nóng hơn (~120°C), đồng thời bắn ra một ít khói và tia lửa, nhưng phản ứng chỉ dừng lại tại đó.
Ngoài ra, khi bạn muốn tháo rời điện thoại để sửa chữa, luôn nhớ xả pin dưới mức 25%. Điều này làm giảm nguy cơ xảy ra sự cố nhiệt gây cháy nổ nếu pin vô tình bị hỏng. Lưu ý rằng việc xả pin để đảm bảo an toàn chỉ hoạt động với dòng pin li-po cỡ nhỏ (như pin trong laptop và smartphone).
Máy tính bảng chẳng hạn như iPad Pro 12.9 inch chứa hai viên pin cỡ lớn. Chúng có đủ năng lượng dự trữ để đốt cháy pin ngay cả khi đã được xả xuống dưới 25%. Nếu muốn tháo các loại máy này, bạn phải xả chúng về 0%. Đừng lo lắng, pin sẽ không hỏng nếu bạn chỉ làm cạn kiệt nó trong khoảng thời gian ngắn.
Cũng lưu ý rằng đối với hầu hết các thiết bị hiện đại, pin li-ion không thực sự cạn kiệt khi thiết bị của bạn hiển thị 0%. Khi pin yếu, bo mạch BMS (Hệ thống quản lý pin) sẽ ngắt pin khi pin giảm xuống dưới ngưỡng điện áp - thường là khoảng 3,3 V, tương đương pin vẫn còn khoảng 10-15% năng lượng, giảm nguy cơ bị hỏng vĩnh viễn.
Chỉ cần đảm bảo pin không ở mức 0% trong nhiều tuần liên tục, nếu không pin có thể tự xả chính nó dưới ngưỡng an toàn, bị hư hỏng và phồng đến mức không thể phục hồi.
Đối phó với một viên pin bị thủng
Nếu bạn làm thủng pin li-po trong khi sửa chữa, đừng hoảng sợ! Pin bị thủng hiếm khi phát nổ, nhưng nó có thể thải ra khí siêu nóng và bắn ra các mảnh kim loại nóng, dẫn đến nguy cơ bị bỏng nặng. Hít phải khói và dung môi không tốt cho sức khỏe nhưng hiếm khi gây tử vong.
Nếu pin không phản ứng ngay lập tức, hãy theo dõi pin trong năm phút. Nếu nó không nóng lên sau năm phút, bạn có thể tiếp tục sửa chữa nhưng đừng dùng lại viên pin đó. Ngay cả khi cú đâm không làm thủng túi bên ngoài, pin có thể đã bị hư hỏng cấu trúc bên trong và trở thành một mối nguy hiểm tiềm ẩn về an toàn.
Nếu pin nóng lên, hãy đặt nó trên bề mặt chống bắt lửa, đợi một ngày để pin tự xả hết. Sau khi xả hết, pin sẽ trơ và mát khi chạm vào. Tháo và vứt bỏ pin đúng cách. Không tái sử dụng pin.
Nếu pin bắt đầu thoát nhiệt, hãy coi đó là đám cháy loại B (dung môi bốc hơi chủ yếu tiếp nhiên liệu cho đám cháy). Sử dụng các công cụ chống cháy như thìa kim loại để đặt nó vào bề mặt chống bắt lửa như tấm nướng kim loại. Nếu có thể, hãy di chuyển nó đến vị trí an toàn để viên pin tự cháy.
Nếu không thể di chuyển, bạn có thể dập lửa bằng cát, bình chữa cháy, dội một lượng lớn nước vào hoặc đậy nó lại bằng hộp chống cháy. Ngay cả khi bạn dập tắt ngọn lửa, pin sẽ tiếp tục cháy âm ỉ như một cục than nóng. Theo dõi cho đến khi nó nguội hoàn toàn. Sau khi nó trơ, hãy xử lý tàn dư đúng cách.
Lê Trọng (Nguồn: th&pl)